รู้จัก Conduct Disorder โรคเกเร - ก้าวร้าว - ใช้ความรุนแรงในเด็ก

ข่าวเด็กใช้ความรุนแรงเกิดขึ้นบ่อยครั้ง Conduct Disorder โรคเกเรในเด็กที่ทำให้เกิดพฤติกรรมก้าวร้าวใช้ความรุนแรงถือเป็นปัจจัยสำคัญ

Thai PBS ชวนเข้าใจ Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็กเกิดจากอะไร ? สามารถป้องกันได้อย่างไรบ้าง ? เด็กดื้ออาจไม่ใช่เด็กฉลาดเสมอไป แต่อาจกำลังป่วยและต้องการการรักษาอยู่

Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็กคืออะไร ?

เหตุความรุนแรงที่หลายครั้งผู้ก่อเหตุยังคงเป็นเด็กในมุมของจิตวิทยาเด็กแล้วเกิดขึ้นจากหลายปัจจัยด้วยกัน ทั้งเรื่องในทางชีววิทยาอย่าง ระดับฮอร์โฮมตามช่วงวัย ซึ่งเพศชายจะมีความก้าวร้าวกว่าเพศหญิง พัฒนาการทางสมองที่ในระยะวัยรุ่นจะมีวามสัมพันธ์กับพฤติกรรมก้าวร้าวได้ง่ายกว่า สติปัญญา (Intelligence) ที่หากมีระดับเชาวน์ปัญญาน้อยกว่าจะขาดความสามารถในการยับยั้งชั่งใจ หรือความมั่นใจตัวเองต่ำ (Low self – esteem) ทั้งหมดนี้มีส่วนทำให้เกิดพฤติกรรมก้าวร้าวได้

อีกปัจจัยสำคัญหนึ่งคือปัญหาสุขภาพจิตหรือโรคทางจิตเวชที่เกิดในวัยรุ่น ซึ่งมีตั้งแต่โรคดื้อต่อต้าน (Oppositional defiant disorder : ODD) ที่มักมีเพียงอาการต่อต้าน ดื้อ อยากเอาชนะ มักเกิดขึ้นไม่เกิดช่วงวัยรุ่นตอนต้น โรคซึมเศร้า การใช้ยาเสพติด เหล่านี้ทำให้วัยรุ่นมีแนวโน้นที่จะแสดงพฤติกรรมรุนแรงได้ ทว่าโรคหนึ่งที่น่าเป็นห่วงที่สุดคือ “Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็ก” เนื่องมีลักษณะที่จะก่อเหตุรุนแรงในระดับของอาชญากรรมได้สูง

แล้วเหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น ?

Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็ก คือโรคทางพฤติกรรมชนิดหนึ่งในเด็ก เด็กที่เป็นโรคนี้จะมีลักษณะของพฤติกรรมที่ละเมิดต่อสิทธิพื้นฐานของผู้อื่น หรือฝ่าฝืนกฎหรือบรรทัดฐานของสังคม โดยเกิดขึ้นอย่างซ้ำซาก สม่ำเสมอ มีพฤติกรรมเกเรก้าวร้าวต่อคนหรือสัตว์ เช่น ข่มขู่ รังแก ทำให้ผู้อื่นหวาดกลัว ต่อสู้ชกต่อย ใช้อาวุธที่อาจทำให้อันตรายสาหัส ข่มขืน จี้ปล้น หรือมีพฤติกรรมทำลายทรัพย์สิน ฉ้อโกง ขโมย มักเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายนั่นเอง

พฤติกรรมลักษณะนี้จะเกิดขึ้นตั้งแต่วัยเรียนจนถึงอายุ 18 ปี ซึ่งหากคนอายุ 18 ปีขึ้นไปเป็นมีพฤติกรรมนี้จะใช้คำว่า Antisocial Personality Disorder หรือก็คือโรคบุคลิกภาพผิดปกติแบบต่อต้านสังคม กลุ่มโรคที่พบในผู้ก่อเหตุอาชญากรรมร้ายแรงรวมถึงฆาตกรต่อเนื่องหลายคน

อย่างไรก็ตาม เด็กที่เป็น Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็กนี้ ไม่จำเป็นว่าจะพัฒนาสู่ Antisocial Personality Disorder เสมอไป และสามารถป้องกันหรือรักษาได้ เพราะโรคดังกล่าวมีสาเหตุหลัก ๆ มาจากการเลี้ยงดูหรือประสบการณ์ในวัยเด็กนั่นเอง

การเลี้ยงดู สาเหตุสำคัญของ Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็ก

การเกิดขึ้นของ Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็ก เกิดได้จากหลายปัจจัย ทั้งจากพันธุกรรม เช่น คนในครอบครัวมีประวัติป่วยทางจิต มีความผิดปกติของสารเคมีในสมอง เป็นผลมาจากการกระทบกระเทือนบริเวณสมอง หรือสมองส่วนหน้าที่ควบคุมพฤติกรรมทำงานผิดปกติหรือถูกทำลาย และปัจจัยนที่สำคัญหนึ่งคือสภาพแวดล้อมและสังคม หรือการเลี้ยงดู ซึ่งเป็นปัจจัยที่สามารถทำความเข้าใจ และครอบครัวมีส่วนสำคัญที่ช่วยลดปัจจัยนี้ลงได้ กรมสุขภาพจิตจึงมีข้อแนะนำการเลี้ยงดูและการดูแลเด็กที่เพื่อช่วยให้การเกิด Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็กดังต่อไปนี้  

