เปิด 5 ประเด็น ปัญหาตรวจเงินวัดขาดประสิทธิภาพ

นักวิชาการ จากศูนย์ศึกษาพัฒนาการเศรษฐกิจ นิด้า ซึ่งเคยทำวิจัยปัญหาการทำบัญชีเงินวัด เมื่อปี 2555 พบว่า ผ่านมา 13 ปี รูปแบบจัดการเงินวัด "แทบไม่เปลี่ยนแปลง" มีช่องทุจริต โยกเงินวัด เข้าบัญชีส่วนตัวได้ง่าย

หลังการหาข้อมูลกว่า 490 วัด สัมภาษณ์พระสงฆ์ กรรมการวัด ไวยาวัจกร และชุมชนรอบวัด เกือบ 4,000 คน เกี่ยวกับ “การบริหารการเงินของวัดในประเทศไทย”

รศ.ณดา จันทร์สม ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาพัฒนาการเศรษฐกิจ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) บอกว่า พบ 5 ประเด็นหลัก ที่ทำให้การทำบัญชีของแต่ละวัด ขาดประสิทธิภาพ เสี่ยงการทุจริต

รศ.ณดา จันทร์สม ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาพัฒนาการเศรษฐกิจ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า)

1.โครงสร้างบริหารวัด ที่เจ้าอาวาสมีอำนาจเบ็ดเสร็จ แม้เงินวัดจะต้องใช้กรรมการวัด ไวยาวัจกรร่วมกันเบิก แต่บุคคลเหล่านี้ ผู้แต่งตั้ง คือ เจ้าอาวาส 2.คือ การบริหารภายใน ระเบียบเบิกจ่าย เงินทดรอง ขาดการบันทึกทุกรายละเอียดการเงิน 3.ระบบบัญชีที่ไม่ยึดหลักฐานประกอบ เช่น ใบสำคัญ ใบเสร็จที่ชัดเจน หรือหลักฐานการเปิดตู้บริจาคนับเงินแต่ละครั้ง 4.ระบบตรวจทานจากบุคคลบุคคลภายนอก จากมติมหาเถรสมาคม

ปี 2558 ทุกวัดทั่วประเทศกว่า 40,000 แห่ง มีเพียง 20,000 แห่ง ที่ส่งบัญชีให้สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ แต่พบว่า เจ้าหน้าที่ฯ ไม่ตรวจทานบัญชี ทั้งที่ลักษณะองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร ต้องมีผู้สอบบัญชี สุดท้าย การเผยแพร่ข้อมูลงบดุล รายรับ รายจ่ายของวัด ต้องเปิดเผย โปร่งใส ตามหลักธรรมาภิบาล ประชาชนสามารถขอดูได้

ทั้งนี้ หลังจากมีกรณีอดีตเจ้าคุณแย้ม วัดไร่ขิง ทำให้มหาเถรสมาคม มีมติเกี่ยวกับระเบียบจัดการเงินวัด 4 ข้อ เมื่อ 20 พ.ค.ที่ผ่านมา 1.ในนั้น คือการดึงหน่วยงานภายนอกมาตรวจสอบ เป็นทางออกที่ดีที่สุด แต่ขึ้นอยู่กับว่า จะจัดการเรื่องนี้ให้เกิดได้เร็วที่สุดเมื่อไหร่

สำหรับวัดขนาดเล็กที่สำนักงานพระพุทธศาสนา อ้างว่า พระสงฆ์และไวยาวัจกรของวัด ไม่มีองค์ความรู้ด้านการทำบัญชีที่ถูกต้อง จึงควรประสานกับสภาวิชาชีพบัญชี ในพระบรมราชูปถัมภ์ ส่งคนเข้าไปสอน