เมื่อ "น้ำแข็งละลาย" กลายเป็น "โลกใหม่" ที่ไม่เคยรู้จัก

• ไทยใช้ถุงพลาสติกคนละ 3,000 ใบต่อปี ตั้งเป้าลด-เลิกแบบครั้งเดียวทิ้งในปี 2570
  
  
• หาคำตอบ "ไมโครพลาสติก" อยู่ตรงไหนในชีวิตเรา ทำไมถึงใส่ใจ

สถานการณ์การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) ที่ทั่วโลกกำลังเผชิญ ก่อให้เกิดปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่รุนแรงอย่างคาดไม่ถึง

น้ำแข็งขั้วโลกละลายเป็นหนึ่งในการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญของโลก ไม่เพียงแต่ส่งผลให้ระดับน้ำทะเลสูงขึ้น แต่ยังส่งผลกระทบต่ออุณหภูมิของน้ำทะเลโดยรวม สภาพอากาศ และ ระบบนิเวศ 

ดร.สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ ประธานสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) ได้กล่าวถึงโลกในยุคเปลี่ยนผ่าน ที่ภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง จากปรากฏการณ์น้ำแข็งละลายที่ทำให้เกิดเหตุการณ์ขึ้นมากมายบนโลก และตัวอย่างของประเทศต่างๆ ที่ได้รับผลกระทบจากน้ำแข็งขั้วโลกละลาย เช่น

ไซบีเรียเปิดอาชีพใหม่ "ล่างาแมมมอธ"

ดินแดนหนาวเหน็บที่เคยถูกปกคลุมด้วยหิมะตลอดปีอย่างไซบีเรีย กำลังเปลี่ยนแปลงจากผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ภูมิภาคนี้ซึ่งเคยมีชั้นดินเยือกแข็งถาวร หรือ เพอร์มาฟรอสต์ (Permafrost) กำลังละลาย

การละลายของน้ำแข็ง นำไปสู่การเกิดอาชีพใหม่ในท้องถิ่น คือ "ล่างาแมมมอธ" ช้างดึกดำบรรพ์ที่สูญพันธุ์ไปแล้ว ตายไปจมอยู่ใต้น้ำแข็ง ซึ่งเมื่อน้ำแข็งละลายก็โผล่ขึ้นมา

แต่ละปีสามารถขุดพบงาแมมมอธได้หลายสิบตัน ซึ่งส่วนใหญ่นำส่งออกไปยังต่างประเทศ โดยเฉพาะจีน แต่สุดท้ายจีนนำเข้าได้น้อยลงเพราะมีความตกลงระหว่างประเทศที่เรียกว่าสัญญาไซเตส ห้ามค้าสัตว์ป่า

"เหมืองแร่" ในกรีนแลนด์

กรีนแลนด์ (Greenland) ดินแดนทางเหนือสุดของโลกซึ่งตั้งอยู่ในมหาสมุทรอาร์กติก และถือเป็นเกาะที่ใหญ่ที่สุดในโลก จากแผ่นดินที่เต็มไปด้วยน้ำแข็งและหิมะ ประกอบอาชีพอื่นได้ยากนอกจากทำประมง จับปลา สู่พื้นที่ที่มีโอกาสทางเศรษฐกิจรูปแบบใหม่ คือการทำเหมืองแร่

สาเหตุที่กรีนแลนด์ทำเหมืองแร่ได้ ก็เกิดมาจากน้ำแข็งละลายเช่นกัน ซึ่งกำลังเกิดโจทย์ใหม่ ทางการเมืองแบบหนึ่งคือ กรีนแลนด์เคยเป็นอาณานิคมของเดนมาร์ก เป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรเดนมาร์ก แต่เมื่อกรีนแลนด์สามารถทำเหมืองแร่ได้ก็หมายถึงการพึ่งตัวเองทางเศรษฐกิจได้ จึงขอแยกประเทศออกจากเดนมาร์ก

ขั้วโลกเหนือเปิดเส้นทางการค้าใหม่ สะเทือนภูมิรัฐศาสตร์โลก

จากผลกระทบของภาวะโลกร้อนที่ทำให้น้ำแข็งในขั้วโลกเหนือเริ่มละลายอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อน ทำให้เกิดเส้นทางเดินเรือซึ่งสามารถใช้ขนส่งสินค้าระหว่างเกาหลีกับยุโรปได้ โดยไม่ต้องผ่านเส้นทางดั้งเดิมอย่างช่องแคบมะละกาและคลองสุเอส ทำให้ร่นระยะเวลาในการขนส่ง

อย่างไรก็ตาม ความเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ก่อให้เกิดความเคลื่อนไหวด้านภูมิรัฐศาสตร์อย่างมีนัยสำคัญ ขั้วโลกเหนือกำลังกลายเป็นจุดยุทธศาสตร์ใหม่ เช่นเดียวกับกับช่องแคบมะละกา

การที่ประเทศใดสามารถควบคุมหรือมีอิทธิพลต่อเส้นทางเดินเรือในขั้วโลกเหนือได้ ก็จะส่งผลโดยตรงต่ออำนาจทางการเมือง การค้า และความมั่นคงทางเศรษฐกิจ นอกจากนี้ พื้นที่บริเวณขั้วโลกเหนือยังมีแหล่งพลังงานสำรอง เช่น น้ำมันและก๊าซธรรมชาติ ที่ในอดีตเข้าถึงได้ยาก แต่วันนี้กำลังกลายเป็นเป้าหมายใหม่ของการสำรวจและขุดเจาะ และอาจจะทำให้เกิดจุดปะทะจุดใหม่ของบรรดาประเทศมหาอำนาจ 

