รีวิวแอปพลิเคชัน “ทางรัฐ” เปิดบริการแจ้งข่าวปลอม–ภัยออนไลน์ ระบบพร้อมแค่ไหน?

เมื่อ“ข่าวปลอม” ไม่ได้เป็นเพียงข้อมูลเท็จที่ล่องลอยอยู่ในโซเชียลมีเดีย แต่กลายเป็นภัยที่ส่งผลกระทบต่อทั้ง ความมั่นคงของรัฐ ความเข้าใจผิดของประชาชน และความเสียหายในระดับชีวิต ทรัพย์สิน

จากข้อมูลจากศูนย์ต่อต้านข่าวปลอมประเทศไทยระบุว่า มีการตรวจจับข่าวปลอมแล้วกว่า 1,184 ล้านรายการ ภายในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยพบว่าเนื้อหาที่ถูกปลอมแปลงและเผยแพร่กระจายอยู่ในหลายมิติ ตั้งแต่ สุขภาพ เศรษฐกิจ ภัยพิบัติ ไปจนถึงนโยบายของรัฐ บทบาทของรัฐจึงยิ่งสำคัญ ไม่ใช่แค่การสกัดกั้น แต่คือการสร้างระบบที่เปิดให้ประชาชนมีส่วนร่วมตรวจสอบและรับมือได้ด้วยตนเอง อย่างมีประสิทธิภาพ

หนึ่งในความพยายามล่าสุดคือการเปิดบริการ “แจ้งข่าวปลอม–ภัยออนไลน์” ผ่านแอปพลิเคชัน “ทางรัฐ” ที่กระทรวงดิจิทัลฯ และ DGA ร่วมผลักดันขึ้นมา คำถามคือ ระบบนี้พร้อมใช้งานจริงหรือไม่?

 “ทางรัฐ” กับบทบาทใหม่ ช่องทางแจ้งข่าวปลอมแก่ประชาชน

หลังจากกระทรวงดีอี ได้ร่วมลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือการบูรณาการบริการข้อมูลความรู้ความเข้าใจด้านดิจิทัล ความตระหนักรู้เกี่ยวกับปัญหาการหลอกลวงทางสื่อออนไลน์ และการแจ้งเตือนภัยจากการหลอกลวงทางสื่อออนไลน์และข่าวปลอมแก่ประชาชนผ่านแอปพลิเคชัน “ทางรัฐ” ร่วมกับสำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) หรือ DGA เมื่อวันที่ 18 มีนาคม 2568 ที่ผ่านมา ปัจจุบัน ประชาชนสามารถใช้บริการแจ้งเตือนข่าวปลอม – ภัยออนไลน์ และการให้ความรู้ด้านดิจิทัล ของกระทรวงดีอี ผ่านแอปพลิเคชัน “ทางรัฐ” ได้แล้ว โดยมีบริการประกอบด้วย

1. บริการข้อมูลความรู้ด้านดิจิทัล ซึ่งประชาชนสามารถนำไปปรับใช้กับชีวิตประจำวัน เตรียมความพร้อมเข้าสู่การเป็นพลเมืองดิจิทัล
2. บริการข้อมูลข้อเท็จจริงที่เกี่ยวกับข่าวปลอม การแจ้งเตือนภัยจากการหลอกลวงทางสื่อออนไลน์ และข่าวปลอม
3. สนับสนุนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการนำระบบงานจัดเก็บข้อมูลแอปฯ Cyber Community Thailand ให้สามารถใช้บริการผ่านแอปฯ “ทางรัฐ” โดยมีมาตรการรักษาความปลอดภัยที่เหมาะสมในการเข้าถึงบริการของประชาชน และการเชื่อมโยงข้อมูลระหว่างหน่วยงาน

ขั้นตอนการใช้งานบริการข้อมูลความรู้ความเข้าใจด้านดิจิทัล

ในแอปพลิเคชัน “ทางรัฐ” ผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงบริการเกี่ยวกับการแจ้งเบาะแสข่าวปลอมและภัยออนไลน์ได้ผ่านระบบค้นหาภายในแอปฯ เมื่อกดเข้าใช้งานแล้ว ระบบจะเชื่อมต่อไปยังเว็บไซต์ภายนอกของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อย่างเว็บไซต์ Anti-fake news หรือ ศูนย์ต่อต้านข่าวปลอม ประเทศไทย ซึ่งเป็นแหล่งข้อมูลอย่างเป็นทางการที่ให้ข้อมูลข้อเท็จจริงและช่องทางการแจ้งเบาะแสเพิ่มเติม

