ย้อนไปเมื่อวันที่ 28 พ.ค.2568 เกิดเหตุการณ์ปะทะระหว่างทหารไทยและทหารกัมพูชาในพื้นที่บริเวณช่องบก อ.น้ำยืน จ.อุบลราชธานี ซึ่งเป็นเขตชายแดนที่ยังมีข้อพิพาทเรื่องเส้นเขตแดน สื่อ Khmer Times ของกัมพูชารายงานว่าทหารกัมพูชาเสียชีวิต 1 นาย ส่งผลให้สถานการณ์บริเวณชายแดนไทย-กัมพูชาตึงเครียด

จุดผ่านแดนช่องบก
จุดผ่านแดนช่องบก
- เปิดตำนาน "ช่องบก" สามเหลี่ยมมรกตสมรภูมิรบชายแดน 3 แผ่นดิน
- ชัยชนะ "เขาพระวิหาร" แรงบันดาลใจ กัมพูชายื่นคดีสู่ "ศาลโลก"
ด้านกองทัพไทยได้เฝ้าติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด ผบ.ทบ. ผู้บัญชาการทหารบกยืนยันว่าจะใช้แนวทางสันติวิธีในการแก้ไขปัญหา ผ่านกลไกความร่วมมือทวิภาคีที่มีอยู่ระหว่างสองประเทศ ได้แก่ คณะกรรมการชายแดนทั่วไป (GBC: General Border Committee) และคณะกรรมการชายแดนร่วมไทย-กัมพูชา (JBC: Joint Boundary Committee)
ในขณะเดียวกันการเตรียมพร้อมรับสถานการณ์ในพื้นที่ชายแดนยังคงเป็นไปตามลำดับ โดย พล.ท.บุญสิน พาดกลาง แม่ทัพภาคที่ 2 ยังคงติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด พร้อมปรับแผนให้เหมาะสมตามสถานการณ์ หากมีแนวโน้มรุนแรงมากขึ้น ที่อาจถึงขั้นต้องประกาศกฎอัยการศึก อาจมีการยกระดับมาตรการความมั่นคง รวมถึงมีมาตรการต่าง ๆ เช่น การ "ปิดด่านชายแดน" ก็เป็นได้

จุดผ่อนปรนเพื่อการค้า ช่องอานม้า อ.น้ำยืน จ.อุบลราชธานี
จุดผ่อนปรนเพื่อการค้า ช่องอานม้า อ.น้ำยืน จ.อุบลราชธานี
อย่างไรก็ตาม มาตรการปิดด่านชายแดนจะกระทบต่อการค้าชายแดนโดยตรง โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีจุดผ่านแดนถาวรซึ่งเป็นแหล่งรายได้สำคัญของประชาชนในพื้นที่ชายแดน โดยเฉพาะ 7 จุดผ่านแดนถาวรหลักที่มีการค้าขายระหว่างไทย–กัมพูชา
- จุดผ่านแดนถาวร (Border Checkpoints) คือ ช่องทางเข้า-ออกที่เปิดอย่างเป็นทางการสำหรับประชาชนและสินค้า ใช้เพื่อการค้า การท่องเที่ยว และเดินทาง ถูกต้องตามกฎหมายและมีการตรวจคนเข้าเมืองและศุลกากร
- จุดผ่อนปรนเพื่อการค้า (Checkpoints for Border Trade) คือ ช่องทางที่ไทยเปิดฝ่ายเดียวเพื่อช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม และส่งเสริมความสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนบ้านในระดับท้องถิ่น โดยอนุญาตให้ค้าขายสินค้าอุปโภคบริโภคที่จำเป็น ภายใต้การควบคุมของกระทรวงมหาดไทย และมีข้อจำกัดบางประการ เช่น ห้ามค้าสินค้าบางประเภท
รู้จัก 7 ด่านค้าชายแดนไทย–กัมพูชา
1. จุดผ่านแดนถาวรบ้านผักกาด – ช่องพรม (จันทบุรี – กรุงไพลิน)
• ตั้งอยู่บริเวณบ้านคลองใหญ่ ต.คลองใหญ่ อ.โป่งน้ำร้อน จ.จันทบุรี ฝั่งตรงข้ามคือบ้านปรม กรุงไพลิน ประเทศกัมพูชา
• เวลาเปิด-ปิด 06.00 - 22.00 น.
• ตลาดช่องผักกาด
• สินค้าจากไทย: อาหารแห้ง เครื่องปรุงรส ผักผลไม้ อะไหล่รถยนต์ ผลิตภัณฑ์น้ำมัน วัสดุก่อสร้าง เสื้อผ้า ผ้าห่ม เครื่องดื่ม
• สินค้าจากกัมพูชา: ไม้แปรรูป อัญมณี ผักผลไม้ เสื้อผ้า อื่นๆ
• กิจกรรม: มีตลาดอินโดจีนไทย–กัมพูชา คึกคักในวันพุธและวันเสาร์ เวลา 07.00–11.00 น.
