น้ำพริกแบบชาติพันธุ์: เปิดโลกรสชาติดั้งเดิมจากท้องถิ่นไทย
น้ำพริกไม่ได้มีเพียงกะปิและปลาร้าเท่านั้น! วันนี้มาร่วมเปิดประสบการณ์รสชาติใหม่กับ น้ำพริกแบบชาติพันธุ์ ที่จะทำให้การกินผักของคุณมีความสนุกและหลากหลายมากขึ้น พร้อมเรียนรู้วิธีทำแบบง่ายๆ ที่บ้าน
น้ำพริกถั่วดิน : รสชาติแห่งถั่วดินหอมกรอบ
วัตถุดิบ:
- ถั่วลิสงหลากพันธุ์ (ถั่วลายเสือ, ถั่วดินเปลือกแดงเข้ม, แดงอ่อน)
- พริกลมควัน (พริกเม็ดเล็กที่เก็บไว้บนเตาฟืน)
- งาคั่ว
- กระเทียมเผา/ย่าง
- มะเขือส้มย่าง
- เกลือ
วิธีทำ:
- โขลกเกลือก่อน ตามด้วยพริกลมควัน
- ใส่กระเทียมเผาลงโขลก
- เพิ่มงาคั่วและถั่วลิสง
- ใส่มะเขือส้มย่าง โขลกจนเข้ากัน
- ปรุงรสให้ได้รสเผ็ด เค็ม หวานจากถั่ว มันจากงา และเปรี้ยวจากมะเขือ
เคล็ดลับ: ถั่วลิสงเม็ดเล็กจะหวานและมันกว่าเม็ดใหญ่ ใช้ความหลากหลายทางชีวภาพโดยใช้ทุกพันธุ์!
น้ำพริกบะเก่อเออ: ความลึกลับแห่งรสอูมามิ
บากะเออ คือสมบัติที่ซ่อนอยู่ของชาวปกาเกอะญอ - ผักกาดที่ผ่านกระบวนการหมักพิเศษ
กระบวนการทำบะเก่อเออ:
- เก็บผักกาดเขียว ตากให้เหี่ยวแห้ง
- อัดใส่กระบอกไม้ไผ่สด เติมน้ำ (ไม่ใส่เกลือ)
- ทิ้งไว้ 3-7 วัน เติมน้ำเมื่อแห้ง
- ตากให้แห้งกรอบบนเตาฟืน
วัตถุดิบน้ำพริกบะเก่อเออ:
- บากะเออคั่วหอม
- กระเทียมหมกไฟ
- พริกบ้าน
- เม็ดฟักทองคั่ว (ทั้งเปลือก)
- เกลือ
ความพิเศษ: บะเก่อเออให้ความเค็มตามธรรมชาติและรสอูมามิ โดยไม่ต้องใส่เกลือมาก
น้ำพริกถั่วเน่าซา: มรดกแห่งไทยใหญ่
วัตถุดิบ:
- ถั่วเน่าเมอะ (คล้ายนัตโตะ มีความยืด)
- ตะไคร้ซอย (แบ่งครึ่ง: ตำและคั่ว)
- หอมซอย
- มะเขือเทศ
- กระเทียม
- พริกขี้หนู
- ผงขมิ้น
- เกลือ
- น้ำมัน
วิธีทำ:
- โขลกเกลือ ตะไคร้ กระเทียม พริกขี้หนู และผงขมิ้น
- คั่วหอม ตะไคร้ ผงขมิ้นในกระทะ
- คั่วถั่วเน่าเมอะแยกให้พอง
- คั่วมะเขือเทศให้สุก (เพื่อให้ร่างกายดูดซึมไลโคปีนได้ดี)
- รวมทุกอย่างเข้าด้วยกัน
2 เมนูในหนึ่งเดียว:
• แบ่งครึ่งตำเป็นน้ำพริก
• อีกครึ่งคั่วกับไข่เป็น "คั่วถั่วเน่าเมอะใส่ไข่"
น้ำพริกมะเขือแบบลีซู: ความเรียบง่ายที่อร่อย
วัตถุดิบ:
- ต้นหอมซอย
- ผักชีซอย
- พริกขี้หนูซอย
- มะเขือส้ม สับ (มะเขือพื้นเมืองที่มีรสเปรี้ยว)
- เกลือ
วิธีทำ:
- ซอยทุกอย่างลงชามผสม
- ใส่เกลือ คนให้เข้ากัน
- เสร็จทันที!
