วิถีคนบ้านท่าเรือ ต.ท่าเรือ อ.นาหว้า จ.นครพนม
บ้านท่าเรือ มีชื่อเสียงเรื่องการทำเครื่องดนตรีอีสาน ไม่ว่าจะเป็นพิณ แคน โหวด โปงลาง ซึ่งเครื่องดนตรีเหล่านี้สร้างรายได้ สร้างอาชีพให้กับคนในชุมชนมาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะ "แคน" สามารถถ่ายทอดภูมิปัญญาการทำจากรุ่นสู่รุ่น มาหลายทศวรรษ
- หมู่บ้านช่างทำแคน
เมื่อเช้ามาในหมู่บ้านจะเห็นไม้ไผ่ลำเล็ก ๆ ตั้งวางอยู่ตามบ้าน และจะได้ยินเสียงตีลิ้นแคน เสียงการเทียบเสียงคีย์ต่าง ๆ นั่นคือ บ้านของช่างทำแคน ซึ่งมีนับสิบหลังคาเรือน ช่างทำแคนเป็นผู้ชาย มีทั้งช่างชั้นครูอายุ 60 ปีขึ้นไป และช่างรุ่นใหม่ วัย 40 ต้น ๆ
- ทำแคนดี ต้องมีขี้สูด
การทำแคนส่วนใหญ่อาศัยวัตถุดิบจากธรรมชาติ ไม่มีเครื่องจักร ไม่ว่าจะเป็นการทำลวดลายโบราณจากกาบกล้วย จากการเผาเหล็กร้อน การทำลิ้นแคน ที่ช่างต้องใช้ทั้งความเชี่ยวชาญทำและการฟัง ที่ขาดไม่ได้เลยคือ ขี้สูด หรือ ชันโรง ยาง เป็นชันอุดและเชื่อมลูกแคนเข้ากับเต้าแคนและใช้สำหรับปิดรูนับรูเสียง ที่นี่จึงมีคนหาขี้สูดมาขายให้ช่างทำแคนเป็นประจำ ซึ่งเป็นคนในหมู่บ้าน โดยจะไปขุดหาขี้สูดตามนาและป่า ที่มีรังปลวกเก่า เมื่อพบจะขุดได้ทั้งน้ำและยางขี้สูด จากนั้นนำไปขาย หากขายสดกิโลกรัมละ 300 บาท หรือนำมาล้าง และหุงจะได้ราคากิโลกรัมละ 350 บาท
ติดตามเรื่องราววิถีคนหมู่บ้านที่ไม่เคยขาดแคน ในรายการซีรีส์วิถีคน วันเสาร์ที่ 7 มิถุนายน 2568 เวลา 13.30 - 14.00 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
