การประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติสมัยสามัญครั้งที่ 80 (UNGA 80) ได้เริ่มต้นขึ้นอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 9 ก.ย.2568 ณ สำนักงานใหญ่สหประชาชาติ นครนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา โดยในช่วง "สัปดาห์การประชุมระดับสูง" (High-Level Week) จะเริ่มตั้งแต่วันที่ 22 ก.ย. เวลา 09.00 น. ตามเวลาท้องถิ่นเป็นต้นไป และจะมีการอภิปรายทั่วไป (General Debate) ที่ผู้นำรัฐบาลและผู้นำประเทศกว่า 188 คนจะกล่าวสุนทรพจน์ เริ่มตั้งแต่วันที่ 23-29 ก.ย.2568
การประชุมครั้งนี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากเป็นการเฉลิมฉลองครบรอบ 80 ปีของการก่อตั้งสหประชาชาติ ภายใต้ธีมหลักที่ว่า "Better Together: 80 years and more for peace, development and human rights" หรือ ร่วมกันดีกว่า: 80 ปีและอีกต่อไปเพื่อสันติภาพ การพัฒนา และสิทธิมนุษยชน ซึ่งเน้นย้ำถึงการสร้างความสามัคคี ความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน และการลงมือปฏิบัติร่วมกัน นางอันนาเลนา แบร์บ็อก อดีตรัฐมนตรีต่างประเทศเยอรมนี ในฐานะประธานสมัชชาใหญ่คนใหม่ ได้นำเสนอวาระสำคัญสำหรับการประชุม สำหรับประเด็นระดับโลกที่ต้องจับตาในการประชุม UNGA 80 ได้แก่
กาซา-ปาเลสไตน์ วาระเร่งด่วนที่ยังคงร้อนฉ่า
ความขัดแย้งในปาเลสไตน์และการสงครามในฉนวนกาซาคาดว่าจะยังคงเป็นประเด็นหลักที่ครอบงำการประชุม UNGA 80 คณะผู้เชี่ยวชาญของ UN ได้เรียกร้องให้สมัชชาใหญ่จัดการประชุมชาใหญ่ได้ให้การสนับสนุนแนวทางแก้ไขปัญหาแบบสองรัฐ (Two-State solution) อย่างท่วมท้น ด้วยคะแนนเสียง 142 เสียงต่อ 10 เสียง ซึ่งรวมถึงสหรัฐฯ และอิสราเอลที่คัดค้าน
อย่างไรก็ตาม การตัดสินใจของสหรัฐฯ ภายใต้รัฐบาล ปธน.โดนัลด์ ทรัมป์ ที่จะระงับหรือเพิกถอนวีซาสำหรับเจ้าหน้าที่ปาเลสไตน์เพื่อเข้าร่วมประชุม ได้สร้างความไม่พอใจอย่างมาก ในขณะเดียวกัน หลายประเทศในยุโรป เช่น ฝรั่งเศส เบลเยียม และมอลตา ได้ให้คำมั่นหรือเริ่มรับรองสถานะรัฐปาเลสไตน์ และคาดว่าจะมีอีกหลายประเทศตามมา ซึ่งรวมถึงนอร์เวย์ สเปน ไอร์แลนด์ และสหราชอาณาจักร
การกระทำเหล่านี้สร้างแรงกดดันอย่างมีนัยสำคัญต่อสหรัฐฯ และอิสราเอล การที่อิสราเอลมีแผนจะผนวกพื้นที่ในเขตเวสต์แบงก์ และการโจมตีอย่างต่อเนื่องในฉนวนกาซา ยิ่งเพิ่มความตึงเครียดต่อการหาทางออกอย่างสันติ
วิกฤตศรัทธาของ UN-โอกาสของกลุ่มประเทศซีกโลกใต้
