วันธรรมดาหยิบมือถือขึ้นมา แล้วเจอแชทจากคนดัง Video Call เข้ามาทันที คนดังบอกว่าเป็นผู้โชคดีที่ได้บัตรพิเศษมาเจอในราคาถูก ถ้าตกลงจ่ายเงินผ่านลิงก์ก็จะได้เจอจริงๆ คนที่ได้รับสายเชื่อทันที พร้อมโอนเงินทันที
นี่คือตัวอย่างการใช้เทคโนโลยี Deepfake ในการหลอกลวง เทคโนโลยีที่สามารถสร้างเสียงและภาพของใครก็ได้ให้เหมือนจริงจนแยกไม่ออก จนกระทั่งมีข่าวจากฮ่องกงว่า พนักงานบริษัทข้ามชาติถูกหลอกด้วย Deepfake ปลอมเป็นผู้บริหารระดับสูง จนโอนเงินไปกว่า 25 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 900 ล้านบาท
การหลอกลวงด้วย Deepfake ที่เกิดขึ้นจริงมักเป็นการปลอมเป็นคนใกล้ชิด มีกรณีคนหนุ่มใช้เทคโนโลยีนี้ปลอมเป็นหลานโทรไปหาคุณย่า อ้างว่าเดือดร้อนต้องการเงินด่วน สัญญาว่าจะคืนเมื่อเงินออก หน้าตาดูเหมือนหลานจริง ๆ เสียงก็คล้าย การแต่งตัวก็ตรงสไตล์ แต่คุณย่ากลับสงสัยว่าไม่ใช่หลานจริง ไม่ไว้ใจคนโทรมา แม้จะลดจำนวนเงินลงมาจากหลายพันเป็นร้อยบาท แต่คุณย่ายังคงไม่เชื่อ ปฏิเสธให้เงินแม้แต่ห้าสิบบาท
อีกกรณีหนึ่งเป็นการปลอมเป็นแฟนสาว โทรหาแฟนหนุ่มอ้างว่าไม่สบาย ต้องการเงินไปหาหมอ แฟนหนุ่มเกือบเชื่อและพร้อมโอนเงิน แต่สุดท้ายก็สงสัยเรื่องชื่อบัญชี สิ่งที่น่าสนใจคือ คนรุ่นใหญ่ที่มีประสบการณ์มักจะระวังมากกว่า ไม่เชื่อง่าย ๆ แม้หน้าตาและเสียงจะเหมือนจริง ขณะที่คนที่ไว้ใจง่ายกว่ามักจะเกือบหลงกล
การแยกแยะ Deepfake จากของจริงมีวิธีง่าย ๆ ที่ทุกคนทำได้ ซึ่งแบ่งออกเป็นหลายจุดสังเกตหลัก
1. สังเกตการเคลื่อนไหวของปากและริมฝีปาก ใน Deepfake ปากจะขยับไม่ตรงกับเสียงที่ได้ยิน อาจช้าเกินไปหรือเร็วเกินไป เหมือนหนังพากย์ที่ปากไม่ตรงกับเสียง เพราะคอมพิวเตอร์ต้องประมวลผลเสียงและภาพแยกกัน หากมีสัญญาณรบกวนหรือการประมวลผลช้า จะทำให้เห็นความไม่ซิงค์นี้ได้ชัดเจน