1.เข้าไปที่หน้าแรกของแอปพลิเคชันทางรัฐ 

2.เลือกเมนู “รู้เรื่องรัฐ” หรือ กดค้นหาที่ช่องค้นหาด้านบน ด้วยคำว่า บริการความรู้ดิจิทัล 

3.จะพบหน้าแสดงผล บริการความรู้ดิจิทัล (Cyber Community Thailand) และเลือกคำสั่ง “เริ่มใช้บริการ” 

4.จะแสดงผลหน้าเว็บไซต์ ศูนย์ต่อต้านข่าวปลอม ประเทศไทย ที่รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับข่าวปลอม-จริงที่ตรวจสอบโดยหน่วยงานรัฐบาล

หากต้องการแจ้งเบาะแสข่าวปลอม ข่าวบิดเบือน

สามารถเข้าไปที่ เครื่องหมาย 3 ขีด มุมขวาบนของเว็บไซต์และเลือกเมนู”ข่าวสารและคลังความรู้ AFNC” เลื่อนไปด้านล่างจะมีช่องให้เลือกเพื่อรับแจ้งเบาะแสข่าวปลอม

ภาพขั้นตอนการเข้าใช้งานบริการดิจิทัลและแจ้งเบาะแสข่าวปลอม

ประสบการณ์ผู้ใช้งาน: ข้อดี VS ข้อเสีย

ในแง่นี้ แอปพลิเคชัน “ทางรัฐ” ถือว่าวางรากฐานที่ดีในด้านการรวมบริการภาครัฐไว้ในที่เดียว แต่ยังมีช่องว่างสำหรับการปรับปรุงประสบการณ์ผู้ใช้งาน เช่น การเข้าถึงเมนูการแสดงผลค้นหาบริการ  ความสะดวกในการค้นหา รวมถึงความสะดวกในการแจ้งเบาะแส

ความลื่นไหลและความน่าสนใจของบริการในแอปพลิเคชัน จึงยังต้องอาศัยการพัฒนาเพิ่มเติม ทั้งในแง่ของประสบการณ์ผู้ใช้งาน (UX/UI) และการจัดวางบริการให้เข้าถึงได้ง่ายและชัดเจน

ดังนั้น บริการที่สร้างความเชื่อมั่นด้านการใช้งานดิจิทัล อย่างการตรวจสอบข่าวปลอม ถือเป็นฟีเจอร์สำคัญ ที่ยังรอการปรับปรุงแก้ไขให้ประชาชนสามารถใช้งานได้สะดวก และเห็นผลชัดเจนมากขึ้นในอนาคต

แอปพลิเคชัน Cyber Community Thailand

นอกจากนี้ กระทรวงดีอี ยังมีบริการแอปพลิเคชัน “Cyber Community Thailand” หรือ “CCT” ที่เปิดให้บริการข้อมูลความรู้ด้านการป้องกันตนเองจากภัยออนไลน์ การตรวจสอบข่าวจริง – ข่าวปลอม การเสริมสร้างองค์ความรู้ด้านดิจิทัลอื่น ๆ 

อย่างไรก็ตาม ประชาชนสามารถแจ้งข้อมูลเบาะแสข่าวปลอม – ภัยออนไลน์ ผ่าน แอปฯ “ทางรัฐ” และ แอปฯ “Cyber Community Thailand” เพื่อป้องกันภัยจากข่าวปลอม และจากการหลอกลวงทางสื่อออนไลน์ และร่วมกันแก้ไขปัญหาอาชญากรรมทางเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง 

ภาพตัวอย่างแอปพลิเคชัน CCT เปิดให้บริการข้อมูลความรู้ด้านการป้องกันตนเองจากภัยออนไลน์ การตรวจสอบข่าวจริง – ข่าวปลอม

ทั้งนี้สามารถดาวน์โหลดแอปฯ “ทางรัฐ” และแอปฯ “Cyber Community Thailand” ผ่านทาง App Store สำหรับผู้ใช้ iOS และ Google Play Store สำหรับผู้ใช้ Android