เศรษฐกิจชายแดน ระส่ำ หวั่นปิด16 ช่องการค้า กระทบวิถีชายขอบ

ทุกครั้งที่เกิดปัญหาข้อพิพาทเขตแดน ไม่ว่าจะเป็นด้านใด ชาวบ้าน คือ ผู้ที่ได้รับผลกระทบโดยตรงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เหตุปะทะระหว่างทหารไทย-กัมพูชา ที่ชายแดนด้าน "ช่องบก" จ.อุบลราชธานี ก็เช่นเดียวกัน พื้นที่กว่า 700 กิโลเมตรตามแนวชายแดน มีจุดผ่อนปรน และจดุผ่านแดนทางการค้า หากมีการสู้รบเกิดขึ้น การปิดด่านก็จะตาม แน่นอนว่า ย่อมส่งผลกระทบต่อมูลค่าเศรษฐกิจ จำนวนมหาศาล

ปัจจุบันด่านชายแดนด้านไทย-กัมพูชา 7 จังหวัดตั้งแต่จ.อุบลราชธานี ศรีษะเกษ สุรินทร์ สระแก้ว จันทบุรี ตราดและบุรีรัมย์ มีทั้งจุดผ่านแดนถาวร จุดผ่อนปรนการค้า จุดผ่อนปรนเพื่อการท่องเที่ยว รวม 18 แห่ง แต่ปัจจุบันมีการปิดไปแล้ว 2 แห่ง คือ จุดผ่อนปรนการค้าบ้านหมื่นด่าน จ.ตราด เนื่องจากไม่มีชาวบ้านสัญจร และไม่มีการส่งออก-นำเข้าสินค้า และช่องทางขึ้นเขาพระวิหาร ด้วยเหตุความมั่นคง 

ส่วนที่เหลือ 16 แห่ง หากรัฐบาลมีคำสั่งปิด ก็ย่อมส่งผลกระทบมหาศาล ทั้งในด้านเศรษฐกิจชายแดน และทำให้การค้าขายระหว่างกันหยุดชะงัก

ไทยได้ดุลการค้า “กัมพูชา” หมื่นล้าน

“ไทยพีบีเอสออนไลน์” รวบรวมสถิติการค้าชายแดนไทย – กัมพูชา ช่วงปี2567 พบว่า การค้าชายแดนไทย-กัมพูชา มีการค้ารวม 175,530 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 7.9% แบ่งเป็น การส่งออก มูล่า 141,846 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 7.5% การนำเข้า มูลค่า 32,684 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 9.8% ได้ได้ดุลการค้า 109,163 ล้านบาท

ในขณะที่ช่วง 4 เดือนแรกของปีนี้ มูลค่าการค้าชายแดนไทย-กัมพูชา เพิ่มขึ้น 12.3% หรือมีมูลค่า 64,612 ล้านบาท เป็น การส่งออก เพิ่มขึ้น 9.7% มีมูลค่า 50,225 ล้านบาท และ การนำเข้า เพิ่มขึ้น 22.4% หรือ 14,387 ล้านบาท ซึ่งไทยยังได้ดุลการค้ามูลค่า 35,838 ล้านบาท

สำหรับสินค้าไทยที่ส่งออกไปยังกัมพูชา 5 อันดับแรก ประกอบด้วย 1. เครื่องดื่มอื่นๆ (เช่น นม UHT, นมถั่วเหลือง, เครื่องดื่มไม่อัดลมอื่นๆ) มูลค่า 2,665 ล้านบาท 2. น้ำแร่น้ำอัดลมที่ปรุงรส (เช่น เครื่องดื่มชูกำลัง น้ำอัดลม) มูลค่า 1,757 ล้านบาท 3. เครื่องยนต์สันดาปภายในแบบลูกสูบและส่วนประกอบ มูลค่า 1,863 ล้านบาท 4.ส่วนประกอบรถจักรยานยนต์1,616 ล้านบาท และ 5. สินค้าอุตสาหกรรมการเกษตรอื่นๆ (เช่น กาแฟที่ผสมได้ทันที นมผง บุหรี่)มูลค่า 1,371 ล้านบาท

