เรื่องราวของพุทธศาสนานิกายวัชรยานในดินแดนหุบเขากาฐมัณฑุนั้นมีความน่าสนใจ แม้ว่าจะมีสัดส่วนของผู้คนที่นับถือศาสนาฮินดูมากกว่าศาสนาพุทธก็ตาม แต่ในเมือง "ลลิตปูร์" หรือ "ปาตัน" กลับมีผู้คนนับถือศาสนาพุทธนิกายวัชรยาน มากถึง 80 เปอร์เซ็นต์ ทั้งนี้หลักฐานที่ปรากฎชัด คือเหล่าเจดีย์และวัดพุทธในเขตเมืองเก่าแห่งนี้
ครั้งหนึ่งเมื่อราว 200 ปีก่อนคริสตกาล พระเจ้าอโศกมหาราชได้เคยเสด็จมายังเขตเมืองลลิตปูร์ และทรงเผยแผ่พุทธศาสนาในดินแดนแห่งนี้ โปรดให้สร้างเจดีย์สีขาวสะอาดตาในตำแหน่งทั้ง 4 ทิศของเมือง เรื่องราวของชนชั้น "ศากยะ" ซึ่งปัจจุบันเป็นชื่อสกุลหนึ่งของชาวเนปาล เทียบเท่ากับชนชั้นพราหมณ์ของอินเดีย จึงรับหน้าที่ที่เกี่ยวกับพิธีกรรมทางศาสนา เนื่องจากมีความเชื่อว่า ชาวศากยะนั้นสืบเชื้อสายตรงจากตระกูลของพระพุทธเจ้า และพิธีกรรมในวันแม่ของชาวเนปาล บุตรธิดาผู้ที่มารดาได้ล่วงลับไปแล้ว จะเดินทางมายังบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่มีชื่อว่า "มาตาติทะ" เพื่อประกอบพิธีกรรมโดยจะนำทั้งสิ่งของมาสักการะและชำระล้างร่างกาย ณ บ่อน้ำแห่งนี้
ติดตามชมรายการ Spirit of Asia ตอน ดินแดนแห่งทวยเทพและพิธีกรรม วันอาทิตย์ที่ 14 มิถุนายน 2558 เวลา 16.30 – 17.00 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมผ่านทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/live
Spirit of Asia
นครไต้ฝุ่น
อิสซิก คูล ไข่มุกแห่งเทียนซาน
แรมทางในทุ่งหญ้าสเตปป์
ทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์บนภูเขาหิมะ
บิชเคกและอัลมาตี หลังม่านเหล็กล่มสลาย
บนเส้นทางสายไหมกับสิ่งที่เห็น
กองทัพแดงบนเส้นทาง 25,000 ลี้
หวงเหอ...มาตุธารแดนมังกร
อารยชนแดนทุ่งหญ้า
ธรรมชาติ...คือปรัชญาแห่งชีวิต
ลำเนาไพรแห่งภูเพียง
เสน่ห์เวียงลาวใต้
ถนนคนเดิน (ทาง) เฉิงตู
จิ่วไจ้โกว สวรรค์บนโลกมนุษย์
ภูฏาน สมดุลแห่งความสุข
ระบำหน้ากากแห่งเมืองบุมทัง
ศาสตร์ศิลป์แผ่นดินดรุกยุล
ภูฏานที่ชายขอบ
ตำนานแห่งสายน้ำและศรัทธาในดินแดนชมพูทวีป
ฤษีเกศ ...สิ่งที่เห็นกับสิ่งที่เป็น
สายลมแห่งอิสรภาพ
มนต์เสน่ห์เมืองเล็กแห่งหุบเขาคูลลู
มองชีวิตสองฝั่งอิรวดี
คนพรมแดนแห่งอาระกันโยมา
ปีใหม่ของชาวนากา
หน้ากากนี้ ... ชีวิตใคร?
พลังที่ซ่อนเร้น
เทศกาลหน้ากากเอเชีย
สันติชนแห่งแคว้นปัญจาบ
การปะทะสังสรรค์ของศรัทธา
Spirit of Asia
นครไต้ฝุ่น
อิสซิก คูล ไข่มุกแห่งเทียนซาน
แรมทางในทุ่งหญ้าสเตปป์
ทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์บนภูเขาหิมะ
บิชเคกและอัลมาตี หลังม่านเหล็กล่มสลาย
บนเส้นทางสายไหมกับสิ่งที่เห็น
กองทัพแดงบนเส้นทาง 25,000 ลี้
หวงเหอ...มาตุธารแดนมังกร
อารยชนแดนทุ่งหญ้า
ธรรมชาติ...คือปรัชญาแห่งชีวิต
ลำเนาไพรแห่งภูเพียง
เสน่ห์เวียงลาวใต้
ถนนคนเดิน (ทาง) เฉิงตู
จิ่วไจ้โกว สวรรค์บนโลกมนุษย์
ภูฏาน สมดุลแห่งความสุข
ระบำหน้ากากแห่งเมืองบุมทัง
ศาสตร์ศิลป์แผ่นดินดรุกยุล
ภูฏานที่ชายขอบ
ตำนานแห่งสายน้ำและศรัทธาในดินแดนชมพูทวีป
ฤษีเกศ ...สิ่งที่เห็นกับสิ่งที่เป็น
สายลมแห่งอิสรภาพ
มนต์เสน่ห์เมืองเล็กแห่งหุบเขาคูลลู
มองชีวิตสองฝั่งอิรวดี
คนพรมแดนแห่งอาระกันโยมา
ปีใหม่ของชาวนากา
หน้ากากนี้ ... ชีวิตใคร?
พลังที่ซ่อนเร้น
เทศกาลหน้ากากเอเชีย
สันติชนแห่งแคว้นปัญจาบ
การปะทะสังสรรค์ของศรัทธา