เรื่องราวของ No Other Land เริ่มต้นขึ้นจากความจริงอันโหดร้ายที่ชาวปาเลสไตน์ในหมู่บ้าน มาซาเฟอร์ ยัตตา ต้องเผชิญ ที่ดินที่พวกเขาอาศัยอยู่มานานหลายชั่วอายุคน และปรากฏบนแผนที่ของชาวอังกฤษมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1945 ถูกรัฐบาลอิสราเอลประกาศให้เป็น “พื้นที่ยิงปืนหมายเลข 918" (Firing Zone 918) ส่งผลให้ชาวบ้านต้องถูกขับไล่และบ้านเรือนถูกรื้อถอนอย่างต่อเนื่อง
ยูวัล อับราฮัม นักข่าวชาวอิสราเอล ผู้เป็นทั้งตัวละครหลักและหนึ่งในผู้กำกับของภาพยนตร์ เล่าว่า ทุกๆ เช้า ชาวบ้านที่นี่จะต้องเผชิญกับความรู้สึกหวาดกลัวเมื่อเห็นขบวนรถของทหารและรถปราบดินเคลื่อนเข้ามา โดยไม่รู้ว่ามันจะมุ่งหน้าไปรื้อถอนบ้านของใครในชุมชน ความหวาดกลัวระคนกับความคับแค้นนี้เองที่ผลักดันให้ บาเซล อัดรา หนุ่มปาเลสไตน์ ผู้เป็นตัวละครหลักอีกคนและเป็นผู้กำกับร่วม ตัดสินใจใช้กล้องบันทึกเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นรอบตัว...ไม่ใช่แค่เพื่อจะทำสารคดี แต่เพราะกล้องของเขาเป็น "เครื่องมือต่อสู้เดียวที่เรามี"
บาเซลเชื่อว่า การถ่ายวิดีโอของเขาจะเป็นหลักฐานเดียวที่อาจใช้ต่อสู้ในชั้นศาลได้ เมื่อคำพูดของเขาไม่ได้รับความเชื่อถือจากทหารและเจ้าหน้าที่ การที่เขาได้มารู้จักและร่วมงานกับยูวัลจึงทำให้เรื่องราวนี้มีความซับซ้อนและน่าสนใจยิ่งขึ้น พวกเขาคือตัวแทนของคนรุ่นใหม่จากทั้งสองฝั่งที่มีความเชื่อร่วมกันว่า สันติภาพจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อมีการยอมรับความจริงและการสร้างความยุติธรรมในพื้นที่ หัวใจสำคัญของ No Other Land จึงไม่ได้อยู่ที่ภาพซึ่งแสดงถึงความขัดแย้งอันดุเดือดเท่านั้น แต่ยังอยู่ที่ความสัมพันธ์ระหว่างบาเซลกับยูวัลซึ่งต้องเผชิญอุปสรรคมากมาย แม้จะเชื่อมั่นในอุดมการณ์เดียวกัน
ทั้งสองเป็นส่วนหนึ่งของทีมผู้กำกับสี่คน ซึ่งยังประกอบด้วย ฮัมดาน บัลลัล ชาวปาเลสไตน์ และ ราเชล ชอร์ ชาวอิสราเอล พวกเขาร่วมกันสร้างภาพยนตร์ในรูปแบบ Collective ที่ต้องมีการเห็นชอบจากทุกฝ่าย และตัดสินใจอย่างเด็ดขาดที่จะไม่รับเงินทุนจากอิสราเอล พวกเขาเชื่อว่าไม่ถูกต้องที่จะรับเงินจากประเทศซึ่งกำลังกระทำสิ่งที่ภาพยนตร์กำลังประณามอยู่ ทั้งสี่คนยังเลือกทำงานตัดต่อหนังกันในพื้นที่มาซาเฟอร์ ยัตตา โดยต้องเผชิญกับการถูกตัดไฟและต้องซ่อนฮาร์ดไดรฟ์เพื่อหลีกเลี่ยงการถูกยึดจากทหาร
เมื่อภาพยนตร์ทั้งหมดมุ่งถ่ายทอดให้เราได้เห็นสภาพยากลำบากและเต็มไปด้วยแรงกดดันที่ชาวมาซาเฟอร์ ยัตตาต้องเผชิญอยู่ทุกวัน จึงแน่นอนว่าจะต้องเกิดคำวิพากษ์วิจารณ์จากคนอีกฝ่ายว่า สารคดีเรื่องนี้ “ไม่มีความเป็นกลาง” แต่ยูวัลอธิบายประเด็นนี้ไว้ได้อย่างยอดเยี่ยมว่า เขาไม่มีความจำเป็นต้องนำเสนอ “ความสมมาตรลวง ๆ” ระหว่างผู้ถูกกดขี่และผู้กดขี่ เพราะสิ่งที่เกิดขึ้นคือชุมชนแห่งหนึ่งถูกควบคุมอย่างรุนแรงโดยกองทัพต่างชาติและผู้บุกรุกที่ผิดกฎหมายตามกฎหมายระหว่างประเทศอยู่แล้ว และสิ่งที่เขาต้องการให้สารคดีเรื่องนี้ทำ ก็คือการยอมรับ “ความไม่สมดุลของอำนาจ” ที่ดำรงอยู่จริง
