ในยุคสมัยที่เทคโนโลยีก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ภาคการเกษตรก็ได้รับผลกระทบอย่างมาก ทั้งในด้านการปรับตัวเพื่อรับมือกับความเปลี่ยนแปลง และการนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ลดต้นทุน และสร้างความยั่งยืนให้กับอาชีพเกษตรกร
การขาดแคลนแรงงาน ค่าแรงที่สูงขึ้น และปัญหาสภาพอากาศที่ไม่แน่นอน เป็นความท้าทายสำคัญที่เกษตรกรต้องเผชิญในปัจจุบัน ซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงต่อต้นทุนการผลิตและผลผลิตที่ได้รับ
ในขณะเดียวกันเทคโนโลยีก็เป็นโอกาสใหม่ที่เกษตรกรสามารถนำมาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต และลดต้นทุนการดำเนินงาน อาทิ ระบบเกษตรอัจฉริยะ (Smart Farm) ที่ช่วยควบคุมและติดตามสภาพแวดล้อมในการปลูกพืชได้อย่างแม่นยำ, การปลูกพืชแบบไฮโดรพอนิกส์ ที่ช่วยประหยัดพื้นที่และทรัพยากรน้ำ, หรือแม้แต่การนำ เทคโนโลยีการแปรรูปและการตลาดออนไลน์ มาใช้เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับผลผลิต
ด้วยการผสมผสานระหว่างภูมิปัญญาเกษตรกรรุ่นเก่า และนวัตกรรมเทคโนโลยีสมัยใหม่ ทำให้เกิดรูปแบบการเกษตรที่ก้าวไปสู่ความยั่งยืน โดยมีกรณีศึกษาที่น่าสนใจ ดังนี้
นายณัฐวุฒิ หรือ "พี่นัท" เป็นอีกหนึ่งเกษตรกรรุ่นใหม่ที่นำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ในสวนผลไม้ของครอบครัว โดยการติดตั้งระบบ เกษตรอัจฉริยะ (Smart Farm) ที่ช่วยควบคุมและติดตามสภาพแวดล้อมในการปลูกพืชได้อย่างแม่นยำ ทั้งอุณหภูมิ ความชื้น ระดับน้ำ และปริมาณน้ำฝน ผ่านเซนเซอร์ที่ติดตั้งในพื้นที่เพาะปลูก นอกจากนี้ยังมีระบบควบคุมการให้น้ำและปุ๋ยอัตโนมัติ ช่วยให้เกษตรกรสามารถบริหารจัดการสวนได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่ต้องเสียเวลาเดินทางไปตรวจสอบทุกครั้ง
นอกจากการใช้ระบบเกษตรอัจฉริยะแล้ว พี่นัทยังได้นำเทคโนโลยีการปลูกพืชแบบ ไฮโดรพอนิกส์ มาใช้ในการปลูกผักสลัด และผักสวนครัวอื่น ๆ ในโรงเรือนปิด ซึ่งช่วยให้สามารถควบคุมสภาพแวดล้อมได้อย่างแม่นยำ และประหยัดพื้นที่เพาะปลูกลงได้มาก เมื่อเทียบกับการปลูกแบบดั้งเดิม
นอกจากการใช้เทคโนโลยีในกระบวนการผลิตแล้ว พี่นัทยังได้นำเทคโนโลยีมาช่วยในการแปรรูปผลผลิต และการตลาดออนไลน์ด้วย โดยได้พัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปจากผําที่มีความโดดเด่นด้านคุณค่าทางโภชนาการ เช่น คุกกี้ผํา และโปรตีนผํา เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับผลผลิตและขยายช่องทางการจัดจำหน่ายไปยังตลาดออนไลน์และต่างประเทศ
จากกรณีศึกษาข้างต้น จะเห็นได้ว่า การนำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ในภาคการเกษตรนั้น สามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ลดต้นทุน และสร้างความยั่งยืนให้กับอาชีพเกษตรกรได้อย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นระบบเกษตรอัจฉริยะ การปลูกพืชแบบไฮโดรพอนิกส์ หรือการแปรรูปและการตลาดออนไลน์ ซึ่งล้วนแต่เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้เกษตรกรสามารถปรับตัวและแข่งขันได้ในยุคดิจิทัล
