นักวิชาการแนะวิธีแก้เกม "กัมพูชา" ปมพิพาทเขตแดน

แถลงการณ์ล่าสุดของรัฐบาลกัมพูชา ชัดเจนแล้วว่า กัมพูชาต้องการยกระดับปัญหาพรมแดนให้เกินกว่าการเจรจาระดับทวิภาคี อย่างที่ฝ่ายไทยต้องการ ให้เป็นอย่างนั้น

• มท.แจ้งด่วนผู้ว่าฯ 7 จว.ชายแดนไทย-กัมพูชา ดูแลความปลอดภัย ปชช. 
• ผบ.ทอ.พร้อมดูแลน่านฟ้าชายแดนไทย-กัมพูชา ยันสถานการณ์ปกติ 
• วิเคราะห์ปมชายแดนไทย-กัมพูชา ไร้กลยุทธ์ป้องอธิปไตย?

แถลงการณ์ของรัฐบาลกัมพูชา มีการกล่าวอ้างว่า พยายามจะดำเนินการโดยยึดมั่นสันติภาพ แต่เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 28 พ.ค.บริเวณสามเหลี่ยมมรกต จนทำให้ทหารกัมพูชาเสียชีวิตไป 1 นาย

กัมพูชาใช้ถ้อยคำยืนยันว่า เป็นพื้นที่ตั้งฐานของกัมพูชานั้น เป็นหนึ่งในพัฒนาการที่แสดงให้เห็นถึงข้อจำกัดที่ MOU 2543 ไม่เพียงพอที่จะแก้ไขปัญหาพรมแดนได้ จึงยืนยันที่จะนำปัญหาพื้นที่พิพาท 4 จุด คือปราสาทตาเมือนธม ตาเมือนโต๊ด ตาควาย และช่องบก เข้าสู่การพิจารณาของศาลโลก ( ICJ )

อย่างไรก็ตาม กัมพูชาจะยังคงเป็นเจ้าภาพจัดการเจรจา JBC ในวันที่ 14 มิ.ย.นี้ แต่จะไม่นำประเด็นดังกล่าวเข้าสู่การหารือใน JBC แต่หวังว่าไทยจะให้ความร่วมมือในการร่วมนำปัญหาพรมแดน 4 จุด เข้าสู่การพิจารณาของ JBC 

แถลงการณ์ ล่าสุดของกัมพูชา นับว่า เป็นการยกระดับปัญหาพรมแดนของ 2 ประเทศ และอาจจะยิ่งทำให้เสียงวิพากษ์วิจารณ์การรับมือของไทยช้าเกิดไป ยิ่งมีน้ำหนักมากขึ้น

ตามที่ ไทยพีบีเอสได้พูดคุยกับ รศ.ดุลยภาค ปรีชารัชช อาจารย์ประจำสาขาวิชาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่มองว่า การดำเนินการของทั้ง 2 ฝ่าย มีจุดอ่อนจุดแข็งต่างกันไป และยังไม่สายที่เราจะดำเนินการเชิงรุกกว่านี้

เราต้องแสดงหลักฐาน แสดงน้ำหนักที่ต้องอธิบายความ และส่งไปให้นานาประเทศให้ได้รับทราบ ซึ่งอาจจะไม่ส่งผลดีต่อสันติภาพของกัมพูชา โดยเฉพาะสมเด็จฮุนเซน ที่มีหลักฐานชัดเจนในเฟซบุ๊กและการออกสื่อต่าง ๆ ว่า เป็นการยั่วยุ พฤติกรรมก้าวร้าว ไม่อดทนอดกลั้น ทางการเมืองระหว่างประเทศที่จะแก้ไขปัญหา แบบสันติวิธี

รศ.ดุลยภาค ยังระบุว่า ทางหนึ่งที่เราจะทำได้ ยังรวมไปถึงการชี้แจงข้อมูล ข้อเท็จจริง ไปยังนานาชาติ พร้อมหลักฐานเชิงประจักษ์ ยืนยันใน MOU 43 ที่เป็นข้อตกลงเพื่อควบคุมการหยุดยิง เพื่อให้พื้นที่ปลอดการเผชิญหน้าทางทหาร ซึ่งเป็นเรื่องที่ดี

เราต้องตั้งคำถามถึงการขุดสนามเพลาะ เป็นการไม่เคารพข้อตกลงหรือไม่ แล้วนานาชาติจะรับข้อกล่าวอ้างของกัมพูชาว่าเราละเมิดเขาได้อย่างไร ซึ่งข้อกล่าวอ้างของกัมพูชามีจุดอ่อนเยอะ แต่อยู่ที่เราแล้วว่าจะพิสูจน์โดยมีหลักฐานประจักษ์เพื่อชี้แจงได้อย่างทันท่วงทีหรือไม่