ความไม่เท่าเทียมนี้สะท้อนอยู่ในชีวิตประจำวันของพวกเขา ยูวัลซึ่งอยู่ภายใต้กฎหมายพลเรือนสามารถเดินทางไปมาได้อย่างอิสระ ในขณะที่บาเซลซึ่งอยู่ภายใต้กฎหมายทหารกลับถูกขึ้นบัญชีดำ และไม่สามารถแม้แต่จะเดินทางเข้าไปยังกรุงเยรูซาเล็มเพื่อเยี่ยมยูวัลได้ สถานการณ์ที่ยูวัลกล่าวว่า "ผมสามารถลงคะแนนเสียงเลือกตั้งให้กับรัฐบาลที่คอยควบคุมและทำลายชีวิตของบาเซลได้" จึงเป็นความย้อนแย้งที่ตอกย้ำให้เห็นถึงความไม่ยุติธรรมเชิงโครงสร้างได้อย่างชัดเจน
ด้วยความดิบ ทรงพลัง และสอดคล้องกับยุคสมัย ทำให้ No Other Land กวาดรางวัลนับไม่ถ้วนจากเวทีทั่วโลก รวมถึงรางวัลสำคัญอย่างรางวัลออสการ์สาขาภาพยนตร์สารคดียอดเยี่ยมในปีนี้ด้วย แต่แม้จะประสบความสำเร็จยิ่งใหญ่ขนาดนั้น ในสหรัฐอเมริกาก็กลับไม่มีสตูดิโอรายใดยอมรับจัดจำหน่ายหนังเรื่องนี้เลย ยูวัลให้ความเห็นว่า อาจเป็นเพราะผู้จัดจำหน่ายหลายรายเกรงกลัวที่จะต้องเผชิญหน้ากับประเด็นละเอียดอ่อนอย่างเรื่องอิสราเอล-ปาเลสไตน์นั่นเอง
สถานการณ์หลังวันที่ 7 ตุลาคม 2566 (ซึ่งเกิดเหตุการณ์โจมตีของกลุ่มฮามาส) ยิ่งทำให้ความจำเป็นในการเผยแพร่สารคดีเรื่องนี้เพิ่มขึ้น ยูวัลยอมรับว่าเหตุการณ์ครั้งนั้นทำให้สังคมอิสราเอลหันไปทางขวาจัดมากขึ้น และการพูดถึงสันติภาพกลายเป็นเรื่องที่ไม่ได้รับความนิยม แต่เขาก็ยืนยันว่า "ยิ่งตอนนี้การพูดถึงมันเป็นเรื่องที่ไม่เป็นที่นิยมเท่าไหร่ มันก็ยิ่งสำคัญมากขึ้นเท่านั้น" และเขาเชื่อว่าแม้หนังจะไม่สามารถพลิกนโยบายระดับโลกได้ในชั่วข้ามคืน แต่มันก็ยังต้องทำหน้าที่เป็น “เครื่องมือแห่งการเปลี่ยนแปลง” ผ่านการบอกเล่าเรื่องราวความโหดร้ายซึ่งเกิดขึ้นต่อเนื่องมานานหลายทศวรรษเพื่อให้โลกได้รับรู้ว่า เบื้องหลังความขัดแย้งที่ซับซ้อนนั้น ยังมีชีวิตและความฝันของมนุษย์ผู้กำลังต่อสู้เพื่อจะมีที่หยัดยืนอย่างมีศักดิ์ศรีบนผืนดินของพวกเขาเอง
▶ ติดตามสารคดี No Other Land "บาเซล อัดรา" หนุ่มนักกิจกรรมชาวปาเลสไตน์จากเวสต์แบงก์ ใช้ชีวิตต่อสู้กับการไล่รื้อชุมชนครั้งใหญ่จากการยึดครองของอิสราเอลมาตั้งแต่เด็ก เขาพยายามเก็บบันทึกภาพการทำลายล้างหมู่บ้านในถิ่นบ้านเกิดของเขา ที่ซึ่งทหารของรัฐบาลอิสราเอลกำลังทยอยรื้อถอนบ้านเรือนและบีบให้ผู้คนต้องอพยพออกไป วันหนึ่งโชคชะตาพาให้เขาได้พบกับ "ยูวาล" นักข่าวชาวอิสราเอลที่ยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือ จนกลายเป็นมิตรภาพที่ไม่มีใครคาดคิด แต่สายสัมพันธ์ของคนทั้งคู่กลับเต็มไปด้วยความขัดแย้ง เพราะความไม่เท่าเทียม ขณะที่บาเซลใช้ชีวิตภายใต้การควบคุมของทหาร แต่ยูวาลกลับมีอิสระที่จะใช้ชีวิตได้อย่างไร้ขีดจำกัด สารคดีเรื่องนี้ถ่ายทอดผ่านสายตาของกลุ่มนักกิจกรรมรุ่นใหม่ 4 คนจากทั้งปาเลสไตน์และอิสราเอล ในรูปแบบของการต่อต้านเชิงสร้างสรรค์ เพื่อนำไปสู่หนทางแห่งความยุติธรรม
รับชมได้ทาง www.VIPA.me หรือ VIPA Application
