“สี จิ้นผิง” ประธานาธิบดีจีน เดินทางสู่นครซานฟรานซิสโกของสหรัฐฯ เมื่อวันอังคาร (14 พ.ย. 66) เพื่อเข้าร่วมการประชุมสุดยอดระดับสูงกับ “โจ ไบเดน” ประธานาธิบดีสหรัฐฯ อันจะนำสู่การแสวงหาวิถีทางเดินหน้าสายสัมพันธ์ระหว่างสองชาติเศรษฐกิจขนาดใหญ่ที่สุดในโลก
นครซานฟรานซิสโกเคยเป็นจุดหมายแรกในการเยือนสหรัฐฯ ครั้งแรกของ สี จิ้นผิง เมื่อหลายทศวรรษก่อน โดยช่วงฤดูใบไม้ผลิ ปี 1985 สี จิ้นผิง ซึ่งเวลานั้นเป็นนายอำเภอเจิ้งติ้ง มณฑลเหอเป่ยทางตอนเหนือของจีน ได้เดินทางเยือนนครซานฟรานซิสโกและถ่ายรูปกับสะพาน Golden Gate
การเดินทางเยือนครั้งนั้นช่วยให้สีจิ้นผิง คนหนุ่มวัยสามสิบต้น ๆ ได้ทำความคุ้นเคยกับสหรัฐฯ และบ่มเพาะมิตรภาพกับประชาชนอเมริกันนับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา โดยสายใยมิตรภาพอันแข็งแกร่งและยืนยงดังกล่าวเป็นดังบ่อน้ำแห่งความมีชีวิตชีวาของสายสัมพันธ์ทวิภาคีทั้งในยามสุขสมและยามทุกข์ยาก
"สำหรับผม คุณคืออเมริกา”
"ประชาชนชาวจีนและชาวอเมริกันต่างมีความสัมพันธ์กันเป็นอย่างดี มิตรภาพระหว่างประชาชนทั้งสองประเทศไม่ได้เป็นเพียงทรัพย์สมบัติล้ำค่า แต่ยังเป็นรากฐานสำคัญของการพัฒนาความสัมพันธ์ทวิภาคี"
สี จิ้นผิง เขียนในจดหมายที่ส่งถึงซาราห์ แลนเด ผู้เขียนหนังสือบันทึกความทรงจำ "เพื่อนเก่า : เรื่องราวของสีจิ้นผิง-ไอโอวา" ('Old Friends': The Xi Jinping-Iowa Story) ในปี 2022
แลนเด ชาวเมืองมัสคาทีนที่ทำงานอยู่องค์กร "รัฐพี่รัฐน้อง" ของรัฐไอโอวา ได้ช่วยประสานงานการเยือนสหรัฐฯ ของ สี จิ้นผิง ในปี 1985 โดย สี จิ้นผิง นำคณะผู้แทนทางการเกษตร จำนวน 5 คน เยี่ยมชมเทคโนโลยีการทำฟาร์มในเมืองมัสคาทีนของรัฐไอโอวา ซึ่งถือเป็นผู้นำการผลิตข้าวโพดและถั่วเหลืองของสหรัฐฯ
"เขายิ้มไม่หยุด ทั้งสงสัยใคร่รู้และตั้งคำถามเกี่ยวกับทุกสิ่ง" แลนเดเล่าย้อนความหลัง พร้อมเสริมว่ากำหนดการเดินทางในเมืองมัสคาทีนของ สี จิ้นผิง ประกอบด้วยการเยี่ยมชมโรงงานแปรรูปข้าวโพด ฟาร์มสุกร และฟาร์มผัก ให้สัมภาษณ์สื่อท้องถิ่น และล่องเรือในแม่น้ำมิสซิสซิปปี
นอกจากนั้น มีการพักอาศัยอยู่โฮมสเตย์เพื่อทำความเข้าใจวัฒนธรรมที่ต่างกันของอีกฝ่ายได้ดียิ่งขึ้น โดยโทมัสและเอเลนอร์ ดวอร์ชัก ได้เปิดบ้านรับรอง สี จิ้นผิง ซึ่งเข้าพักผ่อนในห้องนอนของแกรี ลูกชายของครอบครัวดวอร์ชัก ผู้จากบ้านไปเรียนมหาวิทยาลัย
"ฉันคิดว่าเขาดูเป็นมิตร มุ่งมั่นตั้งใจ และสุภาพมาก" เอเลนอร์ ดวอร์ชัก เล่าย้อนถึงวันวาน โดยเอเลนอร์ เผยว่า สี จิ้นผิง เป็นหนึ่งในเพื่อนชาวจีนกลุ่มแรกที่พวกเขาได้ทำความรู้จัก
