“ราคายา รพ.เอกชน” เช็กเองได้…ซื้อเองอย่างไรให้ปลอดภัย

ราคายา รพ.เอกชน กลายเป็นที่พูดถึง หลังนโยบายเปิดราคายาโรงพยาบาลเอกชน ในโครงการ “สุขกาย สบายกระเป๋า” ของรัฐบาลชุดปัจจุบัน ชูประเด็นแก้ปัญหาค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพที่มีมาอย่างยาวนาน

จากปัญหายาวนานของประชาชน เมื่อราคายา รพ.เอกชน ดูจะมีราคาที่สูงเกินเมื่อเทียบกับยานอกโรงพยาบาล ส่งผลให้เกิดการร้องเรียนและมีหลายหน่วยงานพยายามแก้ปัญหาดังกล่าว จนเกิดเป็นนโยบายพร้อม MOU ที่โรงพยาบาลเอกชนหลายแห่งร่วมเซ็นรับเพื่อเปิดเผยราคายากับคนไข้ พร้อมเปิดทางเลือกให้สามารถซื้อยานอกโรงพยาบาลได้ด้วยตัวเอง

Thai PBS ชวนไปดูวิธีการ เมื่อรู้ราคายา รพ.เอกชนแล้ว คุณจะสามารถเลือกซื้อยาเองได้อย่างไร ? นอกจากราคายาแล้วต้องรู้อะไรอีกบ้าง ? ร้านยาปลอดภัย คุณภาพตามมาตรฐานดูได้จากอะไร ?

แนวทางการเช็กราคายา รพ.เอกชน และอื่น ๆ ทำได้อย่างไร ?

ราคายา รพ.เอกชนมีราคาแพงนั้น ไม่ใช่เพียงปัญหาเดียว แต่ยังรวมถึงค่ารักษาพยาบาลอื่น ๆ ของโรงพยาบาลเอกชนด้วย ที่ผ่านมาจึงมีความพยายามจากหลายฝ่ายเพื่อช่วยสร้างกลไกบางอย่าง เพื่อช่วยให้เกิดการรักษาในโรงพยาบาลเอกชนที่มีราคาถูกลง

เมื่อนโยบายเปิดราคายาเกิดขึ้นจะส่งผลให้เกิดกลไกที่เปิดโอกาสให้คนไข้สามารถเลือกที่จะรับยาหรือไปซื้อยาเองได้ อย่างไรก็ตาม ยังมีกลไกอื่น ๆ ที่ช่วยให้ผู้ป่วยทราบราคายาก่อน โดยหนึ่งในนั้นก็คือ “ระบบค้นหาและเปรียบเทียบราคายา และค่าบริการทางการแพทย์ในโรงพยาบาลเอกชน” ซึ่งเป็นตามตามประกาศคณะกรรมการ ว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ ฉบับที่ 87 พ.ศ.2562 เรื่องการแจ้งราคา การกำหนดหลักเกณฑ์ เงื่อนไขเกี่ยวกับการจำหน่ายยารักษาโรค เวชภัณฑ์ ค่าบริการรักษาพยาบาล บริการทางการแพทย์ และบริการอื่นของสถานพยาบาล

สามารถเข้าใช้งานตรวจราคายาและบริการทางการแพทย์ของโรงพยาบาลเอกชนได้ที่ https://hospitals.dit.go.th/app/portal.php ในเมื่อเสิร์ชชื่อยารวมถึงบริการทางการแพทย์แล้วจะปรากฎราคายาตัวเดียวกันในโรงพยาบาลหลายแห่งที่ปรากฏในฐานข้อมูลเพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถ นอกจากนี้ในระบบดังกล่าวยังเปิดให้ร้องเรียนได้อีกด้วย หากพบกรณีราคาไม่ตรงกับข้อมูล

ทั้งนี้ ข้อมูลราคามีที่มาจากโรงพยาบาลเอกชนที่ต้องแจ้งกับกรมการค้าภายใน อย่างไรก็ตาม ราคายาหลายรายการสามารถตรวจสอบเบื้องต้นเพื่อสอบถามกับโรงพยาบาลเอกชนต้นทางได้เพิ่มเติมเนื่องจากหลายโรงพยาบาลเอกชนมีการคิดค่ายาแตกต่างกัน เช่น ยาสำหรับผู้ป่วยนอก (OPD) จะมีราคาถูกกว่ายาสำหรับผู้ป่วยใน (IPD) เนื่องจากจะมีการคิดค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง

ทั้งนี้ การตรวจสอบราคายังสามารถเสิร์ชเทียบกับเสิร์ชเอ็นจินหรือตามร้านค้าเพื่อดูราคา เพื่อข้อมูลเพิ่มเติมในการตัดสินใจของคนไข้ เมื่อคนไข้ทราบราคายา รพ.เอกชน ก็จะมีส่วนช่วยในการตัดสินใจเพิ่มเติมได้ ซึ่งสามารถช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นจากราคายาที่แตกต่างกันได้
ในส่วนของการใช้ยายังมีรายละเอียดเกี่ยวกับยี่ห้อของยา บางยี่ห้อมียาที่ใช้แทนกันได้ มีคุณสมบัติทางเภสัชศาสตร์เหมือนกันแต่ราคาถูกกว่า หากหมอเลือกใช้ยายี่ห้อที่มีราคาสูง คนไข้ก็ยังคงต้องใช้ยาที่มีราคาสูงกว่า การเข้ารับการรักษากับหมอจึงต้องมีการพูดคุยเพื่อหาแนวทางการรักษาร่วมกัน รวมถึงการเลือกใช้ยาที่เหมาะสมร่วมด้วย

เมื่อรู้ราคายาแล้วจะซื้อยาที่ไหนปลอดภัย

คำถามสำคัญหลังจากรู้ราคายา รพ.เอกชนแล้ว คือคุณภาพยารวมถึงร้านยาที่จะไปซื้อ จะแน่ใจได้อย่างไรว่าที่ไหนปลอดภัย

การเลือกซื้อยาจำเป็นจะต้องได้รับคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ ไม่ควรซื้อขายจากช่องทางออนไลน์ เนื่องจากยามีความเสี่ยงที่จะส่งผลต่อร่างกาย หากต้องการรับยาควรปรึกษาบุคคลที่มีความรู้เรื่องยาได้แก่ เภสัชกรที่มีอยู่ตามร้านยา

การเลือกร้านยาให้มีความปลอดภัยควรดูดังนี้

ดูเบื้องต้นได้จากเภสัชกรประจำร้านยา เพราะเภสัชกรที่ประจำอยู่ร้านยามีการให้บริการข้อมูล มีความน่าเชื่อถือ สวมใส่เสื้อคลุมที่มีตราของสภาเภสัชกรรมอยู่ที่อกซ้าย

สังเกตใบประกอบวิชาชีพของเภสัชกร เนื่องจากเภสัชกรตามร้านยามีข้อบังคับให้ต้องแสดงเอกสารที่ขึ้นทะเบียนไว้กับสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ดูรูปและบุคคลให้ตรงกัน

ดูช่วงเวลาปฏิบัติหน้าที่ของเภสัชกร ทางสภาเภสัชกรรมมีข้อบังคับให้ติดเอกสารแจ้งรายละเอียดของเภสัชกรที่ดูแลร้านยาให้ต้องแสดงทั้งชื่อ - นามสกุล เลขใบประกอบวิชาชีพ และเวลาปฏิบัติหน้าที่ ทั้งนี้ ในช่วงเวลาที่เภสัชกรไม่อยู่ที่ร้าน ร้านขายยาจะต้องปิดบังยาที่ไม่สามารถขายได้หรือยาอันตรายนั่นเอง สังเกตเวลาปฏิบัติหน้าที่ของเภสัชกรเพื่อให้สามารถเข้าไปรับคำปรึกษารวมถึงซื้อยาอย่างปลอดภัย

นอกจากราคายาแล้ว ต้องรู้อะไรอีกบ้างก่อนซื้อยาเอง

การซื้อยานอกจากราคายาแล้ว ยังมีข้อมูลอื่น ๆ อีกมีคนไข้ควรรู้เพื่อให้สามารถซื้อยาเองได้อย่างปลอดภัย ซื้อยาได้อย่างถูกต้องโดยคณะกรรมการอาหารและยามีข้อแนะนำเบื้องต้นที่สามารถนำมาปรับใช้เพื่อความปลอดภัยในการซื้อยากับกรณีที่มีใบสั่งยาจากแพทย์ ดังนี้