ริชาร์ด โกแวน ผู้อำนวยการ UN จาก International Crisis Group มองว่าสหประชาชาติกำลังเผชิญวิกฤตการณ์ครั้งใหญ่ทั้งด้านการเงินและการเมือง เนื่องจากการลดการสนับสนุนจากสหรัฐฯ ซึ่งเป็นผู้ให้เงินทุนรายใหญ่ที่สุด (ประมาณ 13,000 ล้านดอลลาร์ในปี 2566) และนโยบายของโดนัลด์ ทรัมป์ ที่ถอนตัวจากข้อตกลงและองค์กรสำคัญของ UN หลายครั้ง ได้ทำให้ระบบพหุภาคีนิยมอ่อนแอลง
วิกฤตการณ์นี้ทำให้เกิดคำถามว่าสหประชาชาติจะสามารถดำเนินงานต่อไปได้ในขนาดปัจจุบันหรือไม่ หากไม่มีการเปลี่ยนแปลงเชิงสถาบันที่สำคัญ
อย่างไรก็ตาม วิกฤตนี้กลับกลายเป็นโอกาสให้กลุ่มประเทศซีกโลกใต้ เช่น จีน แอฟริกาใต้ บราซิล อินเดีย และอินโดนีเซีย เข้ามามีบทบาทมากขึ้นในการปรับปรุงระบบธรรมาภิบาลโลกให้ตอบสนองความต้องการของประชากรส่วนใหญ่ได้ดีขึ้น ซึ่งนำไปสู่การเรียกร้องให้มีการปฏิรูปคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ รวมถึงการขยายจำนวนสมาชิกถาวร
การขับเคลื่อน SDGs-การรับมือสภาพภูมิอากาศโลก
การเร่งรัดความก้าวหน้าของเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ยังคงเป็นวาระสำคัญ โดยจะมีการจัดงาน SDG Moment ในวันที่ 22 ก.ย.2568 ซึ่งเป็นช่วงเวลาสำคัญเนื่องจากเหลือเวลาเพียง 5 ปีในการบรรลุเป้าหมายปี 2570 เลขาธิการสหประชาชาติเน้นย้ำถึงความจำเป็นของการขับเคลื่อน "Pact for the Future" เพื่อลดความไม่เท่าเทียม และจัดหาเงินทุนสำหรับ SDGs ที่ยังขาดอยู่ถึง 4 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ
การประชุมสุดยอดว่าด้วยสภาพภูมิอากาศ (Climate Summit) จะจัดขึ้นในวันที่ 24 ก.ย.2568 เพื่อให้ผู้นำโลกนำเสนอแผนปฏิบัติการด้านสภาพภูมิอากาศฉบับใหม่ก่อนการประชุม COP30 ที่บราซิล เลขาธิการ UN ยังเรียกร้องให้กลุ่ม G20 จัดทำแผนเปลี่ยนผ่านที่น่าเชื่อถือเพื่อให้สอดคล้องกับเป้าหมายจำกัดอุณหภูมิที่ 1.5 องศาเซลเซียส
ธรรมาภิบาลของ AI วาระใหม่แห่งอนาคต
ประเด็นใหม่ที่โดดเด่นคือ "การกำกับดูแลปัญญาประดิษฐ์ (AI)" โดยธีมสำหรับวันประชาธิปไตยสากล ในวันที่ 15 ก.ย.นี้ จะเน้นไปที่ "การสร้างหลักประกันธรรมาภิบาล AI ที่มีประสิทธิภาพในทุกระดับ" เลขาธิการ UN เตือนว่าหาก AI ไม่ได้รับการควบคุมอย่างเหมาะสม อาจส่งผลกระทบร้ายแรงต่อประชาธิปไตย สันติภาพ และเสถียรภาพ จึงเป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องมีกลยุทธ์ที่ครอบคลุมเพื่อใช้ประโยชน์จากศักยภาพของ AI พร้อมลดความเสี่ยง
ความเท่าเทียมทางเพศ-วาระ Beijing+30