• สินค้าผ่านแดนเข้า: จุดผ่านแดนถาวรบ้านผักกาด มูลค่า 56.03 ล้านบ้าน ประจำเดือน กรกฎาคม 2556
• สินค้าผ่านแดนออก จุดผ่านแดนถาวรบ้านผักกาด มูลค่า 32.89 ล้านบาท ประจำเดือน กรกฎาคม 2556
• หมายเหตุ: ฝั่งกัมพูชามีบ่อนกาสิโนหลายแห่ง และห่างจากกรุงไพลินประมาณ 17 กิโลเมตร ด่านศุลกากรจันทบุรี สำนักงานศุลกากรภาคที่ 1
2. จุดผ่านแดนถาวรบ้านคลองลึก – ปอยเปต (สระแก้ว – บันเตียเมียนเจย)
• ตั้งอยู่บริเวณบ้านคลองลึก ต.อรัญประเทศ อ.อรัญประเทศ จ.สระแก้ว ฝั่งตรงข้ามคือเมืองปอยเปต จ.บันเตียเมียนเจย ประเทศกัมพูชา
• ตลาดโรงเกลือ ตลาดชายแดนที่ใหญ่และสำคัญที่สุดแห่งหนึ่งระหว่างไทยกับกัมพูชา เป็นศูนย์กลางการค้าขายสินค้าหลากหลายประเภททั้งของไทยและกัมพูชา รวมถึงสินค้าราคาส่งและสินค้าหัตถกรรม
• เวลาเปิด-ปิด: 07.00–20.00 น. ทุกวัน
• สินค้าจากไทย: สินค้าอุปโภคบริโภค เครื่องใช้ไฟฟ้า อะไหล่รถยนต์ วัสดุก่อสร้าง เสื้อผ้า ผ้าห่ม เครื่องดื่ม
• สินค้าจากกัมพูชา: ผลผลิตทางการเกษตร เช่น มันสำปะหลัง ข้าวโพด ถั่วเหลือง เสื้อผ้า ผ้าห่ม เครื่องดื่ม
• กิจกรรม: เป็นจุดผ่านแดนที่มีความคึกคักมากที่สุดแห่งหนึ่ง มีการค้าขายและการเดินทางระหว่างประเทศอย่างหนาแน่น
3. จุดผ่านแดนถาวรช่องจอม – โอร์เสม็ด (สุรินทร์ – อุดรมีชัย)
• ตั้งอยู่บริเวณบ้านช่องจอม ต.ด่าน อ.กาบเชิง จ.สุรินทร์ ฝั่งตรงข้ามคือโอร์เสม็ด จ.อุดรมีชัย ประเทศกัมพูชา
• ตลาดช่องจอม เปิด 08.00-17.00 น. ทุกวัน
• สินค้าจากไทย: สินค้าอุปโภคบริโภค เครื่องจักรกลการเกษตร วัสดุก่อสร้าง เสื้อผ้า อาหารแห้ง อาหารสด
• สินค้าจากกัมพูชา: ไม้แปรรูป ผลิตผลทางการเกษตร ของป่าตามฤดูกาล เช่น เห็ดเผาะ ไข่มดแดง สินค้ามือสอง เสื้อผ้า อาหารสด
• กิจกรรม: มีตลาดชายแดนและการค้าขายระหว่างประเทศที่สำคัญ
• มูลค่าการค้ารวม: 627.76 ล้านบาท (ตุลาคม 2566)
การส่งออก: 471.94 ล้านบาท
การนำเข้า: 155.82 ล้านบาท
ดุลการค้า: 316.12 ล้านบาท
การเปลี่ยนแปลงจากเดือนก่อนหน้า: ลดลง 12.19%
4. จุดผ่านแดนถาวรช่องสะงำ – ช่องจวบ (ศรีสะเกษ – อุดรมีชัย)
• ตั้งอยู่บริเวณบ้านช่องสะงำ ต.ไพรพัฒนา อ.ภูสิงห์ จ.ศรีสะเกษ ฝั่งตรงข้ามคือช่องจวบ จ.อุดรมีชัย ประเทศกัมพูชา
• ตลาดเมืองใหม่ช่องสะงำ
• เปิดทุกวันพฤหัสบดีและอาทิตย์
• สินค้าส่งออกจากไทย: สินค้าอุปโภคบริโภค อาหารสด ของป่าตามฤดูกาล
• สินค้านำเข้าจากกัมพูชา: ผลผลิตทางการเกษตร อาหารสด
• ส่วนใหญ่เป็นคนกัมพูชาเข้ามาจับจ่ายใช้สอย และคนไทยเป็นพ่อค้าแม่ค้า
• ไม่ค่อยคึกคักมากนัก
• ข้อมูลมูลค่าการค้ารายปีสำหรับด่านนี้ไม่ได้ระบุไว้ในแหล่งข้อมูลที่มีอยู่

จุดผ่านแดนถาวรช่องสะงำ อำเภอภูสิงห์ จ.ศรีสะเกษ
จุดผ่านแดนถาวรช่องสะงำ อำเภอภูสิงห์ จ.ศรีสะเกษ
5. จุดผ่านแดนถาวรบ้านแหลม – กร็อมเรียง (จันทบุรี – พระตะบอง)
• ตั้งอยู่บริเวณบ้านแหลม ต.เทพนิมิต อ.โป่งน้ำร้อน จ.จันทบุรี ฝั่งตรงข้ามคือบ้านกร็อมเรียง จ.พระตะบอง ประเทศกัมพูชา
• การข้ามแดนอนุญาตเฉพาะ ผู้ที่อยู่ในอำเภอโป่งน้ำร้อนและอำเภอสอยดาวเท่านั้น ระหว่างเวลา 07.00 – 20.00 น.