ขณะที่สินค้าที่ไทยนำเข้าที่5 อันดับแรก ประกอบด้วย 1. ผักและของปรุงแต่งจากผัก (เช่น ดรายชิพ หัวมันสำปะหลัง) มูลค่า 5,874 ล้านบาท 2. เศษของอะลูมิเนียม มูลค่า 2,777 ล้านบาท 3. ลวดและสายเคเบิลที่หุ้มฉนวน มูลค่า 1,101 ล้านบาท 4. ผลิตภัณฑ์ทำจากอะลูมิเนียม มูลค่า 576 ล้านบาท และ 5. ส่วนประกอบและอุปกรณ์รวมทั้งโครงรถและตัวถังมูลค่า 533 ล้านบาท

พาณิชย์ ชี้ "ค้าชายแดน-ผ่านแดน" ยังไปต่อ

นางอารดา เฟื่องทอง อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กล่าวว่า การค้าชายแดนกับประเทศเพื่อนบ้าน 4 ประเทศ เดือนเม.ย. 2568 มีมูลค่าการค้ารวม 81,062 ล้านบาท บวก 6.3% เป็นการส่งออก 49,149 ล้านบาท บวก 3.8% การนำเข้า 31,913 ล้านบาท บวก 10.4% และไทยได้ดุลการค้ารวมทั้งสิ้น 17,236 ล้านบาท โดยการค้าชายแดนกับ มาเลเซีย มีมูลค่าสูงสุด 25,123 ล้านบาท บวก 8.7% รองลงมา คือ ลาว 24,402 ล้านบาท บวก 0.5% เมียนมา 16,231 ล้านบาท บวก 3.0% และกัมพูชา 15,307 ล้านบาท บวก 16.5%

ซึ่งสินค้าส่งออกชายแดนสำคัญในเดือนเม.ย. 2568 ได้แก่ น้ำมันดีเซล 3,140 ล้านบาท น้ำมันสำเร็จรูปอื่น ๆ 1,474 ล้านบาท และเครื่องดื่มอื่น ๆ (เช่น นม UHT นมถั่วเหลือง) 1,362 ล้านบาท ทำให้ 4 เดือนแรกของปี 2568 การค้าชายแดนมีมูลค่ารวม 344,032 ล้านบาท บวก 5.3% เป็นการส่งออก 206,296 ล้านบาท บวก 2.4% และการนำเข้า 137,736 ล้านบาท บวก 9.9%

จุดผ่านแดนไทย – กัมพูชา ทำรายได้หมื่นล้าน

ทั้งนี้ ไทยมีจุดผ่านแดนไทย – กัมพูชา มีทั้งหมด 18 แห่ง ใน 7 จังหวัด ประกอบด้วย จุดผ่านแดนถาวร 8 แห่ง จุดผ่อนปรนการค้า 9 แห่ง และจุดผ่อนปรนเพื่อการท่องเที่ยว 1 แห่ง โดยจุดผ่านแดนถาวร 8 แห่ง ประกอบด้วย ช่องสะงำ อ.ภูสิงห์ จ.ศรีสะเกษ ม ช่องจอม อ.กาบเชิง จ.สุรินทร์ , บ้านคลองลึก อ.อรัญประเทศ จ.สระแก้ว , บ้านเขาดิน อ.คลองหาด จ.สระแก้ว , สะพานมิตรภาพไทย – กัมพูชา (หนองเอี่ยน – สตึงบท) อ.อรัญประเทศ จ.สระแก้ว , บ้านแหลม อ.โป่งน้ำร้อน จ.จันทบุรี , บ้านผักกาด อ.โป่งน้ำร้อน จ.จันทบุรี , บ้านหาดเล็ก อ.คลองใหญ่ จ.ตราด

ส่วนจุดผ่อนปรนการค้า 9 แห่ง ประกอบด้วน บ้านน้ำยืน (ช่องอานม้า) อ.น้ำยืน จ.อุบลราชธานี , บ้านตาพระยา อ.ตาพระยา จ.สระแก้ว , บ้านหนองปรือ อ.อรัญประเทศ จ.สระแก้ว , บ้านซับตารี อ.สอยดาว จ.จันทบุรี , บ้านสวนส้ม อ.สอยดาว จ.จันทบุรี , บ้านบึงชนังล่าง อ.โป่งน้ำร้อน จ.จันทบุรี , บ้านหมื่นด่าน อ.บ่อไร่ จ.ตราด , บ้านมะม่วง (เนิน 400) อ.บ่อไร่ จ.ตราด , ช่องสายตะกู อ.บ้านกรวด จ.บุรีรัมย์

