ตรวจสอบแล้ว: คลิปอ้างไทยเตรียมกองทัพอากาศตอบโต้กัมพูชา ปมช่องบก

พบบัญชี Tiktok โพสต์คลิปเครื่องบิน พร้อมระบุว่า “อย่าให้ช่องบกเป็นของกัมพูชา เหมือนกับเขาพระวิหารนะ เหตุการณ์วันนี้ไทย & กัมพูชา ไทยจัดหนัก กองทัพอากาศเตรียมพร้อม กัมพูชาไม่รอด” ซึ่งคลิปดังกล่าวมียอดผู้เข้าชม 37,400 ครั้ง รวมถึงแสดงความรู้สึก 603 ครั้ง และแชร์ไปกว่า 14 ครั้ง ส่วนใหญ่คอมเมนต์ มองว่าไม่อยากเสียพื้นที่ช่องบกไป

จากการตรวจสอบเรื่องนี้ Thai PBS Verify พบว่าเป็นข่าวปลอม ที่บิดเบือนข้อมูล โดยมีข้อมูลจริงคือ เกิดเหตุการณ์ตึงเครียดระหว่างไทยและกัมพูชาที่ช่องบก ส่วนข้อมูลเท็จคือ ภาพเครื่องบินในคลิปดังกล่าวไม่ใช่เครื่องบินของกองทัพอากาศไทย และภาพที่ถูกใช้เป็นการตัดต่อ 

Thai PBS Verify พบแหล่งที่มาข่าวปลอมจาก : Tiktok

พบบัญชี Tiktok ผู้ใช้ชื่อ “phithak1971” มีผู้ติดตาม 55,300 คน โพสต์คลิปวิดีโอเมื่อวันที่ 5 มิ.ย. 68 บน Tiktok โดยเนื้อหาส่วนใหญ่ในช่องมักพบโพสต์คลิปไลฟ์สไตล์และประเด็นไทย – กัมพูชา

เราพบว่าในคลิปดังกล่าวประกอบไปด้วยภาพของเครื่องบินหลายรุ่น ซึ่งเมื่อนำภาพเครื่องบินบางส่วนไปตรวจสอบโดยใช้คีย์เฟรมจากเครื่องมือตรวจสอบดิจิทัล InVid-WeVerify และการค้นหาด้วยเครื่องมือตรวจสอบภาพ Google Lens เพื่อตรวจสอบแหล่งที่มา ทำให้พบภาพเครื่องบินดังนี้

1. ภาพเครื่องบิน  Boeing C-17 Globemaster III ซึ่งเป็นเครื่องบินสหรัฐอเมริกา ใช้สำหรับการลำเลียงทางการทหาร (ลิงก์บันทึก)
   

   ภาพเปรียบเทียบเครื่องบินจากคลิปใน Tiktok (ซ้าย) และ เครื่องบิน Boeing C-17 Globemaster III (ขวา)

2. ภาพเครื่องบิน IL-76 ผลิตในรัสเซีย ใช้สำหรับลำเลียงทหาร (ลิงก์บันทึก)
   
   

   ภาพเปรียบเทียบเครื่องบินจากคลิปใน Tiktok (ซ้าย) และ เครื่องบิน Boeing C-17 Globemaster III (ขวา)

3. ภาพเครื่องบินดังกล่าวเป็นเครื่องบินโจมตี Q-5L ของประเทศจีน  (ลิงก์บันทึก)
   

   ภาพเปรียบเทียบเครื่องบินจากคลิปใน Tiktok (ซ้าย) และภาพเครื่องบินโจมตี Q-5L ของประเทศจีน (ขวา)

โฆษก ทอ. ยันกองทัพอากาศไทยไม่มีเครื่องบินตามภาพ

พลอากาศโท ประภาส สอนใจดี รองเสนาธิการทหารอากาศ และโฆษกกองทัพอากาศ กล่าวว่า ทางกองทัพอากาศไม่มีเครื่องบินเหมือนในคลิป และคลิปดังกล่าวคิดว่าเป็นเพียงภาพที่มีการตัดต่อเครื่องบินจากที่อื่นมากกว่า โดยหากมีการรบเกิดขึ้นจริง ทางกองทัพอากาศจะใช้เครื่องบินโจมตีเพียงเท่านั้น จะไม่มีการใช้เครื่องบินลำเลียง และจะไม่ทำการบินโชว์เครื่องบินแบบในคลิป อีกทั้งทางกองทัพอากาศก็ถือว่ายังไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์โดยตรงอีกด้วย

พลอากาศโท ประภาส สอนใจดี รองเสนาธิการทหารอากาศ และโฆษกกองทัพอากาศ

ผู้เชี่ยวชาญแจงเป็นคลิปตัดต่อ 

ขณะที่ นายสถาพน พัฒนะคูหา ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีบล็อกเชน สินทรัพย์ดิจิทัล และสมาร์ทคอนแทรกท์ เปิดเผยว่า คลิปวิดีโอดังกล่าวน่าจะเป็นการปลอมแปลงไม่ใช่คลิปวิดีโอจริง เพราะหากสังเกตในคลิป เหมือนเป็นเพียงการถ่ายภาพบนท้องฟ้า และมีเครื่องบินมาบินผ่าน

นายสถาพน พัฒนะคูหา ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีบล็อกเชน สินทรัพย์ดิจิทัล และสมาร์ทคอนแทรกท์

จุดสังเกตคือภาพของเครื่องบิน และต้นไม้ ถ้าถ่ายจากมุมด้านล่างขึ้นมาต้องไม่ใหญ่เหมือนขนาดในคลิป อีกประเด็นคือเรื่องความสมจริงเช่น แสง เงา เครื่องบินผ่าน เวลามองเครื่องบิน มุมแสงและเงาต้องมีการเปลี่ยน แต่ภาพในคลิปเหมือนเลื่อนจากซ้ายไปขวา แสงไม่เสมอกันเหมือนเป็นรูปตัดแปะมากกว่า  

ผลกระทบของข้อมูลนี้

1. สร้างความเข้าใจผิดในสถานการณ์ความมั่นคง :การเผยแพร่คลิปปลอมที่ดูเหมือนเป็นเหตุการณ์จริง อาจทำให้ประชาชนตื่นตระหนก เข้าใจผิดว่ามีการเคลื่อนไหวทางทหารหรือภัยคุกคามเกิดขึ้นจริง
2. ส่งผลต่อความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ : หากประชาชนหรือสื่อบางกลุ่มเชื่อว่า คลิปดังกล่าวสะท้อนถึงการเคลื่อนไหวทางทหารของประเทศใดประเทศหนึ่ง อาจทำให้เกิดความตึงเครียดโดยไม่จำเป็น