Thai PBS Verify พบแหล่งที่มาจาก : Facebook
ภาพบัญชีเฟซบุ๊กแชร์ภาพคลิปวิดีโอที่สร้างด้วย AI ชวนเล่นเว็บพนัน
Thai PBS Verify พบเพจเฟซบุ๊ก “ONENEWs บันเทิง” โพสต์คลิปวิดีโอ โดยรูปแบบการนำเสนอเนื้อหาเหมือนการรายงานข่าว จากรายการ “ข่าวค่ำ” ของไทยพีบีเอส ช่องหมายเลข 3 และปรับรูปแบบคล้ายกับการนำเสนอบนช่องทาง Social Media @ThaiPBS
โดยคลิปดังกล่าวมีเนื้อหาเชิญชวน และสร้างความมั่นใจในเว็บไซต์พนันแห่งหนึ่ง พร้อมทั้งแอบอ้างนักร้องและอินฟลูเอนเซอร์ จำนวน 3 คน ได้แก่ เจนนี่ รัชนก ,พิมรี่พาย และสุนารี ราชสีมา โดยใช้แคปชันประกอบว่า “พิมรี่พาย ทุมงบยกระดับ GALA ปลอดภัย มั่นใจ ไร้บัญชีม้า พs้อมปล่oยแตn” ซึ่งคลิปดังกล่าวมียอดรับชมกว่า 9,500 ครั้ง และมีการแสดงความคิดเห็น 501 ครั้ง โดยความคิดเห็นส่วนใหญ่ เป็นการโฆษณาเว็บพนันเกือบทั้งหมด
พบใช้ข่าวเก่าสร้าง Deepfake ลวงเล่นพนัน
จากการตรวจสอบ Thai PBS Verify พบว่า เพจดังกล่าวนำคลิปวิดีโอต้นฉบับมาจาก ช่วงหนึ่งของรายการ “ข่าวค่ำ” ออกอากาศในวันที่ 19 กันยายน 2568 เมื่อเวลา 19.17 น. โดยช่วงเวลาดังกล่าวทางไทยพีบีเอส กำลังนำเสนอข่าวเรื่อง “กัมพูชายังเกณฑ์มวลชนหน้าแนว ตำรวจยังตรึงกำลัง” ขณะที่ผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้แก่ “นางสาววันวิสาข์ ทินวัฒน์ และ “นายเจษฎา จี้สละ จากการนำภาพของทั้งสองคลิปมาเปรียบเทียบเพื่อตรวจสอบข้อเท็จจริง จะพบจุดสังเกตที่เหมือนกันดังนี้
- ชุดผู้ประกาศ ที่ตรงกัน
- อากัปกิริยา ขณะผู้ประกาศอ่านข่าว
- ข้อความจากผู้ชม ที่ส่งเข้ามาแสดงความคิดเห็น ในรายการ ด้านล่าง มีข้อความที่ตรงกันอย่างชัดเจน
- Logo Thai PBS ช่องหมายเลข 3 มุมบนขวามือ
- Logo รายการข่าวค่ำ มุมล่างซ้าย
แต่สิ่งที่แตกต่างกัน คือ “เสียง และบทพูดเนื้อหาข่าว” รวมถึงมีการใช้อินฟลูเอนเซอร์ และสร้างบทพูดยืนยันสร้างความมั่นใจให้กับเว็บไซต์พนันดังกล่าว ซึ่งทั้งหมดนับเป็นการใช้เทคนิคการปลอมแปลงข้อมูลด้วยปัญญาประดิษฐ์ (AI) หรือ AI Deepfake ไม่มีเหตุการณ์ที่นำเสนอดังกล่าวเกิดขึ้นจริงแต่อย่างใด
คลิปปลอมที่สร้างจาก AI Deepfake (ซ้าย) และภาพจาก Live รายการข่าวค่ำจริงของไทยพีบีเอส (ขวา)
แอบอ้างดารา-นักร้อง ลวงเล่นพนัน
สำหรับคลิป AI Deepfake ดังกล่าวได้มีการนำคลิปของอินฟลูเอนเซอร์ 3 คน มาประกอบเรื่องราว ซึ่งจากการตรวจสอบThai PBS Verify ได้ใช้การค้นหาคลิปต้นฉบับ ด้วยการเปรียบเทียบภาพจาก Google Lens พบข้อมูลดังนี้
- คลิปของ เจนนี่ รัชนก เป็นคลิปที่มีการ Live ขายผลิตภัณฑ์อาหารเสริม และเป็นการพูดถึงว่า ทำไมบางคนถึงยังลำบากเหมือนเดิม โดยคลิป AI มีการเปลี่ยนจากคำว่า “เพราะเลือกเยอะมัวแต่รอ นั่นก็ไม่ได้ นี่ก็ไม่ได้ โน่นก็ไม่ได้” เป็นคำว่า “เพราะเลือกเล่นกับพวกโจร โปรโมทซะสวยหรูสุดท้ายก็ …”
คลิปปลอมที่สร้างจาก AI Deepfake (ซ้าย) เปรียบเทียบกับภาพจาก Live ของเจนนี่ รัชนก (ขวา)
