ผลกระทบระยะสั้นของฝุ่น PM2.5 ส่วนใหญ่จะเป็นการระคายเคือง เช่น การระคายเคืองผิวหนัง ตา และระบบทางเดินหายใจ บางคนอาจมีอาการน้ำมูกไหล เลือดกำเดาไหล หรือไอ ซึ่งมักส่งผลให้เกิดความเหนื่อยหอบและแน่นหน้าอก ซึ่งเป็นปัญหาสุขภาพที่ต้องเอาใจใส่เป็นพิเศษ
ในระยะยาว ฝุ่น PM2.5 สามารถก่อให้เกิดโรคร้ายแรงหลายชนิด อาทิ โรคหอบหืด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคมะเร็งปอด และโรคหัวใจ-หลอดเลือด เนื่องจากฝุ่นละอองขนาดเล็กสามารถเข้าสู่กระแสเลือดและกระตุ้นการอักเสบในร่างกายได้ ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเหล่านี้อย่างมีนัยสำคัญ
การดูแลสุขภาพจากฝุ่น PM2.5 เริ่มต้นจากการติดตามสภาพอากาศและระดับฝุ่นอย่างสม่ำเสมอ ทั้งจากแอปพลิเคชันหรือเว็บไซต์ที่ให้ข้อมูลคุณภาพอากาศ เพื่อรับทราบสถานการณ์ในพื้นที่ของเรา เมื่อทราบว่าระดับฝุ่นสูง ควรหลีกเลี่ยงการออกจากบ้านหรืออาคาร และใส่หน้ากากอนามัยที่มีประสิทธิภาพสูง เช่น N95 เพื่อป้องกันการสูดดมฝุ่นละอองเข้าสู่ร่างกาย
นอกจากนี้ ยังควรดูแลความสะอาดภายในบ้านให้ปราศจากฝุ่น โดยใช้เครื่องกรองอากาศที่มีแผ่นกรองชนิด HEPA เพื่อดักจับฝุ่นละอองขนาดเล็กได้อย่างมีประสิทธิภาพ และหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ก่อให้เกิดฝุ่นภายในบ้าน เช่น การจุดธูปหรือเทียน
หากมีอาการเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ เช่น หายใจลำบาก หอบเหนื่อย หรือเจ็บแน่นหน้าอก ควรหยุดพักในพื้นที่ที่มีอากาศสะอาด และพิจารณาปรึกษาแพทย์ทันที เนื่องจากอาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ ซึ่งต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างเหมาะสม
ฝุ่น PM2.5 เป็นปัญหาสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั้งในระยะสั้นและระยะยาว การติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด การป้องกันตัวเอง และการดูแลสุขภาพอย่างเหมาะสม จึงเป็นสิ่งสำคัญที่เราต้องให้ความสำคัญ เพื่อรักษาสุขภาพที่ดีและป้องกันโรคร้ายแรงในอนาคต
ติดตามวิธีการดูแลสุขภาพ จาก รศ. นพ.ณรงค์กร ซ้ายโพธิ์กลาง อาจารย์โรคระบบการหายใจ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ
ชมย้อนหลังรายการคนสู้โรคได้ที่ www.thaipbs.or.th/KonSuRoak
หากมีอาการระคายเคืองตาจากฝุ่น PM2.5 ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสฝุ่นมากที่สุด หากจำเป็นต้องออกจากบ้าน ให้สวมแว่นตาที่สามารถปกปิดบริเวณรอบตาได้ดี เพื่อป้องกันฝุ่นละอองเข้าสู่ดวงตา นอกจากนี้ ควรล้างตาด้วยน้ำสะอาดเป็นประจำ เพื่อช่วยลดการระคายเคืองและบรรเทาอาการ
หากมีอาการไอหรือเหนื่อยหอบที่เกิดจากการสัมผัสฝุ่น PM2.5 ควรหยุดพักในพื้นที่ที่มีอากาศสะอาด เช่น อาคารที่ปิดผนึกและมีเครื่องกรองอากาศ จากนั้นลองหายใจเข้าลึกๆ และชาวๆ เพื่อบรรเทาอาการ หากอาการไม่ดีขึ้น ควรรีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสม
ฝุ่น PM2.5 สามารถเข้าสู่กระแสเลือดและกระตุ้นการอักเสบของหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบและแข็งตัว ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น โรคหลอดเลือดสมอง และโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ดังนั้น ผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงโรคหัวใจ ควรเอาใจใส่ป้องกันการสัมผัสฝุ่น PM2.5 เป็นพิเศษ
คนสู้โรค

กระชับต้นขาด้วยดัมบ์เบล : บำบัดง่าย ๆ ด้วยกายภาพ

Healthy Living วิถีสุขภาพดี : เกษตรอินทรีย์วิถีสุขภาพที่ยั่งยืน

ปรับก่อนป่วย : ผลผลิตปลอดสารอาหารปลอดภัย

ออกกำลังเป็นยา : โยคะป้องกัน ลดอาการเหน็บ ชา ตะคริว

ประตูย้อนวัย สูงวัยสุขภาพดี : Healthy Living วิถีชีวิตสุขภาพดี

กำแพงต้นไม้ช่วยบำบัดมลพิษ : ปรับก่อนป่วย

Healthy Living วิถีสุขภาพดี : สัมผัสวิถีกินอยู่เพื่อสุขภาพที่ดอยม่อนเงาะ จ.เชียงใหม่

