ณัฐพล ทุมมา

ปี 2568 นับเป็นปีที่สังคมไทยต้องเผชิญกับภัยพิบัติและสถานการณ์ตึงเครียดครั้งใหญ่ และทุกวิกฤตล้วนถูกซ้ำเติมด้วยมหันตภัยของ "ข่าวปลอม" ที่แพร่กระจายอย่างรวดเร็วบนโลกออนไลน์ไปพร้อม ๆ กับภัยพิบัติเหล่านั้น จนผู้คนเกือบจะไม่สามารถแยกแยะได้ว่า สิ่งที่เห็นเป็น "เรื่องจริง" หรือ "ข่าวปลอม" ซึ่งสำหรับการตรวจสอบของ Thai PBS Verify สามารถสรุปบทเรียนจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจากปี 2568 ได้ 4 เหตุการณ์ใหญ่ดังต่อไปนี้

Thai PBS Verify ได้รับการร้องเรียนจากประชาชน หลังพบว่ามีประชาชนบางส่วนได้รับอีเมลแอบอ้างเป็น Thai PBS ส่งอีเมลอ้างละเมิดลิขสิทธิ์ จากการตรวจสอบพบเป็นเพียงอีเมลปลอม หลอกให้กดดาวน์โหลดไฟล์ เตือนประชาชนหากได้รับอีเมลลักษณะนี้ อย่ากดเด็ดขาด

เมื่อเด็กประถมคนหนึ่งถูกชักจูงผ่านเกม Roblox ให้ทำร้ายตัวเองแลกกับ “การยอมรับ” ในกลุ่มแชต จากเพื่อนในเกมค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นคำสั่ง จนเด็กเริ่มมีรอยแผลตามร่างกายโดยที่พ่อแม่ไม่รู้ตัว นี่ไม่ใช่คดีไกลตัว แต่เกิดขึ้นจริงแล้วในครอบครัวคนไทย และอาจเกิดขึ้นกับลูกของใครก็ได้ หากผู้ปกครองยังคิดว่า “เกมก็แค่เกม”

Thai PBS Verify ร่วมถ่ายทอดความรู้ให้กับสมาคมผู้ผลิตข่าวออนไลน์ ในการ Fact Checking & Verification ยกระดับวิชาชีพสื่อมวลชนสกัดกั้นข่าวปลอม

Thai PBS Verify ร่วมเสริมทักษะ "รู้เท่าทันสื่อ" ให้เยาวชน ผ่านกิจกรรม "Kid Anchor เจ้าหนูผู้ประกาศ 2" เปิดโอกาสให้เด็กอายุ 7-12 ปี เรียนรู้พื้นฐานการตรวจสอบข่าวปลอม การแยกแยะข้อมูลผิด และเทคนิคสังเกตภาพ-วิดีโอที่อาจถูกสร้างด้วย AI เพื่อสร้างทัศนคติ "คิดก่อนเชื่อ คิดก่อนแชร์" ตั้งแต่เยาว์วัย

พบ 8 มิจฉาชีพสวมรอยเป็นเจ้าหน้าที่ DSI ลวงเหยื่อด้วยการวิดีโอคอล แอบอ้างให้โอนเงินไปตรวจสอบ เตือนประชาชนให้จดจำหน้าเอาไว้ ป้องกันการตกเป็นเหยื่อ

มหันตภัยน้ำท่วมหาดใหญ่ ไม่เพียงมีแต่มวลน้ำมหาศาลที่ไหลบ่าจนสร้างความเสียหายอย่างรุนแรงให้กับพื้นที่เพียงเท่านั้น แต่คลื่นข่าวปลอมที่แพร่กระจายออกสู่โลกโซเชียลมีเดียก็สร้างความสับสนให้กับสังคมไม่แพ้กัน ในช่วงเวลาดังกล่าว Thai PBS Verify ได้ทำหน้าที่ตรวจสอบข้อมูลอย่างเข้มข้น และหักล้างข่าวลวงเหล่านั้น เพื่อให้พื้นที่ในโซเชียลมีเดียมีข้อมูลที่ถูกต้องซึ่งถือเป็นสิ่งจำเป็นที่สุด และเราขอเชิญทุกคนร่วมเป็นส่วนหนึ่งของภารกิจหยุดยั้งข้อมูลเท็จไปในช่วงมหันตภัยในครั้งนี้

“Fact-Check Thailand 2026” ประกาศรายชื่อ 40 ผู้ผ่านการคัดเลือกจากทั่วประเทศ เข้าร่วมอบรมเชิงปฏิบัติการเข้มข้น 4 วัน 3 คืน ภายใต้แนวคิด From Newsroom Simulation to Real-World Practice เพื่อเสริมพลังนักข่าว เยาวชน และนักสื่อสารรุ่นใหม่ให้เป็นกำลังสำคัญในการตรวจสอบข้อเท็จจริงช่วงเลือกตั้ง มีกำหนดจัดอบรม 19 - 22 พฤศจิกายน 2568 ณ ไทยพีบีเอส และโรงแรมรอยัล ริเวอร์ กรุงเทพฯ

เปิดผลกระทบ "ข่าวปลอม-ข้อมูลบิดเบือน" ต่อการเมืองไทย ปัญหาซ้ำซ้อนของการมีส่วนร่วมทางการเมืองที่มีผลกระทบโดยตรงต่อ "เพศหญิง"