ริกกี การ์เรตต์ ประธานและซีอีโอของซิสเตอร์ ซิตีส์ อินเตอร์เนชันแนล (Sister Cities International) องค์กรไม่แสวงหาผลกำไรที่มีฐานอยู่ในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. กล่าวว่า มีการแลกเปลี่ยนความสัมพันธ์อันดีระหว่างสหรัฐฯ และจีน ที่นำพาประชาชนมาพบปะเจอกันในวิถีทางที่บางครั้งอาจไม่ได้เกิดขึ้นบนเวทีการเมือง
สี จิ้นผิง และเหล่าเพื่อนเก่าชาวอเมริกันได้กลับมาพบเจอกันอีกครั้งที่รัฐไอโอวาในปี 2012 หลังจากกาลเวลาผันผ่านนานถึง 27 ปี โดยครั้งนั้น สี จิ้นผิง เดินทางเยือนสหรัฐฯ ในฐานะรองประธานาธิบดีจีน และพบปะกับเหล่าเพื่อนเก่าที่บ้านของแลนเดในวันหิมะตก แม้ตารางการทำงานจะแน่นขนัด
พวกเขารวมตัวกันที่ห้องนั่งเล่นในบ้านของแลนเด และชวนกันย้อนรำลึกความทรงจำอันเต็มเปี่ยมด้วยความปิติยินดี ซึ่งการพบปะพูดคุยนานหนึ่งชั่วโมงครั้งนั้นเต็มไปด้วยรอยยิ้มและเสียงหัวเราะ โดยโทมัส ดวอร์ชัก เผยถึงความประทับใจต่อสุราจีนที่ สี จิ้นผิง มอบเป็นของขวัญว่าเป็นสุรารสชาติเข้มที่สุดเท่าที่เคยดื่มมา
แลนเด เล่าย้อนว่า ตอนนั้นมีคนหนึ่งถามสี จิ้นผิง ว่า "ทำไมถึงมาไอโอวา ?" ซึ่ง สี จิ้นผิง ตอบว่า "พวกคุณเป็นชาวอเมริกันกลุ่มแรกที่ผมได้ติดต่อสื่อสาร สำหรับผม พวกคุณก็คืออเมริกา”
สี จิ้นผิง ไม่เคยลืมผองเพื่อนชาวอเมริกัน และเชื่อว่า ประชาชนคือกุญแจสำคัญของความสัมพันธ์ระหว่างรัฐชาติ โดยช่วงหลายปีที่ผ่านมา แม้ความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ จะถอยหลังลงคลอง แต่ สี จิ้นผิง ยังคงสนับสนุนการแลกเปลี่ยนระหว่างประชาชนกับสหรัฐฯ อย่างต่อเนื่อง โดยเขียนจดหมายถึงชาวอเมริกันและร่วมงานต่าง ๆ เพื่อช่วยส่งเสริมมิตรภาพ
โรเบิร์ต ลอว์เรนซ์ คุห์น ประธานมูลนิธิคุห์นและผู้เชี่ยวชาญด้านจีน กล่าวว่า วิถีทางอันทรงประสิทธิภาพมากที่สุดในการพลิกเปลี่ยนโอกาสและความต้องการสู่การทำงานร่วมกันในเชิงรุกและความสัมพันธ์อันเข้มแข็ง คือผ่านการมีปฏิสัมพันธ์โดยตรงระหว่างประชาชน
สายสัมพันธ์ระดับท้องถิ่นเป็นดังกาว
ย้อนกลับสู่ตอนที่จีนเริ่มต้นการปฏิรูปและเปิดประเทศ มีหลายเมือง มณฑล และรัฐของจีนและสหรัฐฯ เริ่มต้นสร้างสายสัมพันธ์ฉันมิตรช่วงราวปี 1979 โดยมณฑลเหอเป่ยของจีนและรัฐไอโอวาของสหรัฐฯ ได้ลงนามข้อตกลงความสัมพันธ์รัฐพี่รัฐน้องในปี 1983 นำสู่การเยือนสหรัฐฯ ของ สี จิ้นผิง ในปี 1985
หลายปีที่ผ่านมา สี จิ้นผิง ได้ส่งเสริมสายสัมพันธ์ทวิภาคีในระดับท้องถิ่นอย่างต่อเนื่อง โดย สี จิ้นผิง รำลึกถึงการเดินทางเยือนรัฐแคลิฟอร์เนียของสหรัฐฯ เมื่อหลายทศวรรษก่อน ขณะพบปะหารือกับเกวิน นิวซัม ผู้ว่าการรัฐแคลิฟอร์เนีย ซึ่งเดินทางเยือนกรุงปักกิ่งเมื่อเดือนตุลาคมที่ผ่านมา