ถูกโรค
เภสัชกรต้องสอบถามคนไข้เกี่ยวกับอาการที่ไม่สบายอย่างละเอียด นอกจากนี้คนไข้ต้องได้รับการสอบถามเกี่ยวกับโรคที่เปเป็นอยู่ก่อน หรือโรคเรื้อรังที่ท่านต้องใช้ยาเป็นประจำเช่น โรคความดัน โรคเบาหวาน หรือ โรคหัวใจ เป็นต้น ทั้งนี้เพื่อป้องกันปฏิกิริยาต่อกันระหว่างยาที่เภสัชกรจะสั่งจ่ายให้ท่านกับยาที่ท่านใช้อยู่เป็นประจำ และเภสัชกรต้องสอบถามท่านว่า “เคยแพ้ยาอะไรบ้างหรือไม่” เพื่อป้องกันอันตรายจากการแพ้ยา

ถูกคน
ผู้มาซื้อยาต้องได้รับการซักถามว่า ยาที่ซื้อนั้น “ใช้เอง หรือซื้อให้คนอื่น” ดังนั้นถ้าจะซื้อยาให้คนอื่นใช้ หรือ คนอื่นฝากมาซื้อยา ผู้ซื้อควรต้องสอบถามอาการคนที่ฝากซื้อมาอย่างละเอียดว่ามีอาการอะไรบ้าง และถ้าจะใช้ยาเองก็ต้องบอกเล่าอาการที่เจ็บป่วยให้เภสัชกรฟังอย่างละเอียด และอย่ารำคาญเมื่อเภสัชกรซักถามท่านหลายคำถาม

ถูกขนาด
ในขั้นตอนนี้เภสัชกรต้องแนะนำ ชื่อยาที่ได้รับ และขนาดยาที่ได้รับ หรือถ้าต้องการซื้อยาที่ซื้อใช้เป็นประจำควรต้องแจ้งเภสัชกรเกี่ยวกับขนาดยาที่ใช้อยู่เพื่อความถูกต้องเหมาะสมของยาที่ใช้ เพราะขนาดยาสำหรับแต่ละคน ไม่จำเป็นต้องเท่ากัน

ถูกวิธี
ผู้ซื้อยาต้องได้รับการชี้แจงเกี่ยวกับช่องทางที่จะรับยานั้นเข้าร่างกายว่า ยาที่ได้รับเป็น ยากิน ยาอม ยาดม ยาทา ยาพ่น หรือ ยาเหน็บ เพราะการให้ยาถูกคน ถูกโรค ถูกขนาด แต่ผิดวิธีใช้ ผู้ใช้ยาก็จะไม่ได้รับประโยชน์แต่อาจจะได้รับอันตรายจากการใช้ยานั้นแทน

ถูกเวลา
เภสัชกรต้องแจ้งว่าจะใช้ยานั้นเวลาไหน ก่อนหรือหลังอาหาร ก่อนนอน หรือใช้เวลาปวด เพราะเวลาที่ใช้ยาต่างกันอาจได้ผลจากยาไม่เท่ากัน ดังนั้นควรใช้ยาตามเวลาที่เภสัชกรแนะนำเพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุด

การซื้อยารับประทานเองด้านนึงย่อมมีส่วนช่วยลดค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพให้กับคนไข้ โดยเฉพาะในกลุ่มโรงพยาบาลเอกชน ทว่าก็ยังมีข้อควรระวังที่คนไข้จำเป็นต้องมีองค์ความรู้ รู้ถึงร้านยาที่มีความปลอดภัย สามารถปรึกษาเภสัชกรตามร้านยาได้ เพื่อไม่ให้การรักษามีประสิทธิภาพที่ลดลง

อ้างอิง

• คณะกรรมการอาหารและยา
• สภาเภสัชกรรม
• กรมการค้าภายใน กระทรวงพาณิชย์