ศรัทธาลูกผสมที่พึ่งทางจิตใจของชาวไทยยุค ร.ศ.240 อาจไม่จำกัดอยู่ในเขตพุทธาวาสเหมือนอดีต ความวุ่นวายกับสังคมยุคใหม่ ส่งผลให้ผู้คนหาหลักยึดทางความหวัง ร่วมสำรวจวิถีการบูชาสักการะบทใหม่ และองค์เทพประจำใจที่ไม่ได้ถูกส่งต่อความเชื่อจากบรรพบุรุษ
ศรัทธาโพ้นทะเลเมื่อต้องจากบ้านเกิดเมืองนอนมาใช้ชีวิตอยู่ไกลโพ้นทะเล ศาลเจ้าอันเป็นที่ประดิษฐานของเทพองค์ต่าง ๆ จึงกลายเป็นที่ยึดเหนี่ยวทางจิตใจ และเป็นศูนย์กลางให้ผู้คนจากแผ่นดินเดียวกันได้มารวมตัว
มองกรุงเทพฯ จากชีวิตนอกวังของแม่พลอย“แม่พลอย” ตัวละครที่สะท้อนชีวิตของผู้คนและวิถีชาววังในสมัยนั้นได้อย่างหมดจด เธอเล่าความนิยมอันเปลี่ยนผ่านแต่ละสมัยด้วยสายตาและคำบอกเล่าที่ทำให้เรารู้สึกสนุก แม้ไม่เคยประสบด้วยตนเอง
ยลวิถีรัตนโกสินทร์ผ่านวรรณกรรม “สี่แผ่นดิน”ถึงวาระครบรอบ 240 ปี กรุงรัตนโกสินทร์ เมืองหลวงที่มีเรื่องราว ตำนาน และความทรงจำ มุมมองกรุงเทพมหานครของเราแตกต่างกันไป หากแต่ยังปรากฏภาพความทรงจำผ่านวรรณกรรม “สี่แผ่นดิน” โดย หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช
จันทบูรโอชา กรุ่นกลิ่นที่ไม่จางหายเมื่อพูดถึงวัฒนธรรมอาหารเมืองจันทบุรี ได้หยิบใช้ความอุดมสมบูรณ์ของพืชพรรณธรรมชาติอย่างคุ้มค่า รสชาติมีเอกลักษณ์ วาดลวดลายเครื่องเทศไปถึงกรุงเทพฯ มาดูกันว่าความเข้มข้นเครื่องเทศในอนาคตของเมืองจันทบูรจะเป็นอย่างไร ?
ความบริบูรณ์จากป่าสู่ลำน้ำจันทบูรชาวชองผู้ถ่อแพล่องลำน้ำเพื่อนำของป่า เครื่องเทศมาแลกสินค้าเมืองจันทบุรี มีวิถีชีวิตการกินอยู่เรียบง่าย พวกเขาเชื่อว่าธรรมชาติคือสิ่งบริสุทธิ์ จึงไม่ลังเลใจที่จะนำมาทำอาหาร และสร้างแนวคิดโภชนาบำบัดให้กับผู้อื่นได้ต่อไป
ตามรอยเส้นทางสายเครื่องเทศจันทบูรการเดินทางสู่จุดเริ่มต้นของ "เครื่องเทศ" เริ่มต้นในแถบตะวันออกอย่าง จ.จันทบุรี ทั้งพริกไทย, กระวาน และเร่ว เดินทางจากเขาสูง ล่องลำน้ำจันทบูรสู่ทะเล เป็นพืชพันธุ์ที่ชาวจันทบุรีหวงแหนและเพาะปลูกอยู่ไม่น้อย
เดินทางข้ามเวลารถไฟสายอีสานนวัตกรรมมากมายไม่เพียงทำให้โลกเปลี่ยนโฉมหน้า แต่ยังทำให้วิถีผู้คนต้องคล้อยตามและปรับตัว กว่าจะมีวันนี้ต้องผ่านการเรียนรู้ ลองผิด ลองถูกจากอดีต ทำให้ผู้คนอยากอนุรักษ์สิ่งเก่าไว้ให้เป็นเครื่องเตือนใจในรากที่มาของตน
เลียบรางร้อยอดีตคนสูงเนินพาไปดูเส้นทางรถไฟสายโบราณคดี เมื่อองค์พระพุทธไสยาสน์ โบราณสถานตั้งแต่สมัยทวารวดี พบได้ที่ อ.สูงเนิน จ.นครราชสีมา และการฟื้นฟูอนุรักษ์ "ผ้าเงี่ยงนางดำ" ผ้าท้องถิ่นชาวสูงเนิน ที่เกือบเลือนหายจากความทรงจำ
กุดจิก - โคกกรวด ชุมชนรถไฟในวันเปลี่ยนผ่านสถานีรถไฟกุดจิกและโคกกรวด จ.นครราชสีมา บรรยากาศเก่าที่ผูกพันชุมชน กำลังก้าวสู่การปฏิรูปการเดินรถไฟ พวกเขาร่วมผสานสิ่งเก่าและใหม่ อนุรักษ์วิถีชุมชนริมทางรถไฟ คู่กับความพร้อมในวิถีใหม่ที่จะมาถึง
บ้านฉันทำเองที่สวรรคโลกคนสวรรคโลกมีเอกลักษณ์ในสำเนียงการพูด เคยเป็นศูนย์กลางการค้าการขนส่งที่สำคัญของภาคกลางตอนบน ภูมิปัญญาวิชาชีพสืบสานไปในพื้นที่ใกล้เคียง จนเกิดเป็นงานช่างศิลป์ ช่างฝีมือ สกุลสุโขทัย
สุดทางไม้หมอนที่สวรรคโลกชวนเดินทางไปตามรางรถไฟในเส้นทางสถานีเด่นชัย ที่จะมีทางรถไฟสายใหม่ต่อไปถึงเชียงราย เชียงของไปติดชายแดนไทย - ลาว และอีกเส้นทางที่แยกออกไปสุดทางแค่สถานีสวรรคโลก สถานที่แห่งนี้สำคัญอย่างไรจึงเกิดทางแยกแล้วไปสิ้นสุดเพียงแค่นั้น ?
