ตำบลเกยไชย และตำบลท่าไม้ อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์ ที่นี่ยังมีวิถีคนทำตาลแบบดั้งเดิม รอบหมู่บ้านโอบล้อมไปด้วยต้นตาลโตนดหลายพันต้น ที่ได้มรดกตกทอดมาจากบรรพบุรุษ และมีแม่น้ำถึง 2 สาย คือ แม่น้ำยมและแม่น้ำน่าน ที่ไหลมาบรรจบกันหน้าวัดในหมู่บ้าน
ผู้ใหญ่เรก เล่าว่าต้นตาลนั้นเป็นเหมือน เพื่อน พี่ หรือ ญาติ เพราะต้นตาลกับคนที่นี่เห็นกันมาตั้งแต่เกิด เติบโต ผูกพันกันมาตลอดเป็นร้อยปี มีการตั้งชื่อ "ต้นตาล" ตามลักษณะพื้นที่และยังมีอีกหลายชื่อที่เจ้าของพอใจจะตั้งเอง เช่น อิปลวก อินิ่ม อิสายบัว ซึ่งต้นตาลหลายพันต้นนี้หากเจ้าของทำไม่ไหวจะปล่อยให้คนอื่นเช่า วิธีการให้เช่าจะคิดเป็นจำนวนต้นตาลตัวผู้ และตาลตัวเมียราคาต่างกัน
ที่นี่ยังมีคนขึ้นตาลเก่ง ทั้งผู้ชายและผู้หญิง ต้นตาลที่มีไม้ไผ่พาดอยู่ เพื่อใช้ในการขึ้นต้น ชาวบ้านเรียกกันว่า พะอง ไม้สำคัญที่ใช้ไต่ขึ้นไปสู่ยอดตาล ทำจากไม้ไผ่ลำยาวที่มีตาของไผ่ยาวประมาณ 10-15 เซ็นติเมตร สำหรับพาดขึ้นต้นตาลแทนบันได บางต้นที่สูงมากต้องใช้พะองหลายลำ ที่สำคัญคือ ต้องมีลวดมัด เอาไว้กับต้นและต้องมีคนปีนขึ้นต้นไป 1 คน เพื่อไปมัด ทุก 1 - 2 ปีจะต้องมีการเปลี่ยนไม้พะอง เพื่อความปลอดภัย โดยจะมีคนรับจ้างทำพะองให้กับเจ้าของสวนตาล
นอกจากพะอง บนต้นตาลบางต้นจะมีไม้ไผ่อีก 2 ลำที่เรียกว่า สะพานตาล ทำจากไม้ไผ่ยาว 2 ลำ พาดจากต้นตาลอีกต้นไปอีกต้น ช่วยในการประหยัดเวลาในการขึ้นต้นตาลมาก เพราะสามารถเดินจากต้นหนึ่งไปต้นหนึ่งได้ อาจมีทั้งแบบ 2 ต้นและ พาด 3 ต้น หรือมากกว่านั้น ขึ้นอยู่กับว่าต้นตาลที่อยู่ใกล้กันนั้นมีกี่ต้น
ผู้ใหญ่บอกว่า ผลผลิตจากตาลที่นี่มีเยอะ น้ำตาลที่ได้ชาวบ้านจะเอามาเคี่ยวทำน้ำตาลและโบก โดยใช้เครื่องมือโบราณที่มีเพียงเสาสองเสาและไม้โบก จากนั้นคนที่โบกก็ใช้วิธีดึงเชือก เพื่อให้น้ำตาลเย็นตัวลงอย่างสม่ำเสมอ ทำให้น้ำตาลตกผลึก หากลูกตาลสดเรากินไม่ทันก็จะปล่อยให้แก่สุก ชาวบ้านจะเอาเนื้อไปทำขนม ส่วนเมล็ดตาลก็จะมีคนรับซื้อ เอาไปทำ "จาวตาลเชื่อม" ซึ่งใช้เวลาสองเดือนกว่าจะออกมาเป็นจาวตาลเชื่อม สิ่งหนึ่งที่เราได้เห็นก็คือ คนที่นั้นภูมิใจในต้นตาลของเขามาก ภูมิใจในสิ่งที่บรรพบุรุษ ได้ทิ้งเอาไว้ให้ทำมาหากิน
ติดตามได้ในรายการซีรีส์วิถีคน ตอน วิถีคนทำตาล อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์ วันเสาร์ที่ 1 พฤศจิกายน 2568 เวลา 13.30 - 14.00 น. ทางไทยพีบีเอส
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
ซีรีส์วิถีคน

วิถีคนเสียบญวน ต.ด่านสวี อ.สวี จ.ชุมพร

วิถีคนอีสานในถิ่นใต้ บ้านในวง อ.ละอุ่น จ.ระนอง

วิถีคนสามเรือน ต.สามเรือน อ.บางปะอิน จ.พระนครศรีอยุธยา

วิถีคนน้ำผุด ต.น้ำผุด อ.เมือง จ.ตรัง

วิถีคนห้วยเกษม อ.หนองหญ้าปล้อง จ.เพชรบุรี

บ้านแม่ก๋อน-แม่ดึ๊ ต.แม่คง อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน

วิถีคนบนภูเขา จ.เชียงใหม่ และจ.แม่ฮ่องสอน

วิถีคนหาดทนง ต.หาดทนง อ.เมือง จ.อุทัยธานี

ขุมทรัพย์ในธรรมชาติ

วิถีคนบ้านสำโรงใหญ่ ต.สำโรง อ.ตาลสุม จ.อุบลราชธานี

วิถีคนบ้านท่าเรือ ต.ท่าเรือ อ.นาหว้า จ.นครพนม

วิถีคนจัยปูร์ ประเทศอินเดีย

วิถีคนนิวเดลี ประเทศอินเดีย

วิถีคนขายขนมหวาน จ.เพชรบุรี

วิถีคนบ้านนาคูณทุ่ง อ.นาหว้า จ.นครพนม

วิถีคนทำข้าวเม่าบ้านนายอ จ.สกลนคร

วิถีคนบ้านแม่ลัว-บ้านนาคูหา อ.เมืองแพร่ จ.แพร่

วิถีคนริมกว๊านพะเยา บ้านสันกว๊านและบ้านบัว อ.เมืองพะเยา จ.พะเยา

วิถีคนผาช้างน้อย อ.ปง จ.พะเยา
วิถีคนลำพะยา ต.ลำพะยา อ.เมือง จ.ยะลา
วิถีคนบ้านชีวังแคน อ.มัญจาคีรี จ.ขอนแก่น
ช็อตเด็ด ซีรีส์วิถีคน : ทอเสื่อกก ด้วยความรัก
วิถีคนริมหนองหาน บ้านเดียม ต.เชียงแหว อ.กุมภวาปี จ.อุดรธานี
วิถีคนเกาะ ต.เกาะศรีบอยา อ.เหนือคลอง จ.กระบี่
วิถีคนเกาะสีชัง ต.ท่าเทววงษ์ อ.เกาะสีชัง จ.ชลบุรี
วิถีคนทำตาล อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์
วิถีคนเก็บขมิ้น ต.แม่ตื่น อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่
บ้านแม่โมงเย้า ต.วาวี อ.แม่สรวย จ.เชียงราย
วิถีเมืองโบราณ ประเทศจีน
วิถีเมืองโบราณ ประเทศจีน
วิถีคนไชยา อ.ไชยา จ.สุราษฎร์ธานี
วิถีคนไชยา อ.ไชยา จ.สุราษฎร์ธานี
วิถีคนยูนนาน มณฑลยูนนาน ประเทศจีน
ซีรีส์วิถีคน

วิถีคนเสียบญวน ต.ด่านสวี อ.สวี จ.ชุมพร

วิถีคนอีสานในถิ่นใต้ บ้านในวง อ.ละอุ่น จ.ระนอง

วิถีคนสามเรือน ต.สามเรือน อ.บางปะอิน จ.พระนครศรีอยุธยา

วิถีคนน้ำผุด ต.น้ำผุด อ.เมือง จ.ตรัง

วิถีคนห้วยเกษม อ.หนองหญ้าปล้อง จ.เพชรบุรี

บ้านแม่ก๋อน-แม่ดึ๊ ต.แม่คง อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน

วิถีคนบนภูเขา จ.เชียงใหม่ และจ.แม่ฮ่องสอน

วิถีคนหาดทนง ต.หาดทนง อ.เมือง จ.อุทัยธานี

ขุมทรัพย์ในธรรมชาติ

วิถีคนบ้านสำโรงใหญ่ ต.สำโรง อ.ตาลสุม จ.อุบลราชธานี

วิถีคนบ้านท่าเรือ ต.ท่าเรือ อ.นาหว้า จ.นครพนม

วิถีคนจัยปูร์ ประเทศอินเดีย

วิถีคนนิวเดลี ประเทศอินเดีย

วิถีคนขายขนมหวาน จ.เพชรบุรี

วิถีคนบ้านนาคูณทุ่ง อ.นาหว้า จ.นครพนม

วิถีคนทำข้าวเม่าบ้านนายอ จ.สกลนคร

วิถีคนบ้านแม่ลัว-บ้านนาคูหา อ.เมืองแพร่ จ.แพร่

วิถีคนริมกว๊านพะเยา บ้านสันกว๊านและบ้านบัว อ.เมืองพะเยา จ.พะเยา

วิถีคนผาช้างน้อย อ.ปง จ.พะเยา
วิถีคนลำพะยา ต.ลำพะยา อ.เมือง จ.ยะลา
วิถีคนบ้านชีวังแคน อ.มัญจาคีรี จ.ขอนแก่น
ช็อตเด็ด ซีรีส์วิถีคน : ทอเสื่อกก ด้วยความรัก
วิถีคนริมหนองหาน บ้านเดียม ต.เชียงแหว อ.กุมภวาปี จ.อุดรธานี
วิถีคนเกาะ ต.เกาะศรีบอยา อ.เหนือคลอง จ.กระบี่
วิถีคนเกาะสีชัง ต.ท่าเทววงษ์ อ.เกาะสีชัง จ.ชลบุรี
วิถีคนทำตาล อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์
วิถีคนเก็บขมิ้น ต.แม่ตื่น อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่
บ้านแม่โมงเย้า ต.วาวี อ.แม่สรวย จ.เชียงราย
วิถีเมืองโบราณ ประเทศจีน
วิถีเมืองโบราณ ประเทศจีน
วิถีคนไชยา อ.ไชยา จ.สุราษฎร์ธานี
วิถีคนไชยา อ.ไชยา จ.สุราษฎร์ธานี
วิถีคนยูนนาน มณฑลยูนนาน ประเทศจีน