ช้าไปแต่ยังไม่สายเกินไป ผมหมายถึงว่า กัมพูชาก็มีจุดอ่อนเหมือนกัน ตรงที่ว่า เขาลัดขั้นตอนไปหลายอย่าง การบริหารจัดการความขัดแย้ง โดยจะอ้างว่า คุยกันมาหลายครั้งแล้ว เพื่อให้จบปัญหาไปขึ้นศาลโลกเลย แต่หากนับหลักฐานที่เกิดขึ้นจริงบนช่องบก มูลเชื้อมาจากการละเมิด MOU 43 โดยทหารกัมพูชามาขุดสนามเพลาะ ในพื้นที่สันติภาพหรือในดินแดนไทยจริงหรือไม่

รศ.ดุลยภาค ยังกล่าวว่า กัมพูชาไม่เคยพูดเรื่องนี้เลยแต่ลัดขั้นตอนไปสู่เรื่องศาลโลก ซึ่งเขาคิดว่าเขาได้เปรียบ ดังนั้นประเทศไทยควรตอบโต้ให้ถี่ขึ้น ในลักษณะที่เผยหรือเปิดโปงพฤติกรรมของกัมพูชาว่า ไม่จริงใจในการเคารพเขตสันติภาพ และลัดขั้นตอนที่เร็วจนเกินไป ทำให้เกิดความตึงเครียด ระหว่างประเทศ

ถ้ารัฐบาลจะใช้ธงสันติภาพ สันติวิธี ในการสู้ก็ต้องเผย พฤติกรรมของฮุนเซน หรือ กัมพูชาให้ได้ว่า เขาไม่ต้องการให้เห็นสันติภาพ หรือ มีการจัดการความขัดแย้งในระดับทวิภาคีด้วยความอดทนอดกลั้นอย่างเพียงพอ แต่เดินเกมเข้าสู่ศาลโลกเลย ทั้งที่เหตุการณ์ที่วิวัฒนาการไปสู่การนำขึ้นศาลโลกที่เป็นประเด็นร้อนก็เป็นช่วงไม่กี่วันที่ผ่านมานี้เอง ดังนั้นจึงเป็นการทำที่ลัดขั้นตอนไปมากพอสมควร แต่รัฐบาลไทยก็ไม่ควรอยู่เฉย ๆ ควรที่จะมีปฏิบัติการตอบโต้ให้เท่าทันทางรัฐบาลกัมพูชาบ้าง

นอกจากนี้ MOU 43 ที่เป็นข้อตกลเพื่อควบคุมการหยุดยิง เพื่อให้พื้นที่ปลอดการเผชิญหน้าทางทหาร ซึ่งเป็นเรื่องที่ดี เราต้องตั้งคำถามถึงการขุดสนามเพลาะเป็นการไม่เคารพข้อตกลงหรือไม่ แล้วนานาชาติจะรับข้อกล่าวอ้างของกัมพูชาว่าเราละเมิดเขาได้อย่างไร ซึ่งข้อกล่าวอ้างของกัมพูชามีจุดอ่อนเยอะ แต่อยู่ที่เราแล้วว่าจะพิสูจน์โดยมีหลักฐานประจักษ์เพื่อชี้แจงได้อย่างทันท่วงทีหรือไม่

รศ.ดุลยภาค ยังกล่าวว่า เราต้องแสดงหลักฐาน แสดงน้ำหนักที่ต้องอธิบายความ และส่งไปให้นานาประเทศให้ได้รับทราบ ซึ่งอาจจะไม่ส่งผลดีต่อสันติภาพของกัมพูชา โดยเฉพาะสมเด็จฮุนเซน ที่มีหลักฐานชัดเจนในเฟซบุ๊กและการออกสื่อต่าง ๆ ว่า เป็นการยั่วยุ พฤติกรรมก้าวร้าว ไม่อดทนอดกลั้น ทางการเมืองระหว่างประเทศที่จะแก้ไขปัญหา แบบสันติวิธี

ขณะที่อีกแนวทางคือ มิตรในกลุ่มประเทศอาเซียน ที่จะเป็นอีกหนึ่งพื้นที่ในการแก้ปัญหาก่อนที่จะยกระดับไปยังศาลโลก โดยพื้นที่อาเซียน เคยเป็นพื้นที่พูดคุยแก้ไขปัญหาข้อพิพาทพรมแดนมาแล้วหลายครั้ง ซึ่งก็เป็นอีกช่องทางในกรณีที่กัมพูชาจะยกระดับสู่เวทีนานาชาติในขณะนี้ 

อ่านข่าว : นายกฯ ใช้สันติวิธีแก้ปัญหาไทย-กัมพูชา 

"ภูมิธรรม" บินด่วน "ช่องบก" ติดตามสถานการณ์ชายแดนไทย- กัมพูชา  

วิเคราะห์ปมชายแดนไทย-กัมพูชา ไร้กลยุทธ์ป้องอธิปไตย?