โรคไตเป็นโรคที่เรียกได้ว่า "นักฆ่าเงียบ" เพราะมักไม่แสดงอาการในระยะแรก จนกระทั่งความเสียหายร้ายแรงถึงจะมีอาการที่ชัดเจน การเข้าใจเกี่ยวกับโรคไต วิธีการดูแล และการรักษาจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ทุกคนควรรู้
โรคไตเรื้อรังแบ่งออกเป็น 5 ระยะ โดยทางการแพทย์จะถือว่าเป็นโรคไตเรื้อรังตั้งแต่ระยะที่ 3 - 5 การแบ่งระยะจะดูจากหน้าที่การทำงานของไตที่เหลืออยู่
ในระยะที่ 3 - 4 ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะยังไม่แสดงอาการที่ชัดเจน แต่ต้องเฝ้าระวังและดูแลตนเอง โดยเฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยง เช่น ผู้ป่วยเบาหวาน, ความดันโลหิตสูง, โรคหัวใจ หรือมีประวัติครอบครัวเป็นโรคไต
เมื่อเข้าสู่ระยะที่ 5 ผู้ป่วยจะต้องเตรียมพร้อมสำหรับการบำบัดทดแทนไต เพราะหน้าที่ไตที่เหลืออยู่ต่ำเกินไป ต้องใช้สิ่งอื่นมาทำงานแทน มีวิธีการรักษาหลักอยู่ 3 วิธี คือ
การปลูกถ่ายไตถือเป็นวิธีที่ดีที่สุด เพราะเป็นวิธีเดียวที่สามารถทำงานแทนไตได้ 100% และมีคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุด ทั้งยังอยู่ในสิทธิการรักษาทั้ง 3 สิทธิ ได้แก่ บัตรทอง, ประกันสังคม และสวัสดิการข้าราชการ แต่ยังมีข้อจำกัดเรื่องการบริจาคอวัยวะที่ไม่เพียงพอกับความต้องการ
คำว่า "ฟอกไต" "ฟอกเลือด" และ "ล้างไต" ที่ชาวบ้านใช้กัน ทางการแพทย์จะเรียกว่า "การบำบัดทดแทนไต" หลักการพื้นฐานคือการทำความสะอาดเลือด แต่ใช้วิธีการต่างกัน
เป็นการทำความสะอาดเลือดด้วยตัวกรองที่มนุษย์สังเคราะห์ขึ้นมา โดยเอาเลือดมาไหลผ่านตัวกรอง ต้องไปทำที่โรงพยาบาลสัปดาห์ละ 3 ครั้ง ครั้งละ 4 ชั่วโมง (รวม 12 ชั่วโมงต่อสัปดาห์) เครื่องฟอกเลือดจะผลิตน้ำยาล้างไตสดจากน้ำประปาที่ผ่านระบบ RO
เป็นการทำความสะอาดเลือดโดยใช้เยื่อบุช่องท้องของตัวเอง เอาน้ำยาล้างไตไปแช่ในช่องท้อง ของเสียจะแพร่ผ่านเยื่อบุช่องท้องเข้ามาอยู่ในน้ำยาล้าง มีน้ำแช่ในช่องท้องตลอด 7 วัน ทั้ง 2 วิธีสามารถเอาของเสียขนาดเล็กออกได้เป็นหลัก ประมาณ 20 - 30% ของไตปกติเท่านั้น
การล้างไตทางช่องท้องมี 2 รูปแบบ คือ เปลี่ยนน้ำยาด้วยมือ และเปลี่ยนน้ำยาด้วยเครื่องอัตโนมัติ
ทั้ง 3 สิทธิครอบคลุมค่าใช้จ่ายในการรักษา รวมถึงเครื่องล้างไตทางช่องท้องอัตโนมัติ และน้ำยาล้างไตจะส่งถึงบ้านทุกสิทธิ
เมื่อเปรียบเทียบกับการไปฟอกเลือดที่โรงพยาบาล การล้างไตทางช่องท้องที่บ้านมีข้อดีหลายประการ:
คุณภาพการทำความสะอาดเลือดระหว่างฟอกเลือดที่โรงพยาบาลกับล้างไตทางช่องท้องที่บ้านเทียบเท่ากัน ผู้ป่วยยังคงต้องคุมอาหารและดูแลสุขภาพอย่างเดียวกัน