ขณะที่จุดผ่อนปรนเพื่อการท่องเที่ยว 1 แห่ง ได้แก่ ช่องทางขึ้นเขาพระวิหาร อ.กันทรลักษณ์ จ.ศรีสะเกษ ทั้งนี้ สถานะปัจจุบันจุดผ่านแดนไทย – กัมพูชาเปิดทำการ 16 แห่ง ปิด 2 แห่ง ได้แก่ จุดผ่อนปรน การค้าบ้านหมื่นด่าน จ.ตราด (เพราะไม่มีการสัญจรของคนและสินค้ามาเป็นเวลานาน) และช่องทางขึ้นเขา พระวิหาร (ด้วยเหตุผลด้านความมั่นคง)

สำหรับการค้าผ่านด่านศุลกากรสำคัญ ทั้งส่งออก/นำเข้า มี 4 แห่งที่เป็นด่านสำคัญในการส่งออกสินค้าไทยและมีเม็ดเงินเข้าออกหลักหมื่นล้านบาทในช่วง 4 เดือนของปีนี้ ประกอบด้วย ด่านศุลกากร อรัญประเทศ มีมูลค่าส่งออก 30,576 ล้านบาทและมีมูลค่านำเข้า 11,865 ล้านบาท ด่านจันทบุรี มีมูลค่าส่งออก 9,036 ล้านบาท มูลค่านำเข้า 982 ล้านบาท ด่านศุลกากรคลองใหญ่ มีมูลค่าส่งออก 9,707 ล้านบาท มูลค่านำเข้า 1,328 ล้านบาท และด่านศุลกากรช่องจอม มีมูลค่าส่งออก 900 ล้านบาท และการนำเข้า 1,992 ล้านบาท

เอกชน หวั่นปิดด่าน "ลงทุน-การค้า" กระทบหนัก

นายวรทัศน์ ตันติมงคลสุข ประธานสภาธุรกิจไทย-กัมพูชา กล่าวถึงเรื่องการค้าชายแดนหลังเกิดเหตุการณ์ปะทะที่ช่องบก จ.อุบลราชธานี ว่า การค้าชายแดนในภาพรวมยังไม่มีผลกระทบโดยตรง แต่อาจมีเรื่องความเชื่อมั่นของนักธุรกิจที่จะต้องค้าขายกับกัมพูชา ซึ่งจะต้องมีการวางแผนหรือเตรียมแผนฉุกเฉินกรณีเกิดเหตุการณ์ต่างๆ ซึ่งนอกจากพื้นที่ช่องบกแล้ว ในพื้นที่อื่นๆ ยังไม่ได้รับรายงานเรื่องผลกระทบโดยตรงทางด้านการค้าและการสัญจรของประชาชน

ขณะที่ภาคเอกชนไม่อยากให้มีการปิดด่านชายแดน เนื่องจากในปี 2567 การค้าระหว่างไทยและกัมพูชา มีมูลค่ารวมประมาณ 10,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือคิดเป็นเงินไทยประมาณ 300,000 ล้านบาท โดยไทยมีการส่งออกไปกัมพูชาประมาณ 9,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือเกือบประมาณ 90% ส่วนอีก 10% เป็นการนำเข้าจากกัมพูชา ซึ่งทั้งหมดเป็นเติบโตจากปี 2566 ประมาณ 30% เกินดุลการค้ากัมพูชาประมาณ 8,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

ถ้าปิดด่านชายแดน 8,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐที่เราเกินดุลอยู่ หรือมูลค่าการส่งออก 9,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ จะได้รับผลกระทบโดยตรง

แน่นอนว่าหากรัฐบาลปิดด่านทั้ง 18 แห่ง ผลกระทบที่เกิดขึ้นย่อมมหาศาล โดยเฉพาะการค้าการขายของ2ประเทศ ตามแนวชายแดนและผ่านแดนไปยังประเทศที่ 3 ซึ่งหลายฝ่ายต่างภาวนาให้เกิดสันติโดยเร็วเพราะนอกจากเศรษฐกิจชายแดนจะเสียหายและประชาชนที่อยู่รอบชายแดนต่างได้รับผลกระทบจากความขัดแย้งดังกล่าวอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

 อ่านข่าว:

 "ปิดด่านชายแดน" ซ้ำเติมเศรษฐกิจไทย-กัมพูชา เสี่ยงถูกคู่แข่งแย่งตลาด

พาณิชย์ หั่นเป้าเงินเฟ้อทั้งปี เหลือ 0-1% ยันไม่มีสัญญาณเงินฝืด

การค้าโลกป่วนอีกรอบ "ศาลสหรัฐฯ" พลิกคำสั่ง อนุมัติ “ทรัมป์” เก็บภาษีต่อ