เกาะในหมู่เกาะโซโลมอนถูกแยก

ทั้งนี้เมื่อเกิดน้ำแข็งละลาย น้ำที่เคยกักเก็บไว้จะไหลลงทะเล ส่งผลให้ระดับน้ำทะเลสูงขึ้นเรื่อย ๆ จนทำให้พื้นที่ชายฝั่งทั่วโลกเสี่ยงต่อน้ำท่วมถาวร และ การกัดเซาะชายฝั่ง อย่างเช่น

เกาะในหมู่เกาะโซโลมอน ตั้งอยู่แปซิฟิก ใกล้ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ ซึ่งบนเกาะโซโลมอน จะมีเกาะซึ่งแต่เดิมในอดีต 1947 มีเกาะเดียว แต่ในปี 2016 ถูกแบ่งเป็น 2 เกาะ เพราะเกิดจากน้ำทะเลสูงขึ้น และผ่าให้เกาะเดียวกลายเป็น 2 เกาะ ชาวบ้านเคยอยู่ด้วยกันไปมาหาสู่กัน กลับต้องพายเรือกันเพื่อไปมาหาสู่ ทำให้ตัดขาดชุมชนแยกออกจากกัน

อินโดนีเซียเตรียมย้ายเมืองหลวง

อินโดนีเซียผลักดันการย้ายเมืองหลวง จากจาการ์ตาไปยัง นูซันตารา (Nusantara) ตั้งอยู่บนชายฝั่งตะวันออกของ เกาะบอร์เนียว (Borneo) เพื่อแก้ไขปัญหาจากการขยายตัวของเมืองและประชากร ปัญหามลพิษต่างๆ ในกรุงจาการ์ตา รวมถึงการเกิดน้ำทะเลหนุนสูงขึ้น และมีการสูบน้ำบาดาลทำให้แผ่นดินเกิดทรุดลง มีความเสี่ยงจาการ์ตาเสี่ยงจมบาดาล

นุสันตาราตั้งอยู่ห่างจากแนวภูเขาไฟและบริเวณขอบแผ่นเปลือกโลก ซึ่งปลอดภัยจากแผ่นดินไหวและภูเขาไฟระเบิด อีกทั้งตั้งอยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเลปานกลาง ซึ่งจะช่วยบรรเทาปัญหาการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำทะเลจากสภาวะโลกร้อน

ตูวาลูสร้างประเทศในเมตาเวิร์ส

ตูวาลู ประเทศหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก ทั้งหมดเพียง 10 ตารางไมล์ เป็นประเทศที่เล็กที่สุดเป็นอันดับสี่ของโลก มีประชากรราว 12,000 คน และกำลังจะจมน้ำ ในปีที่ผ่านมามีการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ประเด็นที่ว่าถึงประเทศจะจมน้ำแต่ตูวาลูยังเป็นประเทศอยู่ เนื่องจากประเทศนี้เสี่ยงต่อการจมหายไปในทะเลจากระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นอันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ จึงมีแนวคิดการจำลองประเทศไว้ในเมตาเวิร์ส (metaverse) หรือโลกเสมือนจริงและความจริงเสมือนบนอินเทอร์เน็ต

ไวน์ย้ายฐานผลิต

ไวน์คุณภาพดีจำเป็นต้องปลูกจากองุ่นที่เติบโตในช่วงอุณหภูมิที่เหมาะสม โดยเฉพาะในช่วงฤดูปลูกที่ควรอยู่ระหว่าง 18-24 องศาเซลเซียส แต่เมื่ออุณหภูมิเฉลี่ยของโลกเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง พื้นที่ที่เคยเหมาะสมในการปลูกองุ่น เช่น ยุโรปใต้ เริ่มประสบปัญหาอากาศร้อนจัดจนส่งผลต่อคุณภาพขององุ่นและรสชาติของไวน์

นักวิจัยคาดการณ์ว่า ภายในปี 2050 ถึง 2100 พื้นที่เพาะปลูกองุ่นจะต้อง ย้ายขึ้นเหนือและสูงขึ้นตามระดับความสูง เพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบจากคลื่นความร้อนและความแห้งแล้ง นั่นหมายความว่าเราจะได้เห็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ เช่น ไวน์จาก ฝรั่งเศสตอนใต้, สเปน, และอิตาลี อาจลดลงหรือหมดไป

ประเทศที่ไม่เคยเป็นผู้ผลิตไวน์มาก่อนอย่าง สวีเดน, เดนมาร์ก, และนอร์เวย์ จะกลายเป็นผู้เล่นใหม่ในอุตสาหกรรม

อ่านข่าว :

"หอยนางรม" เครื่องกรองน้ำแห่งท้องทะเล ฟื้นฟูระบบนิเวศโลก

"ปะการังสีน้ำเงิน" เสียหายหนัก เหตุเรือส่งสินค้าเกยตื้นเกาะสุรินทร์

นักกีฏวิทยา ค้นพบแมลงชนิดใหม่ของโลก "เพลี้ยจักจั่นสะแกราช"