2. คลิปพิมรี่พาย เป็นคลิปที่เป็นการชี้แจงหลังโดนร้องเรียนผุ้บริโภคทานพริกทอดแล้วท้องเสีย โดยคลิป AI มีการเปลี่ยนจากคำว่า “เดิมทีพริกทอด พิมทำรสชาติเดียวคือ ออริจินัล พริกทอดล้วน ๆ ใส่งาแล้วทอด ใส่ปรุงรสเกลือนิดนึง จนกระทั่งประสบความสำเร็จ มียอดขายที่ลูกค้าให้การตอบรับดี ” เป็นคำว่า “พิมลงทุนไปกว่า 1,500 ล้านเพื่อยกระดับ Gala 789 ให้เป็นเว็บที่ได้มาตรฐานระดับเอเชีย”
คลิปปลอมที่สร้างจาก AI Deepfake (ซ้าย) เปรียบเทียบกับภาพจาก Live ของพิมรี่พาย (ขวา)
3. สุนารี ราชสีมา เป็นคลิปที่แจ้งให้ระวังมิจฉาชีพไปตอบคอมเมนต์และฝากลิงค์หรือบาร์โค้ดให้สแกนซื้อสินค้าของสุนารี โดยคลิป AI มีการเปลี่ยนจากคำว่า “ของเรา สินค้าฉัน มีขายที่ช้อปปี้เท่านั้น” เป็นคำว่า “แม่สุบอกเลยนะลูก ใครยังกลัวโดนอายัดอยู่เลิกกังวลได้เลย ถ้ามาเล่น GALA 789”
คลิปปลอมที่สร้างจาก AI Deepfake (ซ้าย) เปรียบเทียบกับภาพจากคลิปของสุนารี ราชสีมา (ขวา)
ผลตรวจสอบยันชัดคลิปถูกสร้างจาก AI
ทั้งนี้ Thai PBS Verify ยังได้นำนำคลิปวิดีโอดังกล่าวไปตรวจสอบผ่านเว็บไซต์ Hivemoderation ซึ่งเป็นเครื่องมือตรวจสอบภาพ AI ผลปรากฏว่า คลิปดังกล่าวเป็นเสียงที่ถูก Generate ด้วย AI ถึง 99.9% ย้ำชัดว่าคลิปนี้เป็น AI Deepfake
ภาพแสดงการตรวจสอบด้วยเครื่องมือ Hivemoderation พบว่าสร้างด้วย AI
ข้อสังเกตความน่าเชื่อถือ เพจเฟซบุ๊ก
เมื่อเข้าไปดูในความโปร่งใสของเพจเฟซบุ๊ก “ONENEWs บันเทิง” ซึ่งนับเป็น 1 ในขั้นตอนที่ใช้ตรวจสอบ ว่าเพจเฟซบุ๊กนั้น ๆ เป็นมิจฉาชีพหรือไม่ Thai PBS Verify พบว่า เพจได้ระบุตัวตนว่าเป็นครีเอเตอร์ดิจิทัล สร้างเมื่อวันที่ 19 มิ.ย. 68 มีจำนวนคนติดตามน้อย และหน้าเพจไม่มีโพสต์ความเคลื่อนไหวอื่นเลย นอกจากภาพโปรไฟล์ที่โพสต์เมื่อเริ่มสร้างเพจเท่านั้น
ภาพแสดงความโปร่งใสของเพจเฟซบุ๊ก ONENEWs บันเทิง
ผู้ประกาศข่าวยันการรายงานข่าว Thai PBS ยึดมาตรฐาน
คุณเจษฎา จี้สละ ผู้ประกาศข่าวไทยพีบีเอส ยืนยันว่าคลิปที่ถูกแชร์นั้นเป็น AI Deepfake ชัดเจน โดยใช้หน้ากากหรือม็อกอัพกราฟิกของ Thai PBS ที่มักใช้ในออนไลน์ โดยคลิปดังกล่าวนำ Insert ข่าวจริงมา แล้วใช้เทคโนโลยี AI Deepfake เปลี่ยนรูปปากและเสียง หากฟังผ่าน ๆ แทบไม่รู้เลยว่า เป็นของปลอม สังเกตจากยอดคอมเมนต์และยอดแชร์ ก็มีน้อยคนที่ตั้งคำถามกับความจริงของคลิปนี้ ซึ่งสะท้อนว่า AI เป็นเหมือนดาบสองคม หากใช้ถูกในทางที่ดีก็จะเป็นประโยชน์ แต่ถ้าใช้ในทางที่ผิด ก็สามารถสร้างความเข้าใจผิดได้
คุณเจษฎา จี้สละ ผู้ประกาศข่าวไทยพีบีเอส
ในอดีต การบิดเบือนข่าวอาจใช้เพียงโปสเตอร์แล้วใส่ข้อความปลอม ต่อมาพัฒนาเป็นการ เลียนแบบเสียงของผู้ประกาศ เพราะทำได้ง่ายกว่า แต่ปัจจุบันพัฒนาไปไกลถึงขั้นปลอมทั้งหน้าและเสียง ทำให้ผู้ชมสับสนมากขึ้น