เมื่อครั้งเดินทางเยือนสหรัฐฯ ในปี 2012 สี จิ้นผิง ยังพบปะกับ "เพื่อนใหม่" โดยเขาและไบเดน ซึ่งเวลานั้นเป็นรองประธานาธิบดีสหรัฐฯ ได้พบปะกับบรรดาผู้ว่าการมณฑลของจีนและรัฐของสหรัฐฯ ในรัฐแคลิฟอร์เนีย
ขณะกล่าวสุนทรพจน์ สี จิ้นผิง เผยว่า เขาสังเกตเห็นนีล อาเบอร์ครอมบี ผู้ว่าการรัฐฮาวาย มีกล่องช็อกโกแลตอยู่กับตัว และนักท่องเที่ยวชาวจีนจำนวนมากที่กลับจากฮาวายจะซื้อช็อกโกแลตมาด้วย
อาเบอร์ครอมบีหยิบกล่องถั่วเคลือบช็อกโกแลตและชวน สี จิ้นผิง ลองชิม ด้านไบเดนที่นั่งอยู่ใกล้กันได้หยิบช็อกโกแลตชิ้นหนึ่งไปรับประทานอย่างรวดเร็ว ส่วน สี จิ้นผิง ลองรับประทานช็อกโกแลตดังกล่าวหลังจากกล่าวสุนทรพจน์เสร็จสิ้น พร้อมส่งต่อกล่องช็อกโกแลตแก่เหล่าผู้ว่าการให้ได้ลองชิมรสชาติด้วย
นอกจากนั้น สี จิ้นผิง ยังเดินทางเข้าชมการแข่งขันบาสเกตบอลเอ็นบีเอ (NBA) นัดสโมสรเลเกอร์สพบกับสโมสรฟีนิกซ์ ซันส์ โดยมีอันโตนิโอ วิลลาไรโกซา นายกเทศมนตรีนครลอสแอนเจลิสในเวลานั้น นั่งเคียงข้างและพูดคุยถึงเกมการแข่งขันตรงหน้ากันอย่างสนุกสนานอีกด้วย
สายสัมพันธ์ระหว่างเมืองและมณฑลของจีนกับเมืองและรัฐของสหรัฐฯ ได้เติบโตตลอดหลายทศวรรษที่ผ่านมา มีการจัดตั้งมณฑล/รัฐพี่น้อง และเมืองพี่เมืองน้อง ทั้งหมด 284 คู่ นับตั้งแต่การจัดตั้งคู่แรกในปี 1979 โดย สี จิ้นผิง ชี้ว่าสายสัมพันธ์พิเศษเหล่านี้เป็น “เวทีสำคัญสำหรับส่งเสริมมิตรภาพให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นและบรรลุความร่วมมือที่ทุกฝ่ายได้ประโยชน์"
เดนิส ไซมอน นักวิจัยประจำสถาบันจีน-อเมริกาศึกษา กล่าวว่าหากมองย้อนความสัมพันธ์สหรัฐฯ-จีน ในช่วง 40 กว่าปีที่ผ่านมา การเชื่อมโยงระหว่างมหาวิทยาลัย คลังสมอง องค์กรวัฒนธรรม ศิลปะ กลายเป็นส่วนสำคัญของความสัมพันธ์นี้ กลายเป็นกาวยึดโยงสองประเทศเข้าด้วยกัน แม้เกิดสถานการณ์ความยุ่งยากทางการเมือง
ความหวังในอนาคต
ชอนเทล เบอร์รี นักเรียนโรงเรียนมัธยมลินคอล์นในเมืองทาโคมา รัฐวอชิงตันของสหรัฐฯ ได้พบปะพูดคุยกับ สี จิ้นผิง ที่หอประชุมของโรงเรียนในปี 2015 ซึ่งนำสู่การสัมผัสประสบการณ์แสนพิเศษที่เธอไม่เคยคาดคิดมาก่อน
ปีนั้น สี จิ้นผิง พร้อมด้วย เผิง ลี่หยวน ผู้เป็นภริยา เยี่ยมชมโรงเรียนมัธยมลินคอล์นระหว่างเยือนสหรัฐฯ อย่างเป็นทางการครั้งแรกในฐานะประธานาธิบดีจีน โดยเบอร์รีเล่าว่า สี จิ้นผิง ในลุคปลดกระดุมคอเสื้อและไม่ได้ผูกเนคไท มอบของขวัญแก่เหล่านักเรียน รวมถึงหนังสือเกี่ยวกับจีนและโต๊ะปิงปอง