2. สีผิวและเนื้อผิวที่ไม่เป็นธรรมชาติ เพราะ Deepfake สร้างจากรูปถ่ายหลาย ๆ แผ่นมาประกอบกัน จึงมักมีสีผิวที่ไม่เท่ากัน บางส่วนอาจขาวกว่า เข้มกว่า หรือมีโทนสีที่แปลก ๆ เนื้อผิวอาจดูเรียบเกินไป หรือหยาบเกินไป ไม่เหมือนผิวคนจริงที่มีรูขุมขนและเส้นใยธรรมชาติ
3. การกะพริบตาที่ผิดปกติ คนเรากะพริบตาประมาณ 15-20 ครั้งต่อนาที โดยมีจังหวะที่ธรรมชาติ แต่ใน Deepfake อาจจะ
4. แสงและเงาที่ไม่สมเหตุสมผล ดูทิศทางของแสงในภาพ ถ้าแสงมาจากด้านซ้าย เงาควรไปทางขวา หรือถ้าแสงมาจากด้านบน เงาควรอยู่ด้านล่าง ใน Deepfake มักจะมี
5. รายละเอียดเล็ก ๆ ที่มองข้ามได้ง่าย
ใช้เวลาในการสังเกต - อย่ารีบเชื่อทันที สังเกตให้ดีอย่างน้อย 30 วินาที หากรู้สึกแปลก ๆ ให้เชื่อสัญชาตญาณตัวเอง
พูดคุยให้นานขึ้น - Deepfake ส่วนใหญ่ทำได้ไม่นานมาก ถ้าพูดคุยเกิน 5-10 นาที มักจะเริ่มมีปัญหา เช่น ภาพเริ่มกระตุก เสียงไม่ตรงปาก หรือคุณภาพลดลง
ขอให้เคลื่อนไหว - ขอให้อีกฝ่ายลุกจากที่นั่ง เดินไปมา หันซ้ายขวา หรือโบกมือ เพราะ Deepfake ส่วนใหญ่ทำได้แค่หน้าตาและบ่าไหล่ การเคลื่อนไหวทั้งตัวหรือเปลี่ยนมุมกล้องจะทำให้เห็นความผิดปกติได้ชัด
เปลี่ยนมุมกล้อง - ขอให้หันหน้าไปมุมต่าง ๆ หรือเอียงหน้า คนโกงมักจะหลีกเลี่ยงการเปลี่ยนมุม เพราะ Deepfake ทำงานได้ดีกับมุมหน้าตรงเท่านั้น
ขอให้ทำอะไรที่ไม่คาดเดา - เช่น ขอให้ร้องเพลง อ่านข้อความที่เราส่งให้ หรือตอบคำถามที่เฉพาะเจาะจง คนที่ใช้ Deepfake มักจะหลีกเลี่ยงหรือหาข้ออ้างไม่ทำ
ติดตามชมได้ในรายการ TIC TAC TECH เรื่องไม่เล็กเทคโนโลยี วันอาทิตย์ที่ 25 พฤษภาคม 2568 เวลา 06.05 - 06.30 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
TIC TAC TECH เรื่องไม่เล็กเทคโนโลยี