ติดตามชมรายการมหาอำนาจบ้านนา วันอาทิตย์ที่ 9 มีนาคม 2568 เวลา 16.05 - 16.30 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
มหาอำนาจบ้านนา
เกษตรในบ้าน 150 ตารางวา สร้างรายได้
สวนเกษตรเมืองนนท์ สร้างสุขให้ทุกคนในบ้าน
ข้าวญี่ปุ่น ณ แดนอีสาน
บ้านกระถิน หัวใจอินทรีย์
หอยขมกับชีวิตที่ไม่ขม
ฝรั่งหัวใจเกษตร วิถีเกษตรฟื้นฟู
กระเฉดชะลูดน้ำ ผักทำเงินกระฉูด
สูตรลับฉบับบ้านนา : ขั้นตอนการปลูกพริกพราน
พริกพราน พืชกลิ่นหอมเผ็ดซ่าชาลิ้น
โมโรเฮยะ ผักราชาแห่งวิตามิน
ไผ่ระยองของดีเมืองแกลง
"มะขามแดง" สมุนไพรดี ที่อยากให้โลกรู้จัก
ไก่ต๊อกอุบลฯ ไข่ดก ราคาดี
ปลากะพงเกรดซาชิมิ ยกระดับปลาไทย
พี่เจ้ย จน เครียด ทำเกษตร
ปลาซิวควาย ปลาซิวใหญ่หายาก รสชาติที่คิดถึง
กล้วยหอมคาเวนดิช พิชิตเงินล้าน
มะพร้าวกะทิทั้งต้น มิติใหม่ที่สร้างรายได้
กาแฟโรบัสตา อร่อยเข้ม เติมเต็มรัก
ปลาชะโอนระบบปิด หนึ่งเดียวในหนองคาย
สูตรลับฉบับบ้านนา : สูตรปุ๋ยหมักกลับกอง 2 หนุ่ม
มหัศจรรย์สมุนไพรไทย ปลูกไว้เป็นยา
พืชแปลกสุดแหวก คนไทยก็ปลูกได้
เมลอนสีทอง เปลี่ยนชีวิตหนุ่มวิศวะ
แมงมันของดี 1 ปีมีครั้งเดียว
ส้มสายน้ำผึ้งปลอดสาร เปรี้ยวหวานฉ่ำ ทำเพื่อพ่อ
ฟักแม้ว กินแล้วดีคิดถึงบ้าน
เกษตรไฮเทค ง่าย สบายด้วยปลายนิ้ว
ปูขาวอินทรีย์ ปูทะเลหายากราคาสูง
ทุเรียนน้ำปากพนัง ของดีที่โลกต้องรู้
นักเก็บเมล็ดพันธุ์ ถึงวันสิ้นโลกก็ยังปลูกได้
ของฝากจากบ้านนอก
ผักในรั้วบ้าน 2 งาน ขายได้ไม่มีวันหยุด
พุทราน้ำอ้อย กรอบอร่อย หวานฉ่ำจับใจ
มหาอำนาจบ้านนา
เกษตรในบ้าน 150 ตารางวา สร้างรายได้
สวนเกษตรเมืองนนท์ สร้างสุขให้ทุกคนในบ้าน
ข้าวญี่ปุ่น ณ แดนอีสาน
บ้านกระถิน หัวใจอินทรีย์
หอยขมกับชีวิตที่ไม่ขม
ฝรั่งหัวใจเกษตร วิถีเกษตรฟื้นฟู
กระเฉดชะลูดน้ำ ผักทำเงินกระฉูด
สูตรลับฉบับบ้านนา : ขั้นตอนการปลูกพริกพราน
พริกพราน พืชกลิ่นหอมเผ็ดซ่าชาลิ้น
โมโรเฮยะ ผักราชาแห่งวิตามิน
ไผ่ระยองของดีเมืองแกลง
"มะขามแดง" สมุนไพรดี ที่อยากให้โลกรู้จัก
ไก่ต๊อกอุบลฯ ไข่ดก ราคาดี
ปลากะพงเกรดซาชิมิ ยกระดับปลาไทย
พี่เจ้ย จน เครียด ทำเกษตร
ปลาซิวควาย ปลาซิวใหญ่หายาก รสชาติที่คิดถึง
กล้วยหอมคาเวนดิช พิชิตเงินล้าน
มะพร้าวกะทิทั้งต้น มิติใหม่ที่สร้างรายได้
กาแฟโรบัสตา อร่อยเข้ม เติมเต็มรัก
ปลาชะโอนระบบปิด หนึ่งเดียวในหนองคาย
สูตรลับฉบับบ้านนา : สูตรปุ๋ยหมักกลับกอง 2 หนุ่ม
มหัศจรรย์สมุนไพรไทย ปลูกไว้เป็นยา
พืชแปลกสุดแหวก คนไทยก็ปลูกได้
เมลอนสีทอง เปลี่ยนชีวิตหนุ่มวิศวะ
แมงมันของดี 1 ปีมีครั้งเดียว
ส้มสายน้ำผึ้งปลอดสาร เปรี้ยวหวานฉ่ำ ทำเพื่อพ่อ
ฟักแม้ว กินแล้วดีคิดถึงบ้าน
เกษตรไฮเทค ง่าย สบายด้วยปลายนิ้ว
ปูขาวอินทรีย์ ปูทะเลหายากราคาสูง
ทุเรียนน้ำปากพนัง ของดีที่โลกต้องรู้
นักเก็บเมล็ดพันธุ์ ถึงวันสิ้นโลกก็ยังปลูกได้
ของฝากจากบ้านนอก
ผักในรั้วบ้าน 2 งาน ขายได้ไม่มีวันหยุด
พุทราน้ำอ้อย กรอบอร่อย หวานฉ่ำจับใจ