Thai PBS Verify พบแหล่งที่มาจาก : TikTok
จากกรณีคลิป “คนแบกช้าง” หรือ “ลุงแบกช้าง” กลางสีแยกไฟแดงที่กำลังเป็นกระแสไวรัล สร้างความสับสนและความสงสัยให้กับผู้ใช้โซเชียลเป็นจำนวนมาก จนเกิดการถกเถียงกันในโลกออนไลน์ว่าคลิปดังกล่าว เป็นเรื่องจริงหรือสร้างจากเทคโนโลยี AI กันแน่ คลิปดังกล่าวปรากฏยอดเข้าชมใน TikTok กว่า 1 ล้านครั้ง โดยระบุว่า เกิดมาพึ่งเคยเห็น “คนแบกช้าง” #เพิ่งเคยเห็น #คนแบกช้าง #ช้าง
ตัวอย่างคลิปที่สร้างจาก AI
โดยภายในคลิป มีเสียงคน 2 คนพูดว่า
(เสียงผู้ชาย) ดูนั่น ลุงแบกช้างข้ามถนน
(เสียงผู้หญิง) เกิดมาเพิ่งจะเคยเห็น
(เสียงผู้ชาย) ลุงไม่หนักเหรอ แบกไปได้ยังไง
(เสียงผู้หญิง) ถ้าเราเอาไปคลิปไปลง คนคงคิดว่าเป็น AI แน่ ๆ
นอกจากนี้ยังพบคลิปลักษณะนี้อีกเป็นจำนวนมาก ในแพลตฟอร์ต TikTok ไม่ว่าจะเป็น เฉลยแล้วว่าเขาแบกช้างไปไหน, ห้างก็ทำมาแล้ว #คนแบกช้าง,ลุงแบกช้าง #Ai
ขณะเดียวกันคลิปลุงแบกช้างในห้าง “ห้างก็ทำมาแล้ว #คนแบกช้าง” ด้านเจ้าของคลิป ได้ระบุชัดว่าเป็นคลิปสร้างจาก AI และยังผลิตเนื้อหาคลิปแบกช้างอีกหลายคลิปด้วยกัน
ผู้ใช้บัญชีรายหนึ่งใน TikTok ที่ผลิตเนื้อหาเกี่ยวกับคนแบกช้าง ระบุในช่องแนะนำตัวว่า “Just AI”
ผู้เชี่ยวชาญยืนยันคลิป “แบกช้าง” กลางถนน สร้างจาก AI
สถาพน พัฒนะคูหา CEO บริษัท Guardian AI ยืนยันกับทาง Thai PBS Verify ว่า คลิปดังกล่าวสร้างจาก AI
“แม้จะดูรวม ๆ ค่อนข้างมีความสมจริงกว่าคลิปอื่น ๆ ยกเว้นเรื่องการแบกช้างที่มีน้ำหนักค่อนข้างมาก แต่ข้อสังเกตคือตัวหนังสือภาษาไทยตามป้ายหรือลักษณะเสาไฟฟ้าที่มีความแปลก แสงและเงามีความไม่สมจริง รวมถึงการเคลื่อนไหวของรถบนถนนมีความไม่สมจริง ทำให้แยกได้ว่าเป็น AI generated”
แม้หลายคนจะตั้งข้อสังเกตว่าคลิปดังกล่าวสร้างจาก AI ที่ชื่อว่า Sora เนื่องจากมีการแสดงผลลายน้ำอยู่ในคลิป แต่ผู้เชี่ยวชาญด้าน AI ให้ความคิดเห็นว่า ลายน้ำยังไม่ถือว่าเป็นสิ่งสามารถนำมายืนยันโปรแกรมที่สร้างได้ เพราะอาจจะเป็นคลิปจากโปรแกรมอื่นแล้วนำมาใส่โลโก้ของ Sora ก็เป็นได้ หรืออาจจะสร้างจาก Sora ก็ได้เช่นกัน แต่จากการวิเคราะห์องค์ประกอบอื่น ๆ ในคลิปยืนยันว่าสร้างจาก AI แต่ข้อระวังคือ ในอนาคตเนื้อหาที่สร้างโดย AI อาจจะมีความสมจริงมากขึ้น เนื่องจากเป็นคลิปที่มีภาพส่วนจริงอยู่ด้วย แล้วสร้าง AI เฉพาะส่วนเพิ่มเติมเข้าไป
“เราต้องช่วยกันเตือน ช่วยกันหาวิธีในการตรวจสอบ อย่างคลิปคนแบกช้าง อาจไม่มีความร้ายแรงอะไร แต่ถ้าในอนาคตหากนำไปใช้ในทางที่ไม่ถูกต้อง เราต้องหาวิธีตรวจสอบให้ได้”
“ก่อนหน้านี้ เราคิดว่ารูปและคลิปมันสามารถสะท้อนความจริงได้ ตอนนี้อาจจะไม่จริงแล้ว ถ้ามันไม่สร้างความเสียหายอาจมองเป็นสีสัน แต่ถ้าเป็นเรื่องสำคัญ เรื่องที่สร้างความเสียหาย อาจต้องตรวจสอบที่มาที่ไปให้ละเอียด อย่าเพิ่งเชื่อว่าจริง” สถาพน พัฒนะคูหา กล่าว
ความไม่สมเหตุสมผลในคลิปวิดีโอ
เมื่อจับสังเกตองค์ประกอบความสมจริงของบางส่วนในคลิปวิดีโอดังกล่าว พบว่า มีความผิดปกติหลายจุด เช่น ตัวอักษรภาษาไทย ป้ายทะเบียนรถแท็กซี่ หรือพฤติกรรมการขับขี่ที่ผิดปกติบนท้องถนน
ภาพบันทึกหน้าจอแสดงลักษณะการขับขี่จักรยานยนต์บนถนนที่มีความผิดปกติ โดยขับสวนทางกับรถที่จอดอยู่ ซึ่งเป็นการกระทำที่ผิดหลักจราจรและไม่สมจริง
ภาพบันทึกหน้าจอแสดงถึงความผิดปกติของตัวอักษรภาษาไทยบนรถแท็กซี่และป้ายทะเบียนรถที่มีชื่อจังหวัดที่ตีความเนื้อหาหรือชื่อจังหวัดได้
ตรวจสอบว่าสร้างจาก AI
เมื่อนำคลิปวิดีโอดังกล่าวมาตรวจสอบในเว็บไซต์ DEEPFAKE-O-METER โปรแกรมตรวจสอบ AI พบว่า คลิปดังกล่าวมีแนวโน้มสูงที่จะสร้างจาก AI
ภาพบันทึกหน้าจอแสดงผลลัพธ์การตรวจสอบคลิปวิดีโอ “คนแบกช้าง” มีแนวโน้มสร้างจาก AI ในอัตราสูง
