ชาวยะวา หรือคนจากเกาะชวา กลุ่มชาติพันธุ์ที่มีอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่ชัดเจน กลุ่มของชาวยะวาเข้ามาในดินแดนสยามตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา โดยเข้ามาทำการค้าขายและเป็นทหารอาสา แต่ยังไม่มีการตั้งเป็นชุมชนชาวยะวาที่ชัดเจน
ในสมัยรัชกาลที่ 4 ชาวยะวาเข้ามาในสยาม เพื่อแสวงหาโอกาสการทำงานมากขึ้น ส่วนหนึ่งมาจากการที่ในเกาะชวาขณะนั้นตกอยู่ภายใต้การปกครองของฮอลันดา และได้รับการปฏิบัติที่ไม่ดีนัก รวมถึงในเรื่องของค่าแรงในสยามที่สูงกว่าในเกาะชวา จนกระทั่งในสมัยรัชกาลที่ 5 ภายหลังจากที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสเกาะชวา และได้ทอดพระเนตรเห็นสวนพฤกษศาสตร์ในเกาะชวา จึงได้มีการนำกลุ่มของช่างทำสวนชาวยะวาเข้ามาในสยาม เพื่อตกแต่งสวนในหลาย ๆ ที่ เช่น สนามหลวง พระราชวังดุสิต พระราชวังบางประอิน และสวนลุมพินี
ชาวยะวามีการตั้งชุมชนกระจายตัวอยู่ในหลายพื้นที่ โดยส่วนมากจะอยู่ใกล้กับบริเวณที่ทำงาน เช่น บางลำพู สวนลุมพินี แต่ชุมชนชาวยะวาที่ใหญ่ที่สุด จะอยู่บริเวณถนนสาทร ในตรอกโรงน้ำแข็ง หรือในปัจจุบัน คือ ซอยเจริญราษฎร์ 1 ในปัจจุบัน พื้นที่ตรงนี้ยังคงมีคนเชื้อสายยะวาอาศัยอยู่ และยังคงสืบทอดอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรม อย่างเช่น เรื่องของอาหารและการแต่งกาย เพื่อให้ยังสามารถดำรงตัวตนของตัวเองไว้ได้ ท่ามกลางสังคมที่วัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ล้วนถูกผสมผสาน จนกลายเป็นสิ่งที่เรียกว่า วัฒนธรรมไทย
ติดตามชมได้ในรายการ จากรากสู่เรา ตอน ชุมชนมัสยิดยะวา วันจันทร์ที่ 12 ธันวาคม 2565 เวลา 21.45 - 22.15 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมผ่านทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
จากรากสู่เรา

