โพสต์เฟซบุ๊กอ้างสื่อแชร์คำพูด “กัน จอมพลัง” ถูก “ปูติน” ชื่นชมผ่าน BBC แท้จริงอ้างโลโก้-บิดเบือนข้อความ

ข้อมูลปลอม สร้างข่าวปลอม

ขณะที่ข้อความที่มีการกล่าวอ้างถึง BBC นั้น จากการตรวจสอบแท็กข่าวของเว็บไซต์ดังกล่าวที่เกี่ยวข้องกับ ประธานาธิบดี วลาดิเมียร์ ปูติน ไม่พบว่ามีการนำเสนอข่าวเรื่องของ ปูติน ที่ออกแถลงการณ์ ผ่าน BBC เกี่ยวกับการยกย่อง กัน จอมพลัง ในช่วงเดือนนี้หรือก่อนหน้านี้แต่อย่างใด

ภาพบันทึกหน้าจอแสดงผลการค้นหาแท็กข่าวที่เกี่ยวข้องกับ วลาดิเมียร์ ปูติน ซึ่งไม่พบข่าวที่เกี่ยวข้องกับ กัน จอมพลัง ในข่าวของ BBC แต่อย่างใด

ข่าวปลอมดาบสองคม พร้อมทำลายทุกฝ่าย 

สิ่งที่พบจากข่าวดังกล่าวคือการใช้ภาพจริง แต่ใช้คำพูด หรือเนื้อหาที่ปลอม และการที่แคปชันที่ถูกทำขึ้นมานั้น มีการนำมาเขียนโดยพาดพิงกรณี 112 ซึ่งถือเป็นกรณีที่ Sensitive ของเมืองไทย และถือว่าเป็นการสร้างสถานการณ์ให้เกิดความเกลียดชัง รวมไปถึงโหนกระแสความรักชาติ โดยใช้ข้ออ้างในเรื่องของกรณี 112 มาลงดาบ ซึ่งแน่นอนว่า มีกลุ่มฐานเสียงที่พร้อมที่จะเชื่อเรื่องเหล่านี้อยู่แล้ว ดังนั้นการโพสต์ในลักษณะนี้ จึงถือเป็นอันตรายกับทั้งสองคน ได้แก่ ตัวของ “รักชนก” ที่อาจจะมีกระแสความเกลียดชัง เนื่องจากข้อกล่าวอ้าง 112 ขณะที่กับ “กัน จอมพลัง” แม้เจ้าตัวจะไม่ได้พูดก็ตาม แต่คำพูดดังกล่าวจะกลายเป็น “กัน จอมพลัง” มีการโหนสถาบัน ซึ่งก็เป็นอันตรายเช่นเดียวกันกับตัวของ “กัน จอมพลัง” ดังนั้น Content นี้ถือเป็น Content ที่ปลอมและสร้างให้เกิดอารมณ์ร่วม ในการจูงใจให้เกิดความแตกแยก โดยใช้ 112 เป็นตัวลงดาบคน ซึ่งถือเป็นการลงดาบคนทั้งสองคนในเวลาเดียวกัน

รศ.พิจิตรา ศุภสวัสดิ์กุล นักวิจัยประจำสถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ขณะที่ช่องทางในการโพสต์ก็ถือไปอีกหนึ่งช่องทาง ที่บ่งบอกถึงการรวมกลุ่ม รวมหมู่เหล่า เพื่อที่จะเข้ามาแสดงความคิดเห็น ซึ่งกลุ่มลักษณะเหล่านี้ บางครั้งมีผู้ติดตามมากกว่าเพจสาธารณะ และการที่ตั้งเป็นกลุ่มเฉพาะจึงมีความน่ากลัวตรงที่ การโพสต์ต่าง ๆ จะสามารถชักจูงผู้คนในกลุ่มได้โดยง่าย ไม่ว่าจะเป็นข่าวปลอมก็ตาม เปรียบเสมือนกับห้องเสียงสะท้อนที่มีขนาดใหญ่ ที่ผู้ที่อยู่ในห้องดังกล่าว ไม่มีสิทธิ์ที่จะฟังเรื่องอื่น ๆ เพราะอยู่ในห้องที่มีผู้ที่มีความเชื่อลักษณะเดียวกัน ซึ่งปฏิเสธไม่ได้ว่ามาตรา 112 ถือเป็นอีกหนึ่งเครื่องมือ ที่สามารถนำมาใช้ได้ทั้งข่าวจริง หรือข่าวปลอม ในการชักจูงให้เกิดอารมณ์ หรือสร้างความเกลียดชัง ไม่ว่าจะกับผู้ที่ชอบหรือไม่ชอบมาตรานี้ก็ตาม

ที่ผ่านมาเคยทำงานวิจัยเกี่ยวกับการสื่อสารเรื่องของความเกลียดชังที่พบว่ายิ่งคุณรักฝ่ายหนึ่งเท่าไหร่คุณก็จะมีโอกาสเกลียดอีกฝ่ายหนึ่งมากเท่านั้น เพราะเรื่องเหล่านี้เป็นเรื่องของอารมณ์และความรู้สึก