บ้านห้วยเกษม ต.ยางน้ำกลัดเหนือ อ.หนองหญ้าปล้อง จ.เพชรบุรี ที่นี่ขึ้นชื่อว่าเป็นพริกกะเหรี่ยงที่มีรสชาติดีที่สุดแห่งหนึ่ง ชาวบ้านที่นี่จะภูมิใจในพริกกะเหรี่ยงของตัวเองมาก บางคนบอกความหอมและเผ็ดนั้นชนะเลิศในจังหวัด ซึ่งพื้นที่ปลูกพริกกะเหรี่ยงนั้นอยู่บนภูเขา ต่างตำบลห่างออกไปประมาณ 20 กิโลเมตร แต่ใช้เวลาเดินทางชั่วโมงกว่า ๆ
สวนของพี่เอื้อมและพี่วิด สองสามีภรรยาที่เป็นคนปลูกพริกกะเหรี่ยงและปลูกเยอะกว่าใครในหมู่บ้าน ไร่ของทั้งคู่เป็นไร่มรดกตกทอดมาจากพ่อแม่เคยทำไว้มานานแล้ว พริกกะเหรี่ยงจะถูกปลูกธรรมชาติ พี่เอื้อม บอกว่า พริกกะเหรี่ยงจะอาศัยการเจริญเติบโตโดยธรรมชาติ ไม่ต้องการการดูแลเป็นพิเศษ เพื่อที่จะได้ผลผลิตที่ดีหรือมากขึ้น เพราะว่าหากใส่ปุ๋ย รดน้ำ พรวนดิน พริกจะกลายพันธุ์ทันที แม่ค้าจะรู้เลยและไม่รับซื้อ วิธีการเก็บพริกกะเหรี่ยงจะหักออกมาเป็นกิ่ง ๆ แล้วนำมาตัดเป็นเม็ด ๆ แยกสีเขียว สีแดง พริกเม็ดสีเขียวเอาไว้ขาย ส่วนสีแดงเอาไว้กินและทำพันธุ์ ชาวบ้านจะตากพริกจนแห้งแล้วเก็บไว้เมื่อต้องการปลูก ก็จะเอามาตำ ใครมีเยอะก็ตำในครก ใครมีน้อยก็ตำในปี๊บ หลังจากนั้นก็ร่อนเอาเฉพาะเมล็ดไปหยอดใส่หลุม พริกกะเหรี่ยงถือว่าเป็นรายได้เสริมที่ชาวบ้านที่นี่ภูมิใจ มีเท่าไรก็ไม่พอขาย
กำนันจุก เล่าให้ฟังว่า หมู่บ้านห้วยเกษม เป็นหมู่บ้านที่พี่น้องชาวกะเหรี่ยงอยู่อาศัยเยอะ ผู้หญิงที่นี่ ต้องมี "ผ้าทอกะเหรี่ยง" ไว้ใส่ในวันสำคัญของชีวิตและส่งต่อเป็นมรดกให้ลูกสาว ผ้าแต่ละผืนใช้เวลาในการปักด้วยมือ บางชุดปักนานเป็นปีในหมู่บ้านจะมีงานสำคัญงานหนึ่ง 1 ปีมี 1 ครั้ง ที่คนกระเหรี่ยง ไม่ว่าอยู่ที่ไหนแทบทุกคนต้องกลับมาร่วมงาน ที่เรียกว่า "ประเพณีกินข้าวห่อ" ซึ่งเป็นการเรียกขวัญปัดเป่าเคราะห์ร้ายตามความเชื่อ ถือเป็นโอกาสสำคัญที่ญาติพี่น้องจากต่างถิ่นจะได้มาเจอกันและแบ่งปันข้าวห่อร่วมกัน ซึ่งชาวบ้านต้องเตรียมงานกันหลายวันเพื่อที่จะทำข้าวห่อ ไว้รอรับแขกที่จะมาร่วมกินข้าวห่อ ด้วยกันที่บ้าน เช่น บ้านพี่ต๋อง ที่จะทำข้าวห่อทั้งกลางวันและกลางคืน ถือว่าเป็นสิ่งที่สำคัญที่ต้องทำกันทุกบ้าน ส่วนใครไม่ทำเองก็จ้างได้ โดยมีใบไม้สำคัญที่ให้ห่อ ที่ชื่อว่า "ใบไผ่ผาก" ที่มีอยู่มากในชุมชนและช่วยไม่ให้ข้าวห่อเสียง่าย ข้าวห่อที่จะใช้ทำพิธีนั้นจะทำเป็นพิเศษ เรียกว่า "ช่อข้าวห่อ" ด้วยการนำไม้ไผ่ท่อนเดียวมาซอยซี่เป็นเส้นตอก แล้วมัดใบไผ่ผากที่ห่อข้าวเหนียวไว้เป็นพวงเดียวกัน นำไปต้มให้สุกให้กระทะหรือปี๊บ ส่วนน้ำจิ้มเตรียมด้วยการนำมะพร้าวขูดใส่น้ำตาลหรือน้ำผึ้ง เคี่ยวกวนเป็นหน้ากระฉีก สำหรับใช้จิ้มกับข้าวเหนียวที่ห่อรับประทานเป็นคำ ๆ
พบกับเรื่องราวของวิถีคนกับพริกกะเหรี่ยง ที่มีรสชาติดีที่สุดแห่งหนึ่ง พริกพิเศษนี้สำคัญกับคนที่นี่อย่างไร และประเพณีสำคัญ 1 ปีมี 1 ครั้งที่ผูกรวมใจคนที่นี่อย่างเหนียวแน่น ติดตามได้ในรายการซีรีส์วิถีคน ตอน วิถีคนห้วยเกษม อ.หนองหญ้าปล้อง จ.เพชรบุรี วันเสาร์ที่ 3 พฤษภาคม 2568 เวลา 13.30 - 14.00 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
แท็กที่เกี่ยวข้อง: