เป็ดไข่ไชยา ความภาคภูมิใจของสุราษฎร์ธานี
เป็ดไข่ไชยา หนึ่งในผลิตภัณฑ์ GI ที่มีชื่อเสียงของจังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยมีประวัติความเป็นมาอันยาวนาน และกระบวนการผลิตที่ได้รับการสืบทอดมาหลายชั่วอายุคน
พันธุ์เป็ดกากีแคมเบลล์ คุณภาพพรีเมียม
ลักษณะเด่นของเป็ดกากีแคมเบลล์
เป็ดไข่ไชยาใช้พันธุ์ กากีแคมเบลล์ (Khaki Campbell) ที่มีลักษณะเฉพาะ:
- สีของตัว: น้ำตาลเข้ม
- ขา: สีน้ำตาล
- หัวและปาก: สีน้ำตาล
- เป็นตัวเมียทั้งหมด เนื่องจากไม่เลี้ยงตัวผู้
ประสิทธิภาพการออกไข่สูง
เป็ดพันธุ์นี้มีความสามารถในการออกไข่ที่โดดเด่น:
- อัตราการออกไข่: 90% ต่อวัน
- ปริมาณไข่: ประมาณ 450 ฟองต่อวัน (จากเป็ด 500 ตัว)
- ขนาดไข่: 80% เป็นไข่ขนาดใหญ่, 15 - 20% ขนาดกลาง
- อายุเริ่มไข่: ประมาณ 5 เดือน
- ระยะเวลาให้ไข่: 1.5 - 2 ปี
การเลี้ยงเป็ดแบบมืออาชีพ
ลุงกริด เกษตรกรต้นแบบ
ลุงกริด เกษตรกรจากพื้นที่ 13 ไร่ในอำเภอไชยา อดีตพนักงานธนาคารที่ตัดสินใจลาออกมาทำเกษตรเพื่อดูแลครอบครัว ได้พัฒนาระบบการเลี้ยงเป็ดที่มีประสิทธิภาพสูง
การจัดการพื้นที่ฟาร์ม
- พื้นที่ทำนา: 6 ไร่
- คอกเป็ด: 2 ไร่
- พื้นที่ผสม: 2 ไร่
- ต้นมะพร้าว: ประมาณ 100 ต้น
เทคนิคการเลี้ยงเป็ดให้ไข่ดก
การจัดสถานที่เลี้ยง
- คอกนอน/คอกไข่: สำหรับพักผ่อนและออกไข่
- คอกให้อาหาร: สำหรับกินอาหารตอนกลางวัน
- บ่อน้ำ: ให้เป็ดเล่นน้ำเพื่อคลายเครียด
การออกแบบโรงนอน
- หลังคา: มุงจากเพื่อไม่ให้ร้อน
- กันฝน: ใช้ผ้ายางกันฝน
- ผนัง 3 ชั้น:
ชั้นแรก: สังกะสีล้อม (กันทัศนภาพภายนอก)
ชั้นสอง: กันสัตว์รบกวน
ชั้นบน: ตาข่ายกันนก
- พื้น: ปูฟางเพื่อความอบอุ่น และความสะอาด
การให้อาหารและน้ำ
สูตรอาหารเป็ดไข่ด๊กดก
- อาหารเป็ดโปรตีน (18% ขึ้นไป) : 20 กิโลกรัม
- ข้าวเปลือก: 1 กิโลกรัม
การให้อาหาร
- ความถี่: 3 มื้อต่อวัน (เช้า เที่ยง เย็น)
- มื้อเย็น: ให้เยอะสุด เพื่อให้เป็ดสามารถกินทั้งคืน
สูตรน้ำเป็ดดื่มชื่นใจ (สูตรลุงกริด)
- น้ำ: 20 ลิตร
- กากน้ำตาล: 5 กิโลกรัม
- EM: 1 ลิตร
- วิธีใช้: หมักไว้ 3 วัน แล้วเจือจางน้ำเปล่า 1:1000
การดูแลเพื่อประสิทธิภาพสูงสุด
- หลีกเลี่ยงการรบกวน: เดินเข้าคอกอย่างเงียบ ๆ เป็นแถวเดียว
- เก็บไข่: ทุกเช้าประมาณ 6:30 น.
- การคัดแยก: แยกไข่เลอะไว้ต่างหาก
ไข่เป็ดไชยา คุณภาพพรีเมียม
ขนาดและราคา
- ไข่ขนาดใหญ่: 5 บาท/ฟอง
- ไข่ขนาดกลาง: 4.50 บาท/ฟอง
คุณภาพเด่น
- ไข่แดงสีแดงสด: เนื่องจากการให้อาหารที่มีคุณภาพ
- เปลือกหนา: เหมาะสำหรับการทำไข่เค็ม
- ความสด: ส่งวันต่อวัน ไม่เก็บเกิน 3 วัน
กลุ่ม อสม.ไข่เค็มไชยา ภาคภูมิใจของชุมชน
ประวัติการก่อตั้ง
เริ่มก่อตั้งในปี 2545 โดยคุณแม่สงค์ ประธานกลุ่ม เมื่อเกิดปัญหาหอยเชอร์รี่ระบาดในนาข้าว จึงหันมาเลี้ยงเป็ดเพื่อกำจัดหอยพร้อมสร้างรายได้เสริม
การพัฒนากลุ่ม
- เริ่มแรก: 13 คน ลงทุนคนละ 1,000 บาท
- ปัจจุบัน: 24 คน
- อายุกลุ่ม: 23 ปี (ณ ปี 2568)
ตำนานไข่เค็มไชยา
เล่าขานกันว่า...มีคนจีนคนหนึ่งมาทำงานทางรถไฟ เลี้ยงเป็ดไว้เป็นอาหาร เพื่อถนอมอาหารให้กินได้หลายวัน จึงเอาไข่ไปฝังไว้ในดินเค็มใกล้ทะเล หลังจาก 15 วัน ไปขุดมากิน พบว่าไข่มีรสเค็ม คนไชยาจึงนำวิธีนี้มาปรับปรุง โดยใช้ดินเหนียวผสมเกลือแทน
กระบวนการทำไข่เค็มไชยา
การคัดเลือกไข่
- ตรวจการแตกร้าว: ดูด้วยตาและเคาะฟัง
- ไข่ดี: เสียงแน่น
- ไข่แตก: เสียงแป๊ะ ๆ มีอากาศ
ส่วนผสมไข่เค็ม
- ดินจอมปลวก: 3 ส่วน (ไม่มีทราย ทำให้หอมอร่อย)
- เกลือ: 1 ส่วน
- น้ำ: พอประมาณ
ขั้นตอนการทำ
- จุ่มไข่: ให้ส่วนผสมคลุมไข่ทั่วหนา 2 มิลลิเมตร
- คลึงขี้เถ้าแกลบ: เพื่อไม่ให้ติดกันและรักษาความเค็ม
- บ่มไข่: ระยะเวลาตามสูตรโบราณ
ผลิตภัณฑ์จากเป็ดไข่ไชยา
เมื่อเป็ดอายุมากเปลือกไข่บาง ไม่เหมาะทำไข่เค็ม จะขายเป็นเนื้อเป็ด 50 บาท/ตัว
เมนูแนะนำ
- ยำไข่เค็มดาว: นำไข่เค็มมาทอดเป็นไข่ดาว ราดน้ำยำ
- ไข่ต้มยางมะตูมน้ำปลาหวาน: ไข่เป็ดสดต้มยางมะตูม รสชาติหวาน เค็ม เปรี้ยว เผ็ดนิด ๆ
ผลกระทบต่อชุมชน
การสร้างรายได้
- เกษตรกรเลี้ยงเป็ด: มีรายได้ประจำจากการขายไข่
- สมาชิกกลุ่ม: มีงานทำในชุมชน ไม่ต้องไปทำงานนอกพื้นที่
- การพัฒนาชุมชน: เป็นแหล่งเรียนรู้สำหรับนักเรียนและนักท่องเที่ยว
บทเรียนจากเป็ดไข่ไชยา
เรื่องราวของเป็ดไข่ไชยาเป็นตัวอย่างที่ดีของการพัฒนาอย่างยั่งยืน ที่ผสมผสานระหว่าง
- ภูมิปัญญาท้องถิ่น: การทำไข่เค็มตำรับโบราณ
- เทคโนโลยีสมัยใหม่: การเลี้ยงเป็ดแบบมืออาชีพ
- การพัฒนาชุมชน: สร้างรายได้และอาชีพให้คนในพื้นที่
- คุณภาพสินค้า: ได้รับการรับรอง GI
เป็ดไข่ไชยาไม่เพียงแต่เป็นผลิตภัณฑ์ GI ที่มีชื่อเสียงของสุราษฎร์ธานี แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของความภาคภูมิใจของชุมชนที่สามารถสร้างสรรค์สิ่งดี ๆ ด้วยความใส่ใจและความรักในการทำงาน
ติดตามชมรายการมหาอำนาจบ้านนา วันอาทิตย์ที่ 29 มิถุนายน 2568 เวลา 16.05 - 16.30 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live