การประชุมระดับสูงเนื่องในโอกาสครบรอบ 30 ปีการประชุมสตรีโลกครั้งที่ 4 (Beijing+30) จะจัดขึ้นในวันที่ 22 ก.ย. เพื่อทบทวนความก้าวหน้าและเร่งรัดการดำเนินการตามปฏิญญาและแผนปฏิบัติการปักกิ่ง UN Women จะเปิดตัวรายงานสำคัญหลายฉบับ รวมถึง "Progress on the Sustainable Development Goals: The Gender Snapshot 2025" ซึ่งเน้นย้ำถึงความจำเป็นเร่งด่วนในการลงทุนในความเท่าเทียมทางเพศ และยังมีการจัดงานด้านการเสริมสร้างศักยภาพทางเศรษฐกิจของผู้หญิง การยุติความรุนแรงต่อผู้หญิง และบทบาทของผู้หญิงในการสร้างสันติภาพ
ไทยแสดงจุดยืน 6 วาระ ขอเป็นสะพานเชื่อมเพื่ออนาคต
เมื่อวันที่ 30 ก.ค.2568 ข้อมูลจากกระทรวงการต่างประเทศระบุว่า นายไพศาล หรูพาณิชย์กิจ รองปลัดกระทรวงการต่างประเทศ เป็นประธานการประชุมคณะกรรมการประสานงานว่าด้วยประเด็นที่เกี่ยวข้องกับสหประชาชาติ องค์การระหว่างประเทศอื่นๆ และองค์การต่างประเทศ ครั้งที่ 2 ปี 2568 ณ กระทรวงฯ โดยมีผู้แทนจากหน่วยงานภาครัฐของไทยกว่า 30 หน่วยงานเข้าร่วม
คณะกรรมการฯ ได้หารือถึงการเข้าร่วมการประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ ครั้งที่ 80 (UNGA80) ของคณะผู้แทนไทย ซึ่งจะจัดขึ้น ณ สำนักงานใหญ่สหประชาชาติ นครนิวยอร์ก ตั้งแต่วันที่ 23 ก.ย.2568 ที่ประชุมได้พิจารณาจุดยืนของไทยในประเด็นและข้อมติต่าง ๆ ที่จะหารือในที่ประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ ครั้งที่ 80 ใน 6 คณะกรรมาธิการหลักของสมัชชาใหญ่ฯ ได้แก่
- การลดอาวุธและความมั่นคงระหว่างประเทศ
- เศรษฐกิจและการเงิน
- สังคม มนุษยธรรม และวัฒนธรรม
- การเมืองพิเศษและการปลดอาณานิคม
- การบริหารและงบประมาณ
- กฎหมาย
รวมถึงการประชุมใหญ่สามัญ คณะกรรมการประสานงาน ซึ่งจัดตั้งขึ้นโดยคณะรัฐมนตรี ประกอบด้วยหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องกับสหประชาชาติและองค์กรระหว่างประเทศอื่น ๆ คณะกรรมการประสานงานนี้ทำหน้าที่ประสานจุดยืนของไทยในประเด็นพหุภาคี เพื่อให้มั่นใจว่าจุดยืนของไทยมีความครอบคลุม เป็นเอกภาพ และสอดคล้องกับผลประโยชน์ของชาติ คณะกรรมการฯ มีการประชุมปีละสองครั้งเพื่อติดตามความคืบหน้าที่สำคัญของสหประชาชาติ และหารือเกี่ยวกับจุดยืนของไทยภายใต้กรอบสหประชาชาติ
การประชุม UNGA 80 จึงเป็นเวทีสำคัญที่ประเทศไทยจะสามารถแสดงบทบาทเชิงรุกและยืนยันเจตจำนงในการเป็น "สะพานเชื่อม" สร้างการเจรจาและความไว้วางใจท่ามกลางความท้าทายระดับโลก เพื่อมุ่งสู่อนาคตที่ต้องการร่วมกัน
ที่มาข้อมูล : United Nations, กระทรวงการต่างประเทศ
อ่านข่าวอื่น :
แบงก์ชาติปรับแก้ "อายัดบัญชีม้า" ปลดล็อกบัญชีผู้บริสุทธิ์ใน 4 ชม.
กกต.เคาะ 19 ต.ค.เลือกตั้งซ่อม สส.กาญจนบุรี เขต 4 รับสมัคร 22-26 ก.ย.