สิ้นเสียงป่าลั่นในเมืองแพร่ทางรถไฟเชื่อมอาเซียนสู่ทวีปอื่น มิใช่เป็นอภิมหาโปรเจกต์ที่เพิ่งจะเกิดขึ้น เราจะพาไปเยือนถิ่นไม้สัก ตามรอยเจ็ดมหาอำนาจในจังหวัดแพร่ ที่มีทรัพยากรป่าไม้เป็นทรัพย์สมบัติและมรดกอาชีพของผู้คนจวบจนวันนี้
แดนเจ็ดมหาอำนาจแพร่"แพร่" ดินแดนลับแลที่เต็มไปด้วยทรัพยากรป่าไม้ แร่ธาตุ เป็นเมืองที่ตกอยู่ในวงล้อมของหัวเมืองใหญ่ ในยุคการก่อร่างสร้างอาณาจักรสยาม และอีกหกมหาอำนาจจากนอกประเทศ การปฏิรูปประเทศครั้งใหญ่ในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้เปิดเสรีการค้าทวงดุลอำนาจชาติตะวันตก กระทั่งได้มีการสร้างเส้นทางรถไฟสายเหนือ
จากเชียงดาวสู่ชาวดินป่าไม้ เมล็ดพันธุ์ และสายธารน้ำเย็นบริสุทธิ์จาก "ดอยหลวงเชียงดาว" ที่สูงเสียดฟ้า โน้มหาชาวบ้านบนพื้นดินด้วยความเมตตา หมู่บ้านรอบเขา ธรรมชาติที่มาขึ้นดอย ล้วนพึ่งพิงความอุดมสมบูรณ์จากดอยหลวงเชียงดาวทั้งสิ้น
ชีวมณฑลบนดอยหลวงเชียงดาว"ดอยหลวงเชียงดาว" ถูกประกาศเป็นพื้นที่สงวนชีวมณฑลแห่งที่ 5 ของไทย ด้วยความอุดมสมบูรณ์และสลับซับซ้อนของระบบนิเวศ การขึ้นไปยังดอยหลวงแห่งนี้จึงเหมือนก้าวสู่เมืองลับแล เปิดผัสสะทั้งห้า สัมผัสและฟังเสียงธรรมชาติอย่างลึกซึ้ง
แสงศรัทธาเสด็จเตี่ยน้อยนักที่บุคคลหนึ่งจะได้รับการยกย่องจากผู้คนมากมาย ไม่ใช่เพราะเป็นเพียงลูกเจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน แต่เพราะคุณงามความดีของท่าน ความศรัทธาถูกหลอมรวมเป็นวิถีชีวิตผู้คนในแต่ละท้องถิ่นเรียกท่านว่า "เสด็จเตี่ย"
แสงเยียวยาแห่งอาภากรช่วงชีวิตอีกบทหนึ่งของ "เสด็จเตี่ย" จากผู้ที่มีหน้าที่ปกป้องประเทศชาติ สู่การเป็นผู้ที่ทำหน้าที่รักษาโรคภัยให้กับประชาชน ซึ่งเป็นเครื่องพิสูจน์แล้วว่าท่านไม่เพียงแต่มีปรีชาสามารถด้านการทหารเท่านั้น แต่มีความแน่วแน่ในการศึกษาด้านการแพทย์อีกด้วย
อาภากร ดวงตะวันที่ไม่เคยสิ้นแสงนามเรียกขาน "เสด็จเตี่ย" บุรุษผู้บุกเบิกและวางรากฐานวิชาการทหารเรือ สิ่งที่ทำให้นักเรียนนายเรือเคารพและนับถือท่าน ไม่เพียงแค่ผลงานที่สร้างไว้ แต่รวมถึงอุปนิสัยส่วนพระองค์ที่ไม่ได้ยึดว่าตนเป็นลูกเจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน
ABHAKARA : THE SUN WHOSE LIGHT NEVER FADES“Sadet Tia” laid the foundations for navy students to adopt up until this day. But apart from his development of this modern knowledge base, he also laid further foundations for the common good.