วันนี้ (29 ก.ย.2568) นายบวรศักดิ์ อุวรรณโณ รองนายกรัฐมนตรี ชี้แจงต่อที่ประชุมรัฐสภา กรณีมีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) ตั้งคำถามเรื่องการแก้ไขรัฐธรรมนูญว่า หากมีการแก้ไขรัฐธรรมนูญหมวด 1 หมวด 2 จะทำอย่างไร
นายบวรศักดิ์ ระบุว่า นโยบายของรัฐบาลนี้เขียนไว้ชัดเจนว่าจะสนับสนุนการทำประชามติเพื่อแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ ฟังเสียงประชาชน สร้างการมีส่วนร่วม โดยการจัดทำรัฐธรรมนูญไม่ได้ใช้คำว่าจัดทำรัฐธรรมนูญทั้งฉบับ แต่ต้องการสนับสนุนให้มีการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ตามนโยบายที่แถลงไว้ต่อรัฐสภา เพื่อให้สอดคล้องกับคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ และธำรงไว้ซึ่งประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
รัฐธรรมนูญฉบับนี้จะเพิ่มหมวด 15/1 เพราะรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันมีเฉพาะหมวด 15 ไม่มีการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ ที่สภาต้องพิจารณา ซึ่งในชั้นที่ 1 สภาต้องพิจารณาวิธีการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ว่าจะให้ประชาชนมีส่วนร่วมอย่างไร โดยไม่ขัดต่อคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ ที่ระบุว่าไม่สามารถเลือก สสร.โดยตรงจากประชาชนได้
หากผ่านสภาแล้วจะเป็นขั้นตอนที่ 2 คือการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่โดย สสร. ตามที่เขียนไว้ในหมวด 15/1 ที่ผ่านประชามติ จึงจะมาดูว่าจะแตะหมวด 1 หมวด 2 หรือไม่ แต่เชื่อว่ามี 2 พรรคการเมืองใหญ่ได้พูดกับสื่อมวลชนไว้ว่าจะไม่แตะหมวด 1 หมวด 2 เพราะจะมีปัญหาว่าขัดต่อรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันหรือไม่ในมาตรา 255 ที่ระบุว่าการแก้ไขรัฐธรรมนูญที่เปลี่ยนแปลงการปกครองจะกระทำไม่ได้
เรื่องนี้จึงชัดเจนอยู่ในตัวว่า ประชามติที่รัฐบาลจะทำและจะทำวันเดียวกับวันเลือกตั้ง เป็นประชามติ 2 เรื่องเท่านั้นตามคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ คือ 1.ประชาชนจะเห็นชอบให้จัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่หรือไม่ และ 2.ประชาชนจะเห็นชอบกับวิธีการและเนื้อหาสาระที่รัฐสภาจัดทำตามร่างรัฐธรรมนูญแล้วตามมาตรา 256 อนุมาตรา 1 ถึงมาตรา 6 โดยจะไม่มีการลงไปถึงเนื้อหารัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ดังนั้นเนื้อหาของรัฐธรรมนูญฉบับใหม่จะต้องรอ สสร.ที่มาจากหมวด 15/1 ว่าจะเขียนอะไร
เท่าที่ตนทราบ พรรคภูมิใจไทยกับอีกพรรคหนึ่งซึ่งเป็นพรรคใหญ่ ได้แถลงชัดเจนว่าจะไม่แตะหมวด 1 หมวด 2
