การประชุมเจบีซีที่กรุงพนมเปญ กัมพูชา จบลงตรงกับที่ 2 ผู้นำกัมพูชา ฮุน เซน ประธานวุฒิสภา และ ฮุน มาเนต นายกฯ ลั่นคำไว้ก่อนหน้านี้ จะไม่มีเรื่องพิพาทสามเหลี่ยมมรกต รวมทั้งปราสาท 3 หลัง ตาเมือนธม ตาเมือนโต๊ด ตาควาย และพื้นที่สามเหลี่ยมมรกต ในวาระการประชุม แต่จะยื่นเรื่องไปศาลโลก
ตลอดการประชุม 2 วัน จึงมีเพียงภาพการลงนาม จับมือ และถ่ายภาพแบบชื่นมื่นของ 2 ฝ่าย ผ่านทางเฟซบุ๊กเพจ กระทรวงการต่างประเทศ (Ministry of Foreign Affairs of the Kingdom of Thailand) พร้อมข้อความ ให้ความสำคัญ การใช้กลไกคณะกรรมาธิการเขตแดนร่วมไทย-กัมพูชา (JBC) ในการเจรจาเรื่องเขตแดนระหว่างกัน และการทำงานร่วมกันด้วยสันติวิธี ภายใต้กรอบบันทึกความเข้าใจว่าด้วยการสำรวจและจัดทำหลักเขตแดนทางบก พ.ศ.2543 หรือ MOU 43
แต่ไม่มีแถลงการณ์ร่วม หรือการแถลงอย่างเป็นทางการ แม้สื่อจะพยายามสอบถาม แต่นายฬำ เจีย ประธานกรรมาธิการร่วมกัมพูชา ตอบสั้นๆ ว่า บรรยากาศดี ให้รอเอกสารข่าว หรือ PRESS RELASE ข่าวผลประชุมเจบีซี ซึ่งออกเผยแพร่ในเวลาต่อมา
โดยมีเนื้อหาระบุด้วยว่า กัมพูชาได้แจ้งฝ่ายไทยจะส่งข้อพิพาททั้ง 4 พื้นที่ไปยังศาลโลก แต่ฝ่ายไทยไม่ยอมรับ ทั้งระบุอีกว่า ไทยตกลงใช้แผนที่มาตราส่วน 1 : 200,000 เพื่อใช้ปักปันเขตแดน ยึดตาม MOU ปี 2000 หรือ พ.ศ.2543
ทำเอาฝ่ายไทย ต้องเร่งออกแถลงการณ์กลางดึกเมื่อคืนวันอาทิตย์ (15 มิ.ย.) โดยกระทรวงการต่างประเทศของไทย ได้แสดงความผิดหวังกัมพูชาที่ขาดความจริงใจ ไม่ยอมนำ 4 พื้นที่พิพาทหารือตามกลไกทวิภาคี นอกจากนี้ ยังปฏิเสธไม่มีข้อตกลงเรื่องใช้แผนที่มาตราส่วน 1:200.000 อย่างที่เอกสารข่าวของกัมพูชาอ้าง
ตามด้วยเสียงวิพากษ์วิจารณ์จากหลายภาคส่วน ต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจากเวทีหารือเจบีซี ทำนองไทยพลาดท่าเสียที ไม่ทันเกมทางฝั่งกัมพูชา
เป็นเหตุให้นายกฯ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร ต้องเรียกหารือเหล่าทัพและหน่วยงานด้านความมั่นคงเร่งด่วนที่บ้านพิษณุโลกในเช้าวันจันทร์ (16 มิ.ย.) พร้อมนำทีมแถลงที่ดูเหมือนจะเกรงอกเกรงใจกัมพูชาอยู่ในที
