แม้คำว่าเพลงลูกทุ่งจะถือกำเนิดขึ้นด้วยการที่ "จำนง รังสิกุล" หัวหน้าฝ่ายจัดรายการของสถานีโทรทัศน์ช่อง 4 บางขุนพรหมได้ใช้คำว่า "เพลงลูกทุ่ง" เป็นชื่อรายการ และเชิญวงจุฬารัตน์ของมงคล อมาตยกุล ไปออกโทรทัศน์เป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2507 ทว่าความเป็นลูกทุ่งนั้นเกิดขึ้นและคงอยู่ทั่วอาณาเขตมาก่อนหน้านี้แล้ว เพราะเพลงลูกทุ่งพัฒนามาจากเพลงตลาดที่เล่าสาระสะท้อนสังคมและสัมพันธ์กับท้องถิ่นพื้นบ้าน การรับรู้ของผู้คนนอกเหนือจากประวัติศาสตร์รายการโทรทัศน์ ทราบกันดีว่าบทเพลงสาวชาวไร่ที่ประพันธ์ขึ้นโดย เหม เวชกร และมีคำรณ สัมบุณณานนท์ขับร้องนี่แหละคือเพลงลูกทุ่งเพลงแรกในประวัติศาสตร์ไทย เรียกได้ว่าเพลงลูกทุ่งนั้นมีชีวิตจิตใจก่อนที่จะเกิดคำว่าเพลงลูกทุ่งขึ้นเสียอีก
The term ‘luk thung’ was “first officially used” by Jamnong Rangsikul, the head of programme organization of Channel 4 Bang Khun Phrom, who aired a television programme with the title…“Luk Thung Songs”. Mongkol Amatayakul’s band called Chularat was then invited on TV for the first time in 1964. And yet, “luk thung culture” had already been “well established” all over the region before the early TV promotions. Luk thung songs were actually developed from those sung in the marketplaces with contents that reflected “the social landscape and folk culture of Thailand’s rural regions”. As for public reception “outside the history of television”, it’s well known that the song titled “Orchard Girl” is considered to be “the first luk thung song in Thai history”. The song was written by Hem Vejakorn and sung by Kamron Samboonnanon. So, it can be said that “the spirit of luk thung” came into existence before the invention of the term ‘luk thung’ itself.
ติดตามเรื่องราวได้ใน Spirit of Asia ตอน ย้อนคืนฝันวันลูกทุ่ง วันอาทิตย์ที่ 18 มิถุนายน 2566 เวลา 16.30 - 17.00 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live และสามารถเลือกรับชมด้วยเสียงภาคภาษาอังกฤษ คลิก Setting ไปที่ Audio Track เลือกเสียง ซาวด์แทร็ก
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
Spirit of Asia
จดจารบนผืนดินคอเคซัส
สายโลหิตแห่งศรัทธาในจอร์เจีย
กะเหรี่ยงโป่งลึก - บางกลอย ในวันที่โลกเปลี่ยน
จิตวิญญาณเสรีไทย กับใจที่เอนเอียงของอังศุมาลิน
อ่านคู่กรรม ย่ำไม้หมอน
อุดมการณ์ซามูไรและความเป็นไทยในสายตาโกโบริ
นัตกะด่อ ทูตสองภพ
หญิงงามผู้สวมโสร่งลองยี
ศรัทธา เพศสภาพ และความอยู่รอดที่เมียนมา
กุน ขแมร์ สู้เพื่อชีวิต
อัปสราที่ถูกปลุกให้ตื่น
ย้อนคืนฝันวันลูกทุ่ง
แว่วเสียงเพลงลูกทุ่งจากลุ่มน้ำโขง
เรืองรอง ร่วงโรยบนความท้าทายของลูกทุ่งลุ่มน้ำโขง
เฉิงตู-กรุงเทพฯ ลัดฟ้ามาพบกัน
เตียวหุย...เมตตา ปัญญา หรือบ้าบิ่น
ขงเบ้ง มังกรเปี่ยมปัญญาผู้หลับใหล
ฮ่องกง มูเตลู
การปะทะสังสรรค์บนเกาะฮ่องกง
พรมแดงประวัติศาสตร์หนังฮ่องกง
ขแมร์กรอมในเวียดนาม
ตามรอยเส้นทางศึกอานามสยามยุทธ
เมารี จากโพลีเนเชีย สู่นิวซีแลนด์
เลือดเอเชีย…นิวซีแลนเดอร์ เจเนอเรชันที่ 1.5
นิวซีแลนด์ ชีวิตบนวงแหวนแห่งไฟ
งานปีผีมด พิธีกรรมแห่งจิตวิญญาณจากบรรพชน
ร่างทรงบูชาเจ้าแม่ กายแทนแห่งทวยเทพ
อาหารฮาลาลที่คุ้งน้ำเจ้าพระยา
ชาวเติร์ก ตั้งต้น เติบโตในตุรกี
บรรจบศิลป์บนดินแดนสองทวีป
Spirit of Asia
จดจารบนผืนดินคอเคซัส
สายโลหิตแห่งศรัทธาในจอร์เจีย
กะเหรี่ยงโป่งลึก - บางกลอย ในวันที่โลกเปลี่ยน
จิตวิญญาณเสรีไทย กับใจที่เอนเอียงของอังศุมาลิน
อ่านคู่กรรม ย่ำไม้หมอน
อุดมการณ์ซามูไรและความเป็นไทยในสายตาโกโบริ
นัตกะด่อ ทูตสองภพ
หญิงงามผู้สวมโสร่งลองยี
ศรัทธา เพศสภาพ และความอยู่รอดที่เมียนมา
กุน ขแมร์ สู้เพื่อชีวิต
อัปสราที่ถูกปลุกให้ตื่น
ย้อนคืนฝันวันลูกทุ่ง
แว่วเสียงเพลงลูกทุ่งจากลุ่มน้ำโขง
เรืองรอง ร่วงโรยบนความท้าทายของลูกทุ่งลุ่มน้ำโขง
เฉิงตู-กรุงเทพฯ ลัดฟ้ามาพบกัน
เตียวหุย...เมตตา ปัญญา หรือบ้าบิ่น
ขงเบ้ง มังกรเปี่ยมปัญญาผู้หลับใหล
ฮ่องกง มูเตลู
การปะทะสังสรรค์บนเกาะฮ่องกง
พรมแดงประวัติศาสตร์หนังฮ่องกง
ขแมร์กรอมในเวียดนาม
ตามรอยเส้นทางศึกอานามสยามยุทธ
เมารี จากโพลีเนเชีย สู่นิวซีแลนด์
เลือดเอเชีย…นิวซีแลนเดอร์ เจเนอเรชันที่ 1.5
นิวซีแลนด์ ชีวิตบนวงแหวนแห่งไฟ
งานปีผีมด พิธีกรรมแห่งจิตวิญญาณจากบรรพชน
ร่างทรงบูชาเจ้าแม่ กายแทนแห่งทวยเทพ
อาหารฮาลาลที่คุ้งน้ำเจ้าพระยา
ชาวเติร์ก ตั้งต้น เติบโตในตุรกี
บรรจบศิลป์บนดินแดนสองทวีป