ส่วนเรื่องคุณสมบัติลักษณะต้องห้าม ตามรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน มาตรา 256 (8) พูดไว้ชัดว่าหากจะแก้คุณสมบัติต้องห้าม จะต้องทำประชามติก่อน ซึ่งเรื่องนี้รัฐบาลไม่แตะ ส่วนร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ที่ทำขึ้นโดย สสร.จะแตะเรื่องคุณสมบัติหรือไม่ ต้องตามไปดูในขั้นตอนที่ 2
บวรศักดิ์ อุวรรณโณ รองนายกรัฐมนตรี
บวรศักดิ์ อุวรรณโณ รองนายกรัฐมนตรี
นายบวรศักดิ์ กล่าวอีกว่า ยังตอบกรณีที่ สส.สอบถามถึงการทำประชามติให้ยกเลิก MOU ไทย-กัมพูชา ว่า การจัดทำประชามติแต่ละครั้ง คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ระบุว่าต้องใช้เงิน 6,000 ล้านบาท เพราะฉะนั้นเพื่อให้เป็นการประหยัดงบประมาณแผ่นดิน รัฐบาลจะจัดทำประชามติไปพร้อมกับการเลือกตั้ง ซึ่งจะถามว่า "ท่านเห็นชอบให้ยกเลิก MOU กับกัมพูชาหรือไม่"
"รัฐบาลต้องประชาสัมพันธ์ให้ชัดเจนว่าในการเลือกตั้งทั่วไปหลังจากยุบสภาฯ ประชาชนจะมีบัตรทั้งสิ้น 4 ใบ โดยใบที่ 1 คือเลือก สส.เขต, ใบที่ 2 เลือก สส.บัญชีรายชื่อ, ใบที่ 3 เป็นการลงประชามติเรื่องรัฐธรรมนูญ และใบที่ 4 ประชาชนต้องวินิจฉัยว่าจะให้ยกเลิก MOU กับกัมพูชาหรือไม่" นายบวรศักดิ์ กล่าว
ส่วนที่มีการตั้งคำถามว่ารัฐบาลสามารถตัดสินใจเรื่อง MOU ได้ เหตุใดจึงต้องสอบถามประชาชน นายบวรศักดิ์ ตอบว่า เรื่องสำคัญเช่นนี้กับประเทศเพื่อนบ้าน รัฐบาลเฉพาะกิจไม่ควรตัดสินใจด้วยตัวเอง แต่ควรขอฉันทานุมัติจากประชาชน ตามมาตรา 166 ของรัฐธรรมนูญ
หากประชาชนบอกเลิก ก็ต้องเลิก แต่หากประชาชนบอกว่าให้เก็บไว้ รัฐบาลก็ต้องเก็บไว้ เพราะประชาชนคือเจ้าของอำนาจอธิปไตย เขาต้องตัดสินใจได้ด้วยตัวเอง
นายบวรศักดิ์ ยังกล่าวกรณีที่ สส.ไม่อยากให้มีการแทรกแซงกระบวนการยุติธรรม ว่า เมื่อนายกฯ ชักชวนให้ตนเข้าร่วม ครม. ตนได้แจ้งไปแล้วว่า เรื่องไหนที่เป็นอยู่ในเวลานี้ เช่น เรื่องฮั้ว สว. เรื่องเขากระโดง และเรื่ององค์กรอิสระในกระบวนการยุติธรรม ขอให้ปล่อยไปตามกระบวนการยุติธรรมที่ควรจะเป็น ซึ่งนายกฯ ได้รับปาก
อย่างไรก็ตาม รัฐบาลแถลงว่าจะไม่ให้ใช้กฎหมาย หน่วยงานและเจ้าหน้าที่ของรัฐไปใช้ประโยชน์ทางการเมือง หลังจากในอดีตเคยมีการนำคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) ไปใช้เป็นเครื่องมือทางการเมือง ซึ่งอาจต้องมีการแก้กฎหมายเพื่อป้องกันไม่ให้หน่วยงานตกเป็นเครื่องมือทางการเมือง
อ่านข่าว
"อนุทิน" แถลงนโยบายต่อรัฐสภา เดินหน้าแก้ปัญหาเร่งด่วน 5 ด้าน
"ชลน่าน" อภิปรายนโยบาย "รัฐบาลอนุทิน" ชี้ 4 เดือนยุบสภา 4 เดือนยุบคดี