ไม่แตกต่างจากเดิม ตั้งแต่ระบุเป็นผลสำเร็จที่ได้คุยและยอมรับในกรอบ JBC พร้อมตั้งกรรมการเฉพาะกิจเพื่อติดตามสถานการณ์ชายแดนไทย-กัมพูชา มอบหมายให้ พล.อ.ณัฐพล นาคพาณิชย์ รมช.กลาโหม เป็นผู้ดำเนินการ
นอกนั้นแทบไม่มีอะไรใหม่ ทั้งเรื่องข้อตกลงระหว่างทหารไทยกัมพูชาในการปรับลดกำลังพล หลังเกิดเหตุปะทะกันใกล้ช่องบก จ.อุบลฯ เรื่องปิดเปิดด่านชายแดน เป็นเพียงการเลื่อนเวลาเปิดปิดด่าน ไม่ได้สั่งปิดชายแดนอย่างที่กัมพูชาเข้าใจ เรื่องไทยไม่ยอมรับอำนาจศาลโลก
รวมทั้งอ้างเคยเจรจาพูดคุยกับฮุน มาเนต ตั้งแต่ 28 พ.ค. มีความเห็นตรงกันคือใช้แนวทางสันติวิธีในการแก้ปัญหา หลังจากนั้น ได้มีการพูดคุยต่อเนื่องและเจรจาในกรอบทวิภาคี
โดยมีประเด็นคำถามที่ค้างคาใจผู้คนทั่วไป คือหากพูดคุยต่อเนื่องกับนายกฯกัมพูชา บวกกับความสนิทสนมที่แนบแน่นระดับบิดา คือ ฮุน เซน กับนายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกฯ ของไทย ที่มีมาแต่ไหนแต่ไร เหตุใดจึงไม่มีส่วนช่วยลดปัญหาความตึงเครียดจากความขัดแย้งในครั้งนี้ มิหนำซ้ำ ไม่ได้แสดงบทบาทอะไรอีกเลย นับตั้งแต่อ้างว่าได้โทรศัพท์คุยกับฮุน เซน ตั้งแต่เกิดเหตุปะทะกันของทหารทั้ง 2 ประเทศ และเชื่อว่าเคลียร์กันได้แล้ว
ไม่เพียงฝ่ายไทย จะถูกมองว่าไม่ทันเกมกัมพูชา ยิ่งล่าสุด ฮุน เซน เปิดเกมรุกไม่หยุด ประกาศจะตอบโต้ไทยแบบเด็ดขาดรุนแรงถึงขั้นจะงดสั่งซื้อสินค้าจากไทย หากประเทศไทยไม่ยอมเปิดด่านชายแดนใน 24 ชั่วโมง หลังจากประกาศแบนหนัง-ละครจากไทยไปแล้ว ยิ่งทำให้ท่าทีของ น.ส.แพทองธาร ในฐานะผู้นำรัฐบาลไทย ตกเป็นเป้าโดยวิพากษ์วิจารณ์ และโดน “ทัวร์ลง” หนักขึ้น
ความจริง นายกฯ เข้าสู่การเมืองเต็มตัวนานกว่า 2-3 ปีแล้ว นับตั้งแต่เปิดตัวเป็นหัวหน้าครอบครัวเพื่อไทย และเคยมีบทบาทสำคัญตั้งแต่สมัยรัฐบาลนายเศรษฐา ทวีสิน แต่ในเชิงคูเหลี่ยมการเมือง ยัง “ละอ่อน” ต้องเร่งยกระดับ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้คนมากกว่านี้ หรือไม่ ในบางเรื่องที่ไม่ถนัด ต้องเปิดทางให้มืออาชีพเป็นคนแถลงแจกแจง
ไม่จำเป็นต้องเอาตัวเองไปเป็นเป้าโดยไม่จำเป็น
วิเคราะห์ : ประจักษ์ มะวงศ์สา บรรณาธิการอาวุโส
อ่านข่าว : รู้จัก "แผนที่" ที่มากกว่าแค่เส้น ช่วยบอกทางชี้ชัดเขตแดน
กต.แถลงผล JBC ผิดหวังไม่ได้ถก 4 พื้นที่พิพาท ย้ำไม่รับแผนที่ 1:200,000