เรามักจะเห็นคำว่า ‘MOU’ กันบ่อย ๆ เวลาที่หน่วยงานหรือองค์กรใด ๆ จะร่วมมือกันทำอะไรสักอย่าง แต่ในแวดวงกฎหมาย ก็มีคำว่า ‘MOA’ และ ‘MOI’ ปรากฏอยู่ด้วย
Thai PBS มีเกร็ดความรู้เล็ก ๆ น้อย ๆ เกี่ยวกับ MOU, MOA และ MOI จากสำนักกฎหมายและนิติการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มาบอกเล่ากัน

บันทึกความเข้าใจ (MOU – memorandum of understanding)
MOU แสดงถึงเจตนาอันแน่วแน่ของคู่ตกลง 2 ฝ่าย ระบุแนวทางความร่วมมือและเป้าหมายที่ชัดเจน รวมถึงช่วยปูทางให้เกิดสัญญาที่มีผลผูกมัดทางกฎหมายในอนาคต แต่หากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่ปฏิบัติตามหรือยกเลิกข้อตกลง อีกฝ่ายหนึ่งก็ไม่สามารถเอาผิดทางกฎหมายได้
บันทึกความตกลง (MOA – memorandum of agreement)
MOA บันทึกเงื่อนไขและข้อบังคับโดยละเอียด เพื่อให้คู่ตกลงทั้ง 2 ฝ่ายปฏิบัติหรือดำเนินการตาม MOA มีผลบังคับทางกฎหมาย คู่ตกลงแต่ละฝ่ายมีสิทธิที่จะสามารถฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายหรือดำเนินคดีได้ถ้าฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งผิดข้อตกลง ถือเป็นการทำข้อตกลงที่มีความเข้มข้นมากที่สุด
บันทึกแสดงเจตจำนง (MOI – memorandum of intent)
MOI มีความจริงจังน้อยกว่า MOU และ MOA เนื่องจากเป็นเอกสารที่คู่ตกลงทั้งสองฝ่ายเสนอความสนใจที่จะร่วมมือกันในลักษณะความสัมพันธ์เบื้องต้น โดย MOI จะไม่มีผลบังคับทางกฎหมายหากไม่ปฏิบัติตามความร่วมมือหรือความสนใจที่ระบุไว้ในเอกสาร

ทำ MOU/MOA อย่างไรให้มั่นใจทั้ง 2 ฝ่าย ?
ปกติแล้ว MOU และ MOA จะทำกันในแวดวงวิชาการเพื่อแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และบุคลากรระหว่างสถาบันการศึกษา ไม่ว่าจะเป็นในประเทศหรือต่างประเทศ สำนักกฎหมายและนิติการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จึงมีข้อแนะนำถึงกระบวนการตรวจร่างบันทึกข้อตกลงไว้สำหรับทางการศึกษาต่าง ๆ แต่หากประยุกต์สักนิด องค์กร บริษัทห้างร้าน และหน่วยงานอื่น ๆ ก็นำไปปรับใช้ได้เช่นกัน ดังนี้
- คู่ตกลง/คู่สัญญาทั้ง 2 ฝ่าย จะต้องร่างบันทึกข้อตกลงที่มีรายละเอียดเบื้องต้นเกี่ยวกับคู่ตกลงทั้ง 2 ฝ่าย วัตถุประสงค์ กรอบระยะเวลาความร่วมมือ และข้อกำหนดทางกฎหมายที่แต่ละฝ่ายจะต้องปฏิบัติตาม (ถ้ามี)
- รวบรวมความคิดเห็นหรือข้อสงสัยที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการทำร่างบันทึกข้อตกลง และนำไปหารือกับคู่ตกลงอีกฝ่าย และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอื่น ๆ
- ส่งเรื่องให้ทนายความและสำนักงานกฎหมายตรวจสอบก่อนดำเนินการในขั้นตอนต่อ ๆ ไป
ดังนั้น คู่สัญญาหรือคู่ตกลงแต่ละฝ่ายควรศึกษารูปแบบของข้อตกลงให้รอบคอบตั้งแต่แรกเริ่ม เพื่อปกป้องผลประโยชน์ ทรัพยากร และเวลาของทั้ง 2 ฝ่าย รวมถึงต้องมีความจริงใจและซื่อตรงต่อกัน
อ่านเรื่องราวน่ารู้อื่น ๆ เกี่ยวกับกฎหมายกับ Thai PBS NOW
- ถ้าโดนจับเมาแล้วขับ แล้วคนที่นั่งข้าง ๆ จะผิดด้วยไหม ?
- เข้าใจกฎหมาย "การบันทึกเสียงสนทนา" มีความผิดหรือไม่ ?
- ประจานคนอื่นบนโลกออนไลน์ มีความผิดทางกฎหมายแค่ไหน ?
อ้างอิง: ตรวจร่างบันทึกข้อตกลง MOU/MOA, สำนักกฎหมายและนิติการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ติดตามบทความและเรื่องราวทันทุกกระแสที่ Thai PBS NOW: www.thaipbs.or.th/now