ความเรียบง่าย: ไม่ต้องใช้ครก ทุกอย่างเป็นการหั่นเท่านั้น
ผักจิ้มน้ำพริกแบบธรรมชาติ
ผักสดและผักลวก:
- ฟักแม้ว (แตงโมอ่อน) - หวานกรอบ ลวกไม่ต้องสุกมาก
- บวบหมู - ปอกแบบถลอกหรือไม่ปอกก็ได้
- ฟักทองอ่อน - กรอบกรอบ ใส่ลงน้ำเดือดก่อน
- มะเขือต่างๆ - ต้มได้
ผลไม้:
- มะม่วงเปรี้ยว
- ชมพู่
- ฝรั่ง
เคล็ดลับ: กินให้หลากสี จะได้สารอาหารครบถ้วน กินผักเยอะๆ แบบนี้อาจไม่ต้องหนักข้าว!
ประโยชน์ของน้ำพริกชาติพันธุ์
สุขภาพและโภชนาการ:
- เม็ดฟักทอง - ช่วยเรื่องหลอดเลือด
- มะเขือเทศ - ไลโคปีนดีต่อร่างกาย (ต้องผ่านความร้อน)
- ผักหลากสี - สารอาหารครบถ้วน
- ถั่วเหลืองหมัก - ไม่ผ่านการดัดแปลงพันธุกรรม
ความยั่งยืน:
- ใช้ผักตามฤดูกาล
- เลือกผักปลูกแบบอินทรีย์
- สนับสนุนความหลากหลายทางชีวภาพ
- ดีต่อสุขภาพผู้ปลูกและสิ่งแวดล้อม
เคล็ดลับการทำน้ำพริกชาติพันธุ์
การเตรียมวัตถุดิบ:
- ไม่มีเตาถ่าน: ฝากร้านไก่ย่างย่างกระเทียมให้
- เครื่องมือ: ชาติพันธุ์ส่วนใหญ่ใช้ครกไม้ตำ
- การเก็บรักษา: บากะเออแห้งเก็บได้นาน เป็นเครื่องเทศอเนกประสงค์
การปรุงรส:
- เริ่มด้วยเกลือเป็นฐาน
- ปรุงรสตามธรรมชาติของวัตถุดิบ
- ไม่ซับซ้อน เน้นรสชาติดิบ
สรุป: กินเพื่อชีวิตที่ดีและโลกที่ยั่งยืน
น้ำพริกแบบชาติพันธุ์เหล่านี้ไม่เพียงแต่เพิ่มความหลากหลายให้กับมื้ออาหาร แต่ยังเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นและสนับสนุนการกินอย่างยั่งยืน
เริ่มต้นด้วยสูตรง่ายๆ เหล่านี้ แล้วค่อยๆ สำรวจรสชาติและเทคนิคใหม่ๆ การกินผักจะไม่น่าเบื่ออีกต่อไป เมื่อมีน้ำพริกแสนอร่อยเหล่านี้เป็นเพื่อน!
เริ่มต้นวันนี้: เลือกสูตรที่ชอบ หาวัตถุดิบง่ายๆ แล้วลองทำดู รับรองว่าการกินผักของคุณจะไม่เหมือนเดิมอีกแล้ว!
ติดตามได้ในรายการกินอยู่คือ วันเสาร์ที่ 14 มิถุนายน 2568 เวลา 16.30 - 17.00 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live