ตำบลเกยไชย และตำบลท่าไม้ อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์ ที่นี่ยังมีวิถีคนทำตาลแบบดั้งเดิม รอบหมู่บ้านโอบล้อมไปด้วยต้นตาลโตนดหลายพันต้น ที่ได้มรดกตกทอดมาจากบรรพบุรุษ และมีแม่น้ำถึง 2 สาย คือ แม่น้ำยมและแม่น้ำน่าน ที่ไหลมาบรรจบกันหน้าวัดในหมู่บ้าน
ผู้ใหญ่เรก เล่าว่าต้นตาลนั้นเป็นเหมือน เพื่อน พี่ หรือ ญาติ เพราะต้นตาลกับคนที่นี่เห็นกันมาตั้งแต่เกิด เติบโต ผูกพันกันมาตลอดเป็นร้อยปี มีการตั้งชื่อ "ต้นตาล" ตามลักษณะพื้นที่และยังมีอีกหลายชื่อที่เจ้าของพอใจจะตั้งเอง เช่น อิปลวก อินิ่ม อิสายบัว ซึ่งต้นตาลหลายพันต้นนี้หากเจ้าของทำไม่ไหวจะปล่อยให้คนอื่นเช่า วิธีการให้เช่าจะคิดเป็นจำนวนต้นตาลตัวผู้ และตาลตัวเมียราคาต่างกัน
ที่นี่ยังมีคนขึ้นตาลเก่ง ทั้งผู้ชายและผู้หญิง ต้นตาลที่มีไม้ไผ่พาดอยู่ เพื่อใช้ในการขึ้นต้น ชาวบ้านเรียกกันว่า พะอง ไม้สำคัญที่ใช้ไต่ขึ้นไปสู่ยอดตาล ทำจากไม้ไผ่ลำยาวที่มีตาของไผ่ยาวประมาณ 10-15 เซ็นติเมตร สำหรับพาดขึ้นต้นตาลแทนบันได บางต้นที่สูงมากต้องใช้พะองหลายลำ ที่สำคัญคือ ต้องมีลวดมัด เอาไว้กับต้นและต้องมีคนปีนขึ้นต้นไป 1 คน เพื่อไปมัด ทุก 1 - 2 ปีจะต้องมีการเปลี่ยนไม้พะอง เพื่อความปลอดภัย โดยจะมีคนรับจ้างทำพะองให้กับเจ้าของสวนตาล
นอกจากพะอง บนต้นตาลบางต้นจะมีไม้ไผ่อีก 2 ลำที่เรียกว่า สะพานตาล ทำจากไม้ไผ่ยาว 2 ลำ พาดจากต้นตาลอีกต้นไปอีกต้น ช่วยในการประหยัดเวลาในการขึ้นต้นตาลมาก เพราะสามารถเดินจากต้นหนึ่งไปต้นหนึ่งได้ อาจมีทั้งแบบ 2 ต้นและ พาด 3 ต้น หรือมากกว่านั้น ขึ้นอยู่กับว่าต้นตาลที่อยู่ใกล้กันนั้นมีกี่ต้น
ผู้ใหญ่บอกว่า ผลผลิตจากตาลที่นี่มีเยอะ น้ำตาลที่ได้ชาวบ้านจะเอามาเคี่ยวทำน้ำตาลและโบก โดยใช้เครื่องมือโบราณที่มีเพียงเสาสองเสาและไม้โบก จากนั้นคนที่โบกก็ใช้วิธีดึงเชือก เพื่อให้น้ำตาลเย็นตัวลงอย่างสม่ำเสมอ ทำให้น้ำตาลตกผลึก หากลูกตาลสดเรากินไม่ทันก็จะปล่อยให้แก่สุก ชาวบ้านจะเอาเนื้อไปทำขนม ส่วนเมล็ดตาลก็จะมีคนรับซื้อ เอาไปทำ "จาวตาลเชื่อม" ซึ่งใช้เวลาสองเดือนกว่าจะออกมาเป็นจาวตาลเชื่อม สิ่งหนึ่งที่เราได้เห็นก็คือ คนที่นั้นภูมิใจในต้นตาลของเขามาก ภูมิใจในสิ่งที่บรรพบุรุษ ได้ทิ้งเอาไว้ให้ทำมาหากิน
ติดตามได้ในรายการซีรีส์วิถีคน ตอน วิถีคนทำตาล อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์ วันเสาร์ที่ 1 พฤศจิกายน 2568 เวลา 13.30 - 14.00 น. ทางไทยพีบีเอส
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