การเลี้ยงดูที่ควรหลีกเลี่ยงเพราะจะทำให้ทำให้เกิด Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็ก มีอะไรบ้างไปดูกัน
1.เลี้ยงแบบทอดทิ้งไม่เอาใจใส่ดูแล
2. ใช้วิธีลงโทษเด็กรุนแรง
3. เลี้ยงแบบตามใจเด็ก เพราะกลัวเด็กไม่รัก
4. ครอบครัวมีการทะเลาะวิวาท ด่าทอ ตบตีกันให้เด็กเห็นบ่อย ๆ
5. ชอบแหย่เด็กหรือยั่วยุอารมณ์ให้เด็กโมโห
6.การเลี้ยงดูเด็กที่ขาดการจัดระเบียบวินัยความเป็นอยู่ในชีวิตประจำวัน
7. การให้ท้ายเด็กเมื่อทำผิด ทำให้เด็กคิดว่าเรื่องผิดเป็นเรื่องถูกต้อง

การเลี้ยงดูที่ช่วยลด Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็ก
1. ผู้ใหญ่ควรควบคุมให้เด็กหยุดความก้าวร้าวด้วยความสงบ เช่น ใช้การกอดหรือจับให้เด็กหยุด หลังจากที่เด็กอารมณ์สงบแล้ว ควรพูดคุยถึงสาเหตุที่ทำให้เด็กไม่พอใจจนแสดงความก้าวร้าว เพื่อให้เด็กได้ระบายออกเป็นคำพูด
2.ต้องไม่ใช้ความรุนแรงเข้าไปเสริม การลงโทษอย่างรุนแรงในเด็กที่ก้าวร้าวไม่ช่วยให้ความก้าวร้าวดีขึ้น เด็กอาจหยุดพฤติกรรมชั่วครู่ แต่สุดท้ายก็จะกลับมาแสดงพฤติกรรมนั้นอีก อาจเรื้อรังไปจนโตเป็นผู้ใหญ่ได้
3. ไม่ควรมีข้อต่อรองกันขณะเด็กมีพฤติกรรมก้าวร้าว
4. ควรเริ่มฝึกฝนเด็กตั้งแต่อายุ 3 ขวบให้รู้จักควบคุมอารมณ์ตัวเอง เช่น ฝึกให้แยกตัวเมื่อรู้สึกโกรธ
5. ฝึกให้เด็กรู้จักเห็นอกเห็นใจ มีจิตใจโอบอ้อมอารีแก่คน สัตว์ หรือสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ 
6.หลีกเลี่ยงการตำหนิว่ากล่าวเปรียบเทียบ เพราะจะทำให้เด็กมีปมด้อย รวมทั้งการข่มขู่หลอกให้กลัว หรือยั่วยุให้เด็กมีอารมณ์โกรธ เนื่องจากเด็กจะซึมซับพฤติกรรมและนำไปใช้กับคนอื่นต่อ
7. ผู้ใหญ่ต้องเป็นตัวอย่างของความปรองดองเป็นมิตรต่อกัน และมีวินัย

Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็ก รักษาอย่างไรได้บ้าง ?

เมื่อเด็กมีอาการ Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็ก หากเด็กมีพฤติกรรมก้าวร้าวอย่างต่อเนื่อง และไม่ดีขึ้น สามารถพบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาได้ โดยการรักษาเด็กแต่ละคนจะแตกต่างกันไปตามอายุและความรุนแรงของอาการ แบ่งการรักษาเป็น 2 แบบด้วยกัน
1. การรักษาด้วยจิตบำบัด (Psychotherapy) โดยจะมีแพทย์ให้คำปรึกษาเพื่อปรับเปลี่ยนกระบวนการติดและพฤติกรรม ช่วยให้เด็กได้เรียนรู้การควบคุมอารมณ์ของตัวเอง และการแสดงออกอย่างเหมาะสม ให้รู้จักการแก้ไขปัญหาและมีการใช้หลักเหตุผลที่เหมาะสม
2. การรักษาด้วยยา เนื่องจาก Conduct Disorder โรคเกเรก้าวร้าวในเด็ก นั้นมีอาจมีโรคอื่น ๆ ร่วมด้วยเช่นโรคซึมเศร้า จึงจะมีการใช้ยาเพื่อรักษาโรคอื่น ๆ ร่วมด้วย

ดังนั้นถ้าเด็กมีพฤติกรรมเหล่านี้เกิดขึ้นต่อเนื่องอย่างน้อย 1 ปี ควรรีบพบแพทย์ที่สถานสุขภาพใกล้บ้าน หรือโทรปรึกษาสายด่วนสุขภาพจิต 1323 ฟรีตลอด 24 ชม.

อ้างอิง

• hopkinsmedicine.org
• กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข
• แนวทางการดูแลช่วยเหลือวัยรุ่นที่มีพฤติกรรมความรุนแรง สำหรับบุคลากรสาธารณสุข จัดทำโดย สถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข
• คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
• สืบสวนสำนวนรักซีซัน 2