หลายคนเข้าใจผิดว่าการล้างไตที่บ้านต้องมีห้องพิเศษหรือห้องสเตอร์ไรล์ ความจริงคือ:
สำหรับผู้ป่วยบางรายที่อาจไม่เหมาะกับการล้างไตหรือฟอกเลือด เช่น ผู้สูงอายุที่มีโรคประจำตัวหลายอย่าง อาจเลือกการรักษาแบบประคับประคอง ซึ่งมุ่งเน้น:
การฟอกไตและการล้างไตเป็นวิธีการรักษาที่ช่วยยืดอายุและรักษาคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโรคไตระยะสุดท้าย ปัจจุบันมีเทคโนโลยีที่ทำให้ผู้ป่วยสามารถดูแลตัวเองที่บ้านได้ง่ายขึ้น พร้อมทั้งได้รับการสนับสนุนจากสิทธิการรักษาครอบคลุม
สิ่งสำคัญคือการป้องกันโรคไตตั้งแต่เนิ่น ๆ ด้วยการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต ตรวจสุขภาพเป็นประจำ และดูแลโรคประจำตัวอย่างเหมาะสม หากมีอาการผิดปกติควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ
หมายเหตุ: ข้อมูลในบทความนี้เป็นเพียงความรู้ทั่วไป ผู้ป่วยควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสมกับสภาวะของตนเอง
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
วันใหม่วาไรตี้
รู้ทันกันได้ : วิมานสิงโต: เมื่อ "เจ้าป่า" กลายเป็น "สัตว์เลี้ยง" ในกรงทองแดนสยาม
นครฮีลใจ : บ้านนี้ไม่เทรวม หยุดปัญหาขยะล้นเมืองจากต้นทางสู่ความยั่งยืน
ไทยประดิษฐ์คิดเก่ง : เทปพลาสติกชีวภาพสำหรับปิดแผลต้นไม้
สีสันวาไรตี้ (8 ต.ค. 68)
รู้ทันกันได้ : ไขข้อข้องใจทำไม "ปลาเค็ม"...กินมากถึงเป็นมะเร็ง ?
นครฮีลใจ : Bangkok Climate Action Week : พลังคนรุ่นใหม่ จุดไฟเปลี่ยนโลก
ไทยประดิษฐ์คิดเก่ง : ISmart OEE ระบบวัดประสิทธิผลโดยรวมของเครื่องจักรอัจฉริยะ
Make Money ไอเดียสร้างเงิน : ปลาดูสมุนไพร ไอเดียสร้างรายได้จากปลาในท้องถิ่น
สีสันวาไรตี้ (8 ต.ค. 68)
ปักหมุดจุดว้าว : ขุมทรัพย์หนาม ไร่กระบองเพชรกินได้
นครฮีลใจ : สวนขวดแก้ว ศิลปะฮีลใจ กับ คู่มือจัดของ จัดชีวิตจัดใจ
สีสันวาไรตี้ (10 ต.ค. 68)
รู้ทันกันได้ : ทางรอดผู้ป่วยสุขภาพจิต เริ่มที่ "รับฟัง - ไม่ตัดสิน"
ร่มเงาแห่งพระราชดำริ สืบต่อชีวิตป่าและผู้คนที่ห้วยฮ่องไคร้
ตามรอยพระราชดำริ สืบสานความพอเพียงจากห้วยฮ่องไคร้
พิกุลทอง ศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริ ที่ผสานภูมิปัญญาท้องถิ่น สู่ชีวิตที่มั่นคงและยั่งยืนของชุมชน
กปร.เชื่อมโครงการพระราชดำริสู่ชีวิตประชาชน
904 โรงเรียนจิตอาสา เรียนรู้นอกห้องเรียนจากศาสตร์พระราชา
"ฟอกไต - ล้างไต" ทำอย่างไร? ไม่สะเทือนไต
Life Fest 40+ รู้ก่อน ดีกว่า