ขณะเดียวกัน สี จิ้นผิง ได้รับของขวัญจากกลุ่มนักเรียน ซึ่งเป็นลูกฟุตบอลและเสื้อสั่งทำพิเศษที่ปักชื่อของเขาและหมายเลข 1 ที่ด้านหลังด้วย
ทว่าสิ่งที่ สี จิ้นผิง นำเสนอระหว่างกล่าวสุนทรพจน์ได้เปลี่ยนแปลงชีวิตของเบอร์รีและเพื่อนนักเรียนจำนวนมาก นั่นคือการเชิญนักเรียนจากโรงเรียนมัธยมแห่งนี้เดินทางเยือนจีน จำนวน 100 คน โดย สี จิ้นผิง เผยว่า การเดินทางเยือนจะช่วยให้รู้จักจีนดียิ่งขึ้นและหวังว่าจะทำให้ชอบประเทศจีน
เบอร์รีเป็นหนึ่งในนักเรียนที่ได้เดินทางเยือนจีนในปี 2016 ตามคำเชิญข้างต้น เธอเล่าว่า การเดินทางเยือนจีนทำให้รู้ว่าเราล้วนมีวิถีชีวิตแตกต่างกัน และวิธีการใช้ชีวิตมีความหลากหลาย โดยเธอได้เรียนรู้ค่านิยมและการเคารพของประชาชนชาวจีน ซึ่งทำให้ตกใจเมื่อเทียบกับในสหรัฐฯ
สี จิ้นผิง เชื่อมั่นในเยาวชนคนรุ่นใหม่อย่างมาก ครั้งหนึ่งเขาเคยแสดงความหวังว่าเยาวชนจากจีนและสหรัฐฯ จะได้มีโอกาสทำความรู้จักกับอีกฝ่ายกันมากขึ้นและทำงานร่วมกันในฐานะทูตมิตรภาพรุ่นใหม่ เพื่ออัดฉีดแรงกระตุ้นสดใหม่สู่การพัฒนาความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ
แพทริค เออร์วิน อาจารย์ใหญ่ของโรงเรียนมัธยมลินคอล์น ซึ่งพา สี จิ้นผิง เยี่ยมชมโรงเรียนในปี 2015 กล่าวว่า สี จิ้นผิง เล็งเห็นความสำคัญของการแลกเปลี่ยนทางการศึกษาอย่างมาก
ปี 2021 ขณะความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ อยู่ในช่วงตกต่ำ เออร์วินได้เขียนจดหมายถึง สี จิ้นผิง บอกเล่าเกี่ยวกับการแลกเปลี่ยนระหว่างโรงเรียนมัธยมลินคอล์นและจีนตลอดหลายปีที่ผ่านมา และความสำคัญของการเป็นหุ้นส่วนทางการศึกษาที่มีต่อนักเรียนโรงเรียนมัธยมลินคอล์น
เออร์วิน เผยว่า มันเป็นประสบการณ์ที่เปลี่ยนชีวิต ทั้งในแง่ของการเดินทาง รวมถึงการสัมผัสวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ และประชาชนชาวจีน โดยนักเรียนของเขาพากันอยากกลับไปจีนและเรียนต่อที่จีน
หวังตง ผู้อำนวยการบริหารสถาบันความร่วมมือและความเข้าใจระดับโลก สังกัดมหาวิทยาลัยปักกิ่ง กล่าวว่า เยาวชนคนรุ่นใหม่เชื่อมั่นในอนาคต ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง แสดงวิสัยทัศน์อันยิ่งใหญ่เกี่ยวกับความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ และความคาดหวังต่อมิตรภาพระหว่างสองประเทศ
"มีความคาดหวังว่าการกลับไปเยือนนครซานฟรานซิสโกครั้งนี้ของ สี จิ้นผิง จะเป็นก้าวย่างที่ผลักดันความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ ให้เดินไปข้างหน้า" หวังกล่าวทิ้งท้าย.
เรื่องและภาพโดย Xinhua