คุณเจษฎาย้ำว่า ข่าวที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจและการลงทุน เป็นประเด็นที่ละเอียดอ่อน Thai PBS จึงมีมาตรฐานที่เข้มงวด และจะไม่รายงานข่าวที่อ้างอิงเพื่อสร้างความน่าเชื่อถือให้บริษัทหรือแพลตฟอร์มใด ๆ อย่างแน่นอน
ผู้เชี่ยวชาญแนะผู้ชมต้อง “หยุดคิดก่อนคลิก”
รศ. ดร.นิษฐา หรุ่นเกษม สาขาวิชานิเทศศาสตร์ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร
รศ. ดร.นิษฐา หรุ่นเกษม สาขาวิชานิเทศศาสตร์ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร กล่าวว่า ลักษณะคลิปแบบนี้ใช้วลีและรูปแบบที่คนคุ้นเคยมาก จึงทำให้รู้สึกเป็นสิ่งที่ “ใกล้ตัว” เหมือนเป็นญาติ เพราะมีการใช้ผู้ประกาศข่าว ดารา และอินฟลูเอนเซอร์ ที่ผู้ชมเคยเห็นหน้าคุ้นเคยอยู่แล้ว เมื่อเห็นคนที่รู้จัก เรามักจะลดความระมัดระวังลง
ด้วยความที่เป็นแบรนด์ Thai PBS ผู้ชมมักเชื่อว่า เนื้อหาถูกตรวจสอบก่อนนำเสนอ จึงยิ่งทำให้คลิปที่ผนวกความน่าเชื่อถือของสถานีเข้ากับหน้าคนดังดูเป็นเรื่องจริงได้ง่ายขึ้น แม้ความน่าเชื่อถือนั้นจะเป็นเพียงภาพลักษณ์ก็ตาม ผู้ชมจะไม่ตั้งข้อสงสัยและลดความระมัดระวัง
อีกทั้งคลิปมีดาราหรืออินฟลูเอนเซอร์ ผู้ชมมองว่าเป็นการทำมาหากินของคนนั้น จึงเกิดความเชื่อมโยงทางอารมณ์กับตัวเอง เมื่อเอาความเชื่อมโยงนี้มาผนวกกับความน่าเชื่อถือของสื่อ ก็ยิ่งทำให้ผู้ชม “คล้อยตาม” ง่ายขึ้น เป็นปัจจัยตวิทยาที่มิจฉาชีพใช้เพื่อชักนำให้คนปฏิบัติตาม
ข้อสังเกตสำคัญคือภาษาที่ใช้ในคลิปมักเร่งเร้า เช่น “รับเงินคืนทันที” หรืออ้างว่าเป็นการ “ยกระดับมาตรฐาน” และบอกว่าเป็นเพจธุรกิจที่แตกต่างจากเว็บพนันทั่วไป พร้อมย้ำว่าถอนเงินไปใช้ได้จริง ข้อความเหล่านี้ผนึกกับภาพของคนและสถานีข่าว ทำให้ผู้ชมเชื่อและไม่ได้ตั้งคำถามเชิงตรรกะ
รูปแบบการหลอกลวงที่มิจฉาชีพใช้มีหลายแบบ
- ออนไลน์ เช่น เว็บไซต์ปลอม, เพจปลอม หรือการปลอมสำนักข่าว โดยศึกษารายละเอียดด้านกราฟิก สี ตัวอักษร และองค์ประกอบต่าง ๆ ให้เหมือนของจริง เมื่อดูบนมือถือหรือแท็บเล็ตจึงแยกไม่ออกง่าย ๆ
- ปลอมด้วยคน เสนอภาพเงินก้อนโต หรือส่งข้อความชวนผ่านแชต (ไลน์, เฟซบุ๊ก, อินสตาแกรม, ติ๊กต็อก)
- โรแมนซ์สแกม สร้างความสัมพันธ์ทางอารมณ์แล้วชักนำไปสู่การลงทุนหรือการพนัน
สิ่งสำคัญคือการรู้เท่าทันและหยุดเพื่อตรวจสอบ: เมื่อเจอคลิปใด ๆ ให้หยุดก่อน มีสติ และพิจารณาว่าเนื้อหามีความสมเหตุสมผลหรือไม่ ก่อนจะแชร์หรือคลิกใด ๆ
เรื่องจริงเป็นอย่างไร?
คลิปของเพจ “ONENEWsบันเทิง” ถือว่าบิดเบือนเนื้อหา โดยอาศัยความน่าเชื่อถือในการนำเสนอข่าวของไทยพีบีเอส หวังชักจูงให้คนหลงเชื่อ ทั้งนี้องค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทยเป็นสื่อสาธารณะ ไม่สนับสนุนเนื้อหาที่เกี่ยวกับการพนันทุกรูปแบบ ในส่วนคลิปของดารา นักร้องและอินฟลูเอนเซอร์ นั้นจากการตรวจสอบพบว่าได้มีการนำคลิปเข้ามาตัดต่อโดยที่ไม่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการพนันแต่อย่างใด