สีสันวาไรตี้ (14 ต.ค. 68)
"น้ำพริกปลาย่างกระบองเพชร" เมนูสุขภาพจากพืชทนแล้งสร้างภูมิต้านทาน
ชีวิตหลังเกษียณ เริ่มต้นใหม่ในสวนเลมอน
Starch Boost แป้งต้านทานการย่อย
รู้ทันกันได้ : "มดตะนอย" มดน้อยแต่พิษไม่น้อย
นครฮีลใจ : จากงานวิจัยสู่รากฐานความรู้ เพื่อวิถียั่งยืนของชาวน่าน
Make Money ไอเดียสร้างเงิน : ศิลปะบนเครื่องประดับ ไอเดียสร้างรายได้จากงานฝีมือ
สีสันวาไรตี้ (15 ต.ค. 68)
ไทยประดิษฐ์คิดเก่ง : นวัตกรรมอาหารโฮลมีลเพียวเร่
ชวนเจนซีมาทำดีกันถอะ! Good Society Day 2025
วันใหม่วาไรตี้
รู้ทันกันได้ : วิมานสิงโต: เมื่อ "เจ้าป่า" กลายเป็น "สัตว์เลี้ยง" ในกรงทองแดนสยาม
นครฮีลใจ : บ้านนี้ไม่เทรวม หยุดปัญหาขยะล้นเมืองจากต้นทางสู่ความยั่งยืน
ไทยประดิษฐ์คิดเก่ง : เทปพลาสติกชีวภาพสำหรับปิดแผลต้นไม้
สีสันวาไรตี้ (8 ต.ค. 68)
รู้ทันกันได้ : ไขข้อข้องใจทำไม "ปลาเค็ม"...กินมากถึงเป็นมะเร็ง ?
นครฮีลใจ : Bangkok Climate Action Week : พลังคนรุ่นใหม่ จุดไฟเปลี่ยนโลก
ไทยประดิษฐ์คิดเก่ง : ISmart OEE ระบบวัดประสิทธิผลโดยรวมของเครื่องจักรอัจฉริยะ
Make Money ไอเดียสร้างเงิน : ปลาดูสมุนไพร ไอเดียสร้างรายได้จากปลาในท้องถิ่น
สีสันวาไรตี้ (8 ต.ค. 68)
ปักหมุดจุดว้าว : ขุมทรัพย์หนาม ไร่กระบองเพชรกินได้
นครฮีลใจ : สวนขวดแก้ว ศิลปะฮีลใจ กับ คู่มือจัดของ จัดชีวิตจัดใจ
สีสันวาไรตี้ (10 ต.ค. 68)
รู้ทันกันได้ : ทางรอดผู้ป่วยสุขภาพจิต เริ่มที่ "รับฟัง - ไม่ตัดสิน"
ร่มเงาแห่งพระราชดำริ สืบต่อชีวิตป่าและผู้คนที่ห้วยฮ่องไคร้
ตามรอยพระราชดำริ สืบสานความพอเพียงจากห้วยฮ่องไคร้
พิกุลทอง ศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริ ที่ผสานภูมิปัญญาท้องถิ่น สู่ชีวิตที่มั่นคงและยั่งยืนของชุมชน
กปร.เชื่อมโครงการพระราชดำริสู่ชีวิตประชาชน
904 โรงเรียนจิตอาสา เรียนรู้นอกห้องเรียนจากศาสตร์พระราชา
"ฟอกไต - ล้างไต" ทำอย่างไร? ไม่สะเทือนไต
Life Fest 40+ รู้ก่อน ดีกว่า
สีสันวาไรตี้ (14 ต.ค. 68)
"น้ำพริกปลาย่างกระบองเพชร" เมนูสุขภาพจากพืชทนแล้งสร้างภูมิต้านทาน
ชีวิตหลังเกษียณ เริ่มต้นใหม่ในสวนเลมอน
Starch Boost แป้งต้านทานการย่อย
รู้ทันกันได้ : "มดตะนอย" มดน้อยแต่พิษไม่น้อย
นครฮีลใจ : จากงานวิจัยสู่รากฐานความรู้ เพื่อวิถียั่งยืนของชาวน่าน
Make Money ไอเดียสร้างเงิน : ศิลปะบนเครื่องประดับ ไอเดียสร้างรายได้จากงานฝีมือ
สีสันวาไรตี้ (15 ต.ค. 68)
ไทยประดิษฐ์คิดเก่ง : นวัตกรรมอาหารโฮลมีลเพียวเร่
ชวนเจนซีมาทำดีกันถอะ! Good Society Day 2025