เรียนออนไลน์

แอปเดลิเวอรี่ ไม่ได้มีดีแค่ส่งอาหาร

รีวิว

เด็กกับการซื้อของออนไลน์

สังคมไร้เงินสด

ใครหนอ ทำให้ลูกเราติดเกม

แอ็กหลุม ตัวตนลับในโลกโซเชียลมีเดีย

ล่อลวงเด็กทางออนไลน์

อ้ายเบอร์หลอกลวง

นักรีวิวรับจ้าง

เล่นเกม หรือ เล่นพนันออนไลน์

แปลภาษาด้วยเทคโนโลยี เชื่อได้จริงหรือ ?

หารายได้เสริมออนไลน์

TikTok

เรียนคอร์สออนไลน์ ไม่วายโดนหลอก

กระแสข่าวออนไลน์ ยิ่งเสพยิ่งเครียด

AI อ้ายมาหลอกเรา…รึเปล่า?

รู้ให้ทัน มิตร หรือ มิจ(ฉาชีพ) ออนไลน์

Influencer วัยใส เสี่ยงภัยรึเปล่า?

Call Center รู้เขาหลอก แต่ทำไมยังให้หลอก(อีก)

เงินออนไลน์ สุดท้ายโดนหลอก!

ควรแล้วหรือไม่ เมื่อใช้ “เด็ก” เป็น Content ?

เครียดเพราะ “เสพติดโซเชียล”

Deepfake หลอกเสียงลวงหน้า

แอปดูดเงิน อันตรายเสียหายหมดตัว

“เป็นติ่ง” อย่างมี “สติ”

“เป็นติ่ง” อย่างมี “สติ”

WI-FI ฟรีเสี่ยงภัย ข้อมูลรั่วไหล ไม่รู้ตัว

ระวังภัยเพจปลอมขายของออนไลน์

เสพติด “คลิปสั้น” มากเกินไป อันตรายถึงสมอง

Phishing Email เช็กเมลยังไงไม่ให้โดนหลอก

ลูกเล่นเกมออนไลน์ เสี่ยงภัย“ล่วงละเมิดทางเพศ”

QR Code สแกนไว ปลอดภัยแน่หรือ ?

หลอกลงทุนออนไลน์ รวยง่ายไม่มีจริง !

Romance Scammer จริงหรือหลอก รักออนไลน์

ผู้สูงวัยเป้าหมายใหญ่ของมิจฉาชีพออนไลน์

งานออนไลน์ทำง่ายที่บ้าน ได้เงินจริงหรือ ?
TIC TAC TECH เรื่องไม่เล็กเทคโนโลยี

เรียนออนไลน์

แอปเดลิเวอรี่ ไม่ได้มีดีแค่ส่งอาหาร

รีวิว

เด็กกับการซื้อของออนไลน์

สังคมไร้เงินสด

ใครหนอ ทำให้ลูกเราติดเกม

แอ็กหลุม ตัวตนลับในโลกโซเชียลมีเดีย

ล่อลวงเด็กทางออนไลน์

อ้ายเบอร์หลอกลวง

นักรีวิวรับจ้าง

เล่นเกม หรือ เล่นพนันออนไลน์

แปลภาษาด้วยเทคโนโลยี เชื่อได้จริงหรือ ?

หารายได้เสริมออนไลน์

TikTok

เรียนคอร์สออนไลน์ ไม่วายโดนหลอก

กระแสข่าวออนไลน์ ยิ่งเสพยิ่งเครียด

AI อ้ายมาหลอกเรา…รึเปล่า?

รู้ให้ทัน มิตร หรือ มิจ(ฉาชีพ) ออนไลน์

Influencer วัยใส เสี่ยงภัยรึเปล่า?

Call Center รู้เขาหลอก แต่ทำไมยังให้หลอก(อีก)

เงินออนไลน์ สุดท้ายโดนหลอก!

ควรแล้วหรือไม่ เมื่อใช้ “เด็ก” เป็น Content ?

เครียดเพราะ “เสพติดโซเชียล”

Deepfake หลอกเสียงลวงหน้า

แอปดูดเงิน อันตรายเสียหายหมดตัว

“เป็นติ่ง” อย่างมี “สติ”

“เป็นติ่ง” อย่างมี “สติ”

WI-FI ฟรีเสี่ยงภัย ข้อมูลรั่วไหล ไม่รู้ตัว

ระวังภัยเพจปลอมขายของออนไลน์

เสพติด “คลิปสั้น” มากเกินไป อันตรายถึงสมอง

Phishing Email เช็กเมลยังไงไม่ให้โดนหลอก

ลูกเล่นเกมออนไลน์ เสี่ยงภัย“ล่วงละเมิดทางเพศ”

QR Code สแกนไว ปลอดภัยแน่หรือ ?

หลอกลงทุนออนไลน์ รวยง่ายไม่มีจริง !

Romance Scammer จริงหรือหลอก รักออนไลน์

ผู้สูงวัยเป้าหมายใหญ่ของมิจฉาชีพออนไลน์

งานออนไลน์ทำง่ายที่บ้าน ได้เงินจริงหรือ ?