ตำบลเกยไชย และตำบลท่าไม้ อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์ ที่นี่ยังมีวิถีคนทำตาลแบบดั้งเดิม รอบหมู่บ้านโอบล้อมไปด้วยต้นตาลโตนดหลายพันต้น ที่ได้มรดกตกทอดมาจากบรรพบุรุษ และมีแม่น้ำถึง 2 สาย คือ แม่น้ำยมและแม่น้ำน่าน ที่ไหลมาบรรจบกันหน้าวัดในหมู่บ้าน
ผู้ใหญ่เรก เล่าว่าต้นตาลนั้นเป็นเหมือน เพื่อน พี่ หรือ ญาติ เพราะต้นตาลกับคนที่นี่เห็นกันมาตั้งแต่เกิด เติบโต ผูกพันกันมาตลอดเป็นร้อยปี มีการตั้งชื่อ "ต้นตาล" ตามลักษณะพื้นที่และยังมีอีกหลายชื่อที่เจ้าของพอใจจะตั้งเอง เช่น อิปลวก อินิ่ม อิสายบัว ซึ่งต้นตาลหลายพันต้นนี้หากเจ้าของทำไม่ไหวจะปล่อยให้คนอื่นเช่า วิธีการให้เช่าจะคิดเป็นจำนวนต้นตาลตัวผู้ และตาลตัวเมียราคาต่างกัน
ที่นี่ยังมีคนขึ้นตาลเก่ง ทั้งผู้ชายและผู้หญิง ต้นตาลที่มีไม้ไผ่พาดอยู่ เพื่อใช้ในการขึ้นต้น ชาวบ้านเรียกกันว่า พะอง ไม้สำคัญที่ใช้ไต่ขึ้นไปสู่ยอดตาล ทำจากไม้ไผ่ลำยาวที่มีตาของไผ่ยาวประมาณ 10-15 เซ็นติเมตร สำหรับพาดขึ้นต้นตาลแทนบันได บางต้นที่สูงมากต้องใช้พะองหลายลำ ที่สำคัญคือ ต้องมีลวดมัด เอาไว้กับต้นและต้องมีคนปีนขึ้นต้นไป 1 คน เพื่อไปมัด ทุก 1 - 2 ปีจะต้องมีการเปลี่ยนไม้พะอง เพื่อความปลอดภัย โดยจะมีคนรับจ้างทำพะองให้กับเจ้าของสวนตาล
นอกจากพะอง บนต้นตาลบางต้นจะมีไม้ไผ่อีก 2 ลำที่เรียกว่า สะพานตาล ทำจากไม้ไผ่ยาว 2 ลำ พาดจากต้นตาลอีกต้นไปอีกต้น ช่วยในการประหยัดเวลาในการขึ้นต้นตาลมาก เพราะสามารถเดินจากต้นหนึ่งไปต้นหนึ่งได้ อาจมีทั้งแบบ 2 ต้นและ พาด 3 ต้น หรือมากกว่านั้น ขึ้นอยู่กับว่าต้นตาลที่อยู่ใกล้กันนั้นมีกี่ต้น
ผู้ใหญ่บอกว่า ผลผลิตจากตาลที่นี่มีเยอะ น้ำตาลที่ได้ชาวบ้านจะเอามาเคี่ยวทำน้ำตาลและโบก โดยใช้เครื่องมือโบราณที่มีเพียงเสาสองเสาและไม้โบก จากนั้นคนที่โบกก็ใช้วิธีดึงเชือก เพื่อให้น้ำตาลเย็นตัวลงอย่างสม่ำเสมอ ทำให้น้ำตาลตกผลึก หากลูกตาลสดเรากินไม่ทันก็จะปล่อยให้แก่สุก ชาวบ้านจะเอาเนื้อไปทำขนม ส่วนเมล็ดตาลก็จะมีคนรับซื้อ เอาไปทำ "จาวตาลเชื่อม" ซึ่งใช้เวลาสองเดือนกว่าจะออกมาเป็นจาวตาลเชื่อม สิ่งหนึ่งที่เราได้เห็นก็คือ คนที่นั้นภูมิใจในต้นตาลของเขามาก ภูมิใจในสิ่งที่บรรพบุรุษ ได้ทิ้งเอาไว้ให้ทำมาหากิน
ติดตามได้ในรายการซีรีส์วิถีคน ตอน วิถีคนทำตาล อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์ วันเสาร์ที่ 1 พฤศจิกายน 2568 เวลา 13.30 - 14.00 น. ทางไทยพีบีเอส
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