ไทย - เกาหลี : ก่อนยุคการส่งออกวัฒนธรรม

14 ตุลา : ถนน คนหนุ่มสาว และการเปลี่ยนผ่าน

เจริญกรุง - ถนนตก : ชาวเดนมาร์ก และรถรางสายแรกของเอเชีย

โต๊ะจีนกับวัฒนธรรมกินเลี้ยงของสังคมไทย

มุสลิมบางกอกน้อย : แขกแพ ข้าวหมกสามสี และที่นอนยัดนุ่น

หนังสือพิมพ์จีน การส่งผ่านแนวคิดทางการเมืองในสังคมไทย

จากพระประแดงถึงนครเขื่อนขันธ์ : นิวอัมเตอร์ดัมไทยแลนด์

จากพระประแดงถึงนครเขื่อนขันธ์ : นิวอัมเตอร์ดัมไทยแลนด์

ย่านประดิพัทธ์ สะพานควาย กับการขยายเมืองทางตอนเหนือของพระนคร

ชุมชนประชานฤมิตร จากสวนผลไม้ สู่ถนนสายไม้แห่งบางโพ

ชุมชนมัสยิดยะวา

สี่แยกราชประสงค์ : รู้จักย่านธุรกิจใหญ่ ด้วยความเข้าใจพื้นที่เก่า

สุสาน - ป่าช้า : พื้นที่ประวัติศาสตร์ของเมือง

ชาวปาร์ซี บนเส้นเวลาประวัติศาสตร์สยาม

การไปรษณีย์โทรเลข : เล่าเรื่องวันวาน สู่ดิจิทัลอิโคโนมี่

ประวัติศาสตร์แฟชั่น จากผ้าแถบ และรัฐนิยม สู่ Y2K

เชียงใหม่ : สร้างบ้านแปงเมือง

แกงโฮะหม้อใหญ่: เชียงใหม่เมืองพหุวัฒนธรรม

ล้านนาลายมังกร : ตำนานการค้าขายของจีนฮ่อ-จีนโพ้นทะเล

กาดหลวงเชียงใหม่ : จากสุสานเก่า สู่ตลาดคู่เมือง

เชียงใหม่กับฝรั่งค้าไม้ : ช่วงชีวิตที่รุ่งเรืองและความเปลี่ยนแปลง

คนซิกข์และฮินดู : อัตลักษณ์ ความสัมพันธ์และวัฒนธรรมล้านนา

241 ปีกรุงรัตนโกสินทร์ : จากรากและกระแสแห่งความเปลี่ยนแปลง

ชุมชนมุสลิมจีนในเชียงใหม่ ชาติพันธุ์ ศาสนา และการรักษาอัตลักษณ์

สมโภช 700 ปี เชียงใหม่ กับทิศทางฟื้นฟู อนุรักษ์และพัฒนา

ภาพถ่ายเชียงใหม่ ประวัติศาสตร์และความทรงจำของคนเมือง

หมอสอนศาสนา: กับยุคเปลี่ยนผ่านของเชียงใหม่

เชียงใหม่เมืองท่องเที่ยว ย่านวัดเกตการาม คลองโอตารุเชียงใหม่

โฟล์คซองคำเมือง วัฒนธรรมคนเมืองในบทเพลง และอาหาร

คนเมืองเชียงใหม่ : ญี่ปุ่นและจีนอพยพใหม่
จากรากสู่เรา

ไทย - เกาหลี : ก่อนยุคการส่งออกวัฒนธรรม

14 ตุลา : ถนน คนหนุ่มสาว และการเปลี่ยนผ่าน

เจริญกรุง - ถนนตก : ชาวเดนมาร์ก และรถรางสายแรกของเอเชีย

โต๊ะจีนกับวัฒนธรรมกินเลี้ยงของสังคมไทย

มุสลิมบางกอกน้อย : แขกแพ ข้าวหมกสามสี และที่นอนยัดนุ่น

หนังสือพิมพ์จีน การส่งผ่านแนวคิดทางการเมืองในสังคมไทย

จากพระประแดงถึงนครเขื่อนขันธ์ : นิวอัมเตอร์ดัมไทยแลนด์

จากพระประแดงถึงนครเขื่อนขันธ์ : นิวอัมเตอร์ดัมไทยแลนด์

ย่านประดิพัทธ์ สะพานควาย กับการขยายเมืองทางตอนเหนือของพระนคร

ชุมชนประชานฤมิตร จากสวนผลไม้ สู่ถนนสายไม้แห่งบางโพ

ชุมชนมัสยิดยะวา

สี่แยกราชประสงค์ : รู้จักย่านธุรกิจใหญ่ ด้วยความเข้าใจพื้นที่เก่า

สุสาน - ป่าช้า : พื้นที่ประวัติศาสตร์ของเมือง

ชาวปาร์ซี บนเส้นเวลาประวัติศาสตร์สยาม

การไปรษณีย์โทรเลข : เล่าเรื่องวันวาน สู่ดิจิทัลอิโคโนมี่

ประวัติศาสตร์แฟชั่น จากผ้าแถบ และรัฐนิยม สู่ Y2K

เชียงใหม่ : สร้างบ้านแปงเมือง

แกงโฮะหม้อใหญ่: เชียงใหม่เมืองพหุวัฒนธรรม

ล้านนาลายมังกร : ตำนานการค้าขายของจีนฮ่อ-จีนโพ้นทะเล

กาดหลวงเชียงใหม่ : จากสุสานเก่า สู่ตลาดคู่เมือง

เชียงใหม่กับฝรั่งค้าไม้ : ช่วงชีวิตที่รุ่งเรืองและความเปลี่ยนแปลง

คนซิกข์และฮินดู : อัตลักษณ์ ความสัมพันธ์และวัฒนธรรมล้านนา

241 ปีกรุงรัตนโกสินทร์ : จากรากและกระแสแห่งความเปลี่ยนแปลง

ชุมชนมุสลิมจีนในเชียงใหม่ ชาติพันธุ์ ศาสนา และการรักษาอัตลักษณ์

สมโภช 700 ปี เชียงใหม่ กับทิศทางฟื้นฟู อนุรักษ์และพัฒนา

ภาพถ่ายเชียงใหม่ ประวัติศาสตร์และความทรงจำของคนเมือง

หมอสอนศาสนา: กับยุคเปลี่ยนผ่านของเชียงใหม่

เชียงใหม่เมืองท่องเที่ยว ย่านวัดเกตการาม คลองโอตารุเชียงใหม่

โฟล์คซองคำเมือง วัฒนธรรมคนเมืองในบทเพลง และอาหาร

คนเมืองเชียงใหม่ : ญี่ปุ่นและจีนอพยพใหม่