• สินค้าส่งออกจากไทย: สินค้าอุปโภคบริโภค ผลผลิตทางการเกษตร
• สินค้านำเข้าจากกัมพูชา: ผลผลิตทางการเกษตร ไม้แปรรูป
• กิจกรรม: มีตลาดชายแดนที่คึกคัก และเป็นจุดผ่านแดนที่สำคัญในพื้นที่
• ข้อมูลมูลค่าการค้ารายปีสำหรับด่านนี้ไม่ได้ระบุไว้ในแหล่งข้อมูลที่มีอยู่
6. จุดผ่านแดนถาวรบ้านหาดเล็ก – จามเยียม (ตราด – เกาะกง)
• ตั้งอยู่บริเวณบ้านหาดเล็ก ต.หาดเล็ก อ.คลองใหญ่ จ.ตราด ฝั่งตรงข้ามคือจามเยียม จ.เกาะกง ประเทศกัมพูชา
• ตลาดการค้าชายแดนบ้านหาดเล็ก จะคึกคักในช่วงเช้า เวลาประมาณ 7.00-8.30 น.
• สินค้าส่งออกจากไทยไปกัมพูชา: เครื่องดื่ม นมและอาหารเสริม ยางรถยนต์ ชุดสายไฟฟ้า ของใช้ต่าง ๆ ทำด้วยพลาสติก ผงชูรส-ผงปรุงรส น้ำตาลทรายตู้เย็น ผ้าถักทำด้วยโพลีเอสเตอร์ 100% บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป
• สินค้านำเข้าจากกัมพูชา: ชุดสายไฟรถยนต์สำเร็จรูป เสื้อผ้าสำเร็จรูป ปลาทะเลสดทั้งตัวแช่เย็นปลาหมึกตากแห้ง ยางในลูกบอล ปลาอินทรีหมักเกลือ ผ้าถักทำด้วยโพลีเอสเตอร์ 100% ปูม้ามีชีวิต กระเพาะปลาตากแห้ง หอยแมลงภู่มีชีวิต
• กิจกรรม: เป็นจุดผ่านแดนที่สำคัญสำหรับการค้าชายแดนและการท่องเที่ยว
• ข้อมูลมูลค่าการค้ารายปีสำหรับด่านนี้ไม่ได้ระบุไว้ในแหล่งข้อมูลที่มีอยู่
• ในปีงบประมาณ 2563 (ตุลาคม 2562 – กันยายน 2563) มูลค่าการค้ารวมผ่านด่านคลองใหญ่ (บ้านหาดเล็ก) อยู่ที่ 32,474 ล้านบาท โดยมีรายละเอียดดังนี้
ส่งออก: 28,661 ล้านบาท (88.26%)
นำเข้า: 3,813 ล้านบาท (11.74%)
ดุลการค้าเกินดุล 24,848 ล้านบาท
7. จุดผ่านเขตแดนถาวรบ้านเขาดิน-บ้านพนมได (สระแก้ว-พระตะบอง)
• ตั้งอยู่บริเวณบ้านเขาดิน ต.คลองหาด อ.คลองหาด จ.สระแก้ว ฝั่งตรงข้ามบ้านพนมได อ.สำเภาลูน จ.พระตะบอง ประเทศกัมพูชา
• ตลาดศรีเพ็ญตั้งอยู่บริเวณหน้าด่าน เป็นตลาดขายผัก ผลไม้ ราคาปลีกและราคาส่ง
• แม่ค้า พ่อค้า ชาวกัมพูชาส่วนใหญ่ เดินทางมาค้าขายบริเวณนี้
• ขายผัก ผลไม้ อาหารสด ผลผลิตทางการเกษตร ของอุปโภคบริโภค
• กิจกรรม: เป็นจุดผ่านแดนที่สำคัญสำหรับการค้าชายแดน

แผนที่อธิบายจุดผ่านแดน ไทย-กัมพูชา
แผนที่อธิบายจุดผ่านแดน ไทย-กัมพูชา
เรียบเรียง : ศศิมาภรณ์ สุขประสิทธิ์ นักศึกษาฝึกงาน โครงการเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
อ่านข่าว : วอลเลย์บอลหญิงทีมชาติไทย พ่าย เบลเยียม 1-3 เซต ศึก VNL 2025
ไทยใช้ถุงพลาสติกคนละ 3,000 ใบต่อปี ตั้งเป้าลด-เลิกแบบครั้งเดียวทิ้งในปี 2570
ส่อง 7 ตัวเต็ง ว่าที่ “ผู้ว่าแบงก์ชาติ” คนที่ 25 กุมบังเหียนการเงินไทย