ออกกำลังเป็นยา : โยคะลดอาการปวดเมื่อยจากการขับรถ

ฝุ่น PM2.5 ผลกระทบต่อสุขภาพในระยะสั้น และระยะยาว : รู้สู้โรค

สุขภาพใจรอไม่ได้ : รู้สู้โรค

ดูแลสุขภาพจิตเชิงรุกด้วย “รถเพื่อนใจ” : ปรับก่อนป่วย

โยคะปรับสรีระวัยทำงาน : ออกกำลังเป็นยา

ออกกำลังเป็นยา : โยคะอบอุ่นร่างกายก่อนหรือหลังวิ่ง

Healthy Living วิถีสุขภาพดี : วิถีเมี่ยง วิถีชา

ดูแลใจด้วยกิจกรรมบำบัด : ปรับก่อนป่วย

แค่เศร้า หรือเหงาเกินไป : รู้สู้โรค

โยคะลดอาการในวัยทอง : ออกกำลังเป็นยา

ปรับก่อนป่วย : สสส. สานพลังกับ NIDA งานเดิน-วิ่ง วิวหลักล้าน เมืองย่าโม

Healthy Living วิถีสุขภาพดี : กินเปลี่ยนโลก ปรับวิถีสุขภาพดี

ปรับก่อนป่วย : บริหารสมองด้วยตาราง 9 ช่อง

รู้สู้โรค : Check PD แอปพลิเคชันคัดกรองโรคพาร์กินสัน

ออกกำลังเป็นยา : โยคะเพิ่มความแข็งแรงให้สะโพก

Healthy Living วิถีสุขภาพดี : ท่องเที่ยวเพื่อสุขภาพ

ปรับก่อนป่วย : กุณฑาลินีสมาธิเพื่อสงบจิตใจ

ออกกำลังเป็นยา : ออกกำลังกายแก้ขาตึง ปวดน่อง

รู้สู้โรค : มาตรฐานร้านขายยากับความปลอดภัยของประชาชน

ปรับก่อนป่วย : สาระความรู้เรื่องยา

ออกกำลังเป็นยา : กายบริหารแก้ปวดหลังสำหรับผู้สูงอายุ

Healthy Living วิถีสุขภาพดี : ท่องเที่ยววิถีสุขภาพ “บ้านวังส้มซ่า” จ.พิษณุโลก

ออกกำลังเป็นยา : โยคะขั้นพื้นฐานสำหรับคนท้อง
คนสู้โรค

กระชับต้นขาด้วยดัมบ์เบล : บำบัดง่าย ๆ ด้วยกายภาพ

Healthy Living วิถีสุขภาพดี : เกษตรอินทรีย์วิถีสุขภาพที่ยั่งยืน

ปรับก่อนป่วย : ผลผลิตปลอดสารอาหารปลอดภัย

ออกกำลังเป็นยา : โยคะป้องกัน ลดอาการเหน็บ ชา ตะคริว

ประตูย้อนวัย สูงวัยสุขภาพดี : Healthy Living วิถีชีวิตสุขภาพดี

กำแพงต้นไม้ช่วยบำบัดมลพิษ : ปรับก่อนป่วย

Healthy Living วิถีสุขภาพดี : สัมผัสวิถีกินอยู่เพื่อสุขภาพที่ดอยม่อนเงาะ จ.เชียงใหม่

ออกกำลังเป็นยา : โยคะลดอาการปวดเมื่อยจากการขับรถ

ฝุ่น PM2.5 ผลกระทบต่อสุขภาพในระยะสั้น และระยะยาว : รู้สู้โรค

สุขภาพใจรอไม่ได้ : รู้สู้โรค

ดูแลสุขภาพจิตเชิงรุกด้วย “รถเพื่อนใจ” : ปรับก่อนป่วย

โยคะปรับสรีระวัยทำงาน : ออกกำลังเป็นยา

ออกกำลังเป็นยา : โยคะอบอุ่นร่างกายก่อนหรือหลังวิ่ง

Healthy Living วิถีสุขภาพดี : วิถีเมี่ยง วิถีชา

ดูแลใจด้วยกิจกรรมบำบัด : ปรับก่อนป่วย

แค่เศร้า หรือเหงาเกินไป : รู้สู้โรค

โยคะลดอาการในวัยทอง : ออกกำลังเป็นยา

ปรับก่อนป่วย : สสส. สานพลังกับ NIDA งานเดิน-วิ่ง วิวหลักล้าน เมืองย่าโม

Healthy Living วิถีสุขภาพดี : กินเปลี่ยนโลก ปรับวิถีสุขภาพดี

ปรับก่อนป่วย : บริหารสมองด้วยตาราง 9 ช่อง

รู้สู้โรค : Check PD แอปพลิเคชันคัดกรองโรคพาร์กินสัน

ออกกำลังเป็นยา : โยคะเพิ่มความแข็งแรงให้สะโพก

Healthy Living วิถีสุขภาพดี : ท่องเที่ยวเพื่อสุขภาพ

ปรับก่อนป่วย : กุณฑาลินีสมาธิเพื่อสงบจิตใจ

ออกกำลังเป็นยา : ออกกำลังกายแก้ขาตึง ปวดน่อง

รู้สู้โรค : มาตรฐานร้านขายยากับความปลอดภัยของประชาชน

ปรับก่อนป่วย : สาระความรู้เรื่องยา

ออกกำลังเป็นยา : กายบริหารแก้ปวดหลังสำหรับผู้สูงอายุ

Healthy Living วิถีสุขภาพดี : ท่องเที่ยววิถีสุขภาพ “บ้านวังส้มซ่า” จ.พิษณุโลก

ออกกำลังเป็นยา : โยคะขั้นพื้นฐานสำหรับคนท้อง