วันนี้ (8 ต.ค.2568) ความสำเร็จในการไกล่เกลี่ยความขัดแย้งชายแดนไทย-กัมพูชากลายเป็นผลงานเด่นที่ ปธน.โดนัลด์ ทรัมป์ ชอบหยิบยกอ้างเสมอ โดยเฉพาะหลังจาก นายกฯ ฮุน มาเนต ของกัมพูชาแสดงท่าทีเอาใจสหรัฐฯ แบบชัดเจน จนดูเหมือนไม่ค่อยเกรงใจพันธมิตรใหญ่อย่างจีนนัก สิ่งนี้ช่วยให้ฮุน มาเนต ได้โอกาสสานสัมพันธ์กับทรัมป์ โดยเสนอชื่อทรัมป์ชิงรางวัลโนเบลสันติภาพ ซึ่งทรัมป์ตอบกลับด้วยจดหมายขอบคุณ แต่คำถามสำคัญคือ สหรัฐฯ จะดึงกัมพูชาออกจากอิทธิพลจีนได้อย่างไร ?
ตั้งแต่ทรัมป์กลับสู่อำนาจรอบ 2 ดูจะเคลื่อนไหวนโยบายกัมพูชาอย่างคึกคัก โดยเฉพาะการไกล่เกลี่ยไทย-กัมพูชาที่ช่วยคลี่คลายสถานการณ์ชายแดน ทรัมป์ยังขู่ว่าจะใช้กำแพงภาษีกดดันกัมพูชาให้หยุดยิง ซึ่งได้ผลทันที อย่างไรก็ตาม จีนเองก็มีบทบาทสำคัญเบื้องหลัง โดยคอยเป็นกาวใจประสานรอยร้าวระหว่าง 2 ชาติอาเซียนนี้มาโดยตลอด
ย้อนดูอิทธิพลจีนในกัมพูชา ที่ฝังรากลึกหลายปี ทั้งเศรษฐกิจ การค้า การลงทุน และความช่วยเหลือด้านต่าง ๆ จีนยังร่วมซ้อมรบประจำปี "Golden Dragon" มาตั้งแต่ปี 2559 โดยครั้งล่าสุดใน พ.ค.ปีนี้ ถือเป็นครั้งใหญ่ที่สุด จีนครองส่วนแบ่งการค้าสูง โดยกัมพูชานำเข้าสินค้าจีนกว่า 13,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปีที่แล้ว ขณะที่ส่งออกไปสหรัฐฯ เกือบ 10,000 ล้านดอลลาร์ ทำให้กัมพูชาต้องพึ่งพาทั้ง 2 ฝั่ง
ด้านการลงทุน จีนนำโด่งด้วยเม็ดเงินกว่า 6,900 ล้านดอลลาร์ ใน 414 โครงการทั่วกัมพูชา คิดเป็นเกือบครึ่งของการลงทุนต่างชาติทั้งปี และมีบริษัทจีนจดทะเบียนกว่า 3,000 แห่ง นอกจากนี้ จีนยังเป็นเจ้าหนี้ใหญ่สุด โดยกัมพูชาติดค้างจีนกว่า 4,000 ล้านดอลลาร์ จากหนี้ต่างชาติทั้งหมดเกือบ 12,000 ล้านดอลลาร์ ทำให้กัมพูชายากที่จะตัดขาดจากจีนได้ง่าย ๆ
ในทางตรงข้าม สหรัฐฯ พยายามฟื้นสัมพันธ์กับกัมพูชาตั้งแต่ปลายรัฐบาลโจ ไบเดน เพื่อแข่งขันกับจีนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตัวอย่างชัดเจนคือการซ้อมรบร่วม "Angkor Sentinel" ที่เคยจัดทุกปีตั้งแต่ปี 2553 เพื่อฝึกช่วยเหลือมนุษยธรรมและภัยพิบัติ แต่กัมพูชายกเลิกในปี 2560 โดยอ้างเตรียมเลือกตั้งปีถัดมา และไม่กลับมาจัดอีก จุดนี้ตรงกับช่วงที่จีนรุกหนักปี 2559-2560 ซึ่งสัมพันธ์สหรัฐฯ-กัมพูชาเสื่อมถอยจากกรณีแบนพรรคฝ่ายค้าน
ล่าสุด ธ.ค.ปีที่แล้ว สหรัฐฯ ส่งเรือรบ "USS Savannah" พร้อมลูกเรือ 103 นาย เทียบท่าเรือสีหนุวิลล์ เป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ปี 2559 เพื่อขยายความร่วมมือ ขณะที่ปีนี้ ทรัมป์วางแผนส่ง พีท เฮกเซธ รัฐมนตรีกลาโหม เยือนฐานทัพเรือเรียม ซึ่งเป็นจุดยุทธศาสตร์สู่ทะเลจีนใต้ อย่างไรก็ตาม การแข่งขันอิทธิพลด้านกลาโหมนี้ไม่ใช่แค่ 2 มหาอำนาจ แต่กัมพูชาต้องบาลานซ์บทบาทตัวเองให้รอด
จุดที่ต้องจับตาคือการประชุมอาเซียนปลายเดือนนี้ในกัวลาลัมเปอร์ ซึ่งอาจเป็นยกแรกของการปะทะสหรัฐฯ-จีน ผ่านกัมพูชา นายกฯ อันวาร์ อิบราฮิม ของมาเลเซีย ในฐานะประธานอาเซียน คงปวดหัวหนัก เพราะต้องไม่เอนเอียงฝั่งใด แต่ก็ไม่สามารถนิ่งเฉยได้ สุดท้าย อันวาร์จะหาทางออกอย่างไร ต้องรอติดตามในอีกไม่กี่สัปดาห์
อ่านข่าวอื่น :
มอเตอร์เวย์ M81 เปิดทดลองวิ่งฟรี ครบ 8 ด่าน 10-14 ต.ค.นี้
ทรัมป์บุกอาเซียน! ขอเป็น ปธ.สันติภาพไทย-กัมพูชา ลุ้น "โนเบล"