ถวายของแบบไหน "พระ" ได้ใช้ประโยชน์แน่นอน ?

เป็นข่าวที่ผู้คนให้ความสนใจ กรณี “แม่ชี-ลูกศิษย์” ถวายรถยนต์หรู ราคาหลายล้านบาท ให้กับพระสงฆ์ ที่วัดแห่งหนึ่งในจังหวัดอุบลราชธานี จนเกิดการตั้งคำถามจากสังคมว่า การถวายสิ่งของแก่พระสงฆ์ ตลอดจนการทำบุญของเหล่าพุทธศาสนิกชนนั้น ที่แท้ความพอดีควรอยู่ตรงไหน ? 

Thai PBS รวมเอาหลักการน่ารู้ วิธีการทำบุญ การให้ทาน และการถวายสิ่งของให้พระสงฆ์ ที่เหมาะสมเป็นอย่างไร

หลักการทำบุญ เป็นอย่างไร ?

การทำบุญ สามารถทำได้หลายวิธี เช่น 

1. การให้ทาน ไม่ว่าจะเป็นการให้วัตถุสิ่งของ, ให้คำแนะนำ, ให้ธรรมะ, ให้เวลากับพ่อแม่, ให้อภัย
2. การรักษาศีล เช่น ไม่เบียดเบียนทำร้ายสัตว์, ไม่ลักขโมยฉ้อโกง, ไม่ประพฤติผิดในกาม, ไม่พูดโกหก ส่อเสียด หยาบคาย, ไม่ดื่มสุรา ไม่ใช้ยาเสพติด
3. การภาวนา โดยเป็นวิธีพัฒนาจิตใจและปัญญา ด้วยการศึกษา สนทนาธรรม รักษาใจให้ผ่องแผ้ว พิจารณาชีวิตตามความเป็นจริง

การทำบุญโดยการให้ทาน หลักการที่เหมาะสมเป็นอย่างไร ?

การทำบุญโดยการให้ทาน ควรยึดหลักธรรมที่เรียกว่า สัปปุริสทาน หรือ ทานของคนดี ลักษณะของการให้ทานแบบนี้ คือ

• ให้ของสะอาด เลือกสิ่งที่บริสุทธิ์ ได้มาอย่างสุจริต
• ให้ของประณีต หมายถึง ให้ของที่ดี ตามกำลังศรัทธา อย่างรู้จักประมาณ
• ให้อย่างถูกเวลา เช่น ถวายภัตตาหารพระก่อนเพลเท่านั้น หรือหากจะถวายเวลาหลังเที่ยง สามารถถวายเครื่องไทยธรรม ดอกไม้ธูปเทียน น้ำปานะต่าง ๆ ที่ไม่ขัดต่อพระวินัย
• ให้ของที่สมควรแก่ผู้รับจะนำไปใช้ได้ เช่น หากถวายสังฆทาน ควรถวายของที่สมควรแก่พระ ไม่ใช่สุรา ยาเสพติด หรือเครื่องประดับตกแต่ง มีความเข้าใจผิดว่า การถวายสังฆทานอุทิศให้แก่ผู้ล่วงลับ ต้องนำสิ่งของที่ผู้ล่วงลับชอบใจหรือใช้เป็นประจำ มาถวายแก่พระสงฆ์ ในความเป็นจริง บุญจากการให้ ไม่ใช่อยู่ที่ตัวสิ่งของ และของที่ถวายแก่พระสงฆ์ ไม่ใช่การทำพิธีให้ของเหล่านั้นล่องลอยไปสู่ผู้ล่วงลับ
• ให้ด้วยวิจารณญาณ หมายความว่า สิ่งของที่ให้ ไม่เกี่ยวข้องว่าจะต้องราคาสูงหรือต่ำ แต่ควรให้สิ่งที่ใช้ประโยชน์ได้จริง 
• ให้ด้วยความสม่ำเสมอ
• เมื่อให้ทานแล้ว ควรทำจิตให้ผ่องใส
• เมื่อให้ทานแล้ว ไม่ควรคิดกังวล และไม่ยึดถือเป็นของเราอีกต่อไป

ของใช้ลักษณะใดที่พระสงฆ์นำไปใช้ได้จริง

การถวายสิ่งของที่พระสงฆ์สามารถนำไปใช้ได้จริง หลักการง่าย ๆ คือ เป็นสิ่งของที่พระสงฆ์ใช้ในกิจประจำวัน เช่น

• ยาสระผม เพื่อดูแลหนังศีรษะ
• มีดโกน ไว้สำหรับปลงผม
• อุปกรณ์ทำความสะอาด เช่น ไม้กวาด, ไม้ถูพื้น, ที่โกยขยะ เพื่อใช้รักษาความสะอาดภายในวัด
• สบง, จีวร, ผ้าอาบน้ำ ควรเลือกที่มีความยาวเหมาะสมและคุณภาพดี สามารถใช้ประโยชน์ได้หลายปี
• ข้าวสาร อาหารแห้ง
• อุปกรณ์งานช่าง เช่น ค้อน, ตะปู, ไขควง, สว่าน ใช้ในกรณีบูรณะซ่อมแซมศาสนสถานเบื้องต้น
• เครื่องเขียน เช่น สมุด, ปากกา, ดินสอ พระสงฆ์สามารถใช้ประโยชน์ในกิจการงานบุญได้ 
• ยารักษาโรค

ข้อพึงระวังอีกอย่าง เมื่อถวายสิ่งของแก่พระสงฆ์ สิ่งของนั้น ๆ ควรอยู่ในสภาพดี และให้สังเกตวัน เดือน ปีที่ผลิต หลีกเลี่ยงของที่ “หมดอายุ” เพื่อความปลอดภัยต่อสุขภาพของสงฆ์

“ทาน” จะมอบให้ดี ต้องเกิดจากการมอบที่บริสุทธิ์ และปรารถนาให้ผู้รับ ได้ใช้ประโยชน์อย่างแท้จริง...