กลิ่นเหม็นเน่าลอยเข้าจมูก ส่งผลอย่างไรกับร่างกาย

อันตรายที่ซ่อนเร้นจากกลิ่นเหม็นเน่า: คำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

กลิ่นเหม็นเน่าเป็นสิ่งที่หลายคนพบเจอในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่ไม่คาดคิด เช่น เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในพื้นที่ชายแดนไทย-กัมพูชา ที่มีรายงานเรื่องกลิ่นศพจากอาหารของกัมพูชา จนทำให้รัฐมนตรีที่ลงพื้นที่ต้องเวียนหัว แต่ที่น่ากังวลกว่านั้นคือ ผู้ที่อยู่ในพื้นที่นั้นจะต้องเผชิญกับสถานการณ์นี้อย่างไร

ต้นตอของกลิ่นเหม็นเน่าและอันตรายที่ตามมา

กลิ่นเน่าไม่ได้เป็นเพียงแค่กลิ่นที่ไม่พึงประสงค์เท่านั้น แต่อาจมาพร้อมกับอันตรายที่มองไม่เห็น รศ. นพ.นิธิพัฒน์ เจียรกุล ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะเเพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล อธิบายว่า ผลกระทบจากกลิ่นเหม็นเน่าขึ้นอยู่กับแหล่งที่มาของกลิ่นนั้น

แหล่งกำเนิดของกลิ่นเน่าอาจมาจากเศษอาหาร ซากสัตว์ หรือศพที่ถูกทิ้งไว้ในพื้นที่ปะทะ ซึ่งแต่ละแหล่งจะมีองค์ประกอบทางเคมีและชีววิทยาที่แตกต่างกัน และที่น่ากังวลคือ กลิ่นเหม็นเน่าเหล่านี้อาจพาเชื้อโรคบางชนิดติดมาด้วย โดยเฉพาะเชื้อโรคขนาดเล็ก เช่น ไวรัส

กลิ่นเหม็นเน่าจากซากศพ: ความเสี่ยงที่แตกต่างตามสาเหตุการเสียชีวิต

เมื่อพูดถึงกลิ่นเหม็นจากซากศพ จำเป็นต้องแยกประเภทออกเป็น 2 กลุ่มหลัก:

1. การเสียชีวิตจากสาเหตุธรรมชาติ

• อุบัติเหตุ การสงคราม หรือสาเหตุที่ไม่ได้เกิดจากโรค
• เชื้อโรคที่พบจะเป็นเชื้อโรคปกติที่อยู่ในร่างกายมนุษย์
• เชื้อแบคทีเรียเหล่านี้จะทำลายเนื้อเยื่อ ทำให้เกิดการเน่าเสียและกลิ่นเหม็นเน่า

2. การเสียชีวิตจากโรคติดเชื้อ

• โควิด-19, วัณโรค, อีโบลา
• มีความเสี่ยงการแพร่กระจายเชื้อโรคทางละอองการหายใจสูงกว่า

ผลกระทบต่อสุขภาพจากกลิ่นเหม็นเน่า

การสัมผัสกลิ่นเน่าอาจทำให้เกิดอาการต่างๆ ดังนี้:

อาการเบื้องต้น

• เวียนศีรษะ
• คลื่นไส้
• ระคายเคืองเล็กน้อย

กลุ่มเสี่ยงสูง

สำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัวเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ การสัมผัสกลิ่นเหม็นเน่าอาจทำให้โรคเดิมกำเริบ เช่น:

• จมูกอักเสบ
• ภูมิแพ้
• โรคหืด
• โรคถุงลมโป่งพอง

ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นรวมถึง น้ำมูกมาก จมูกมีเลือดออก และอาการคล้ายการสัมผัสฝุ่น PM 2.5

กลิ่นเหม็นเน่าและแก๊สอันตราย

นอกจากกลิ่นเน่าแล้ว การเน่าเสียยังผลิตแก๊สอันตรายหลายชนิด เช่น:

• แก๊สไฮโดรเจนซัลไฟด์
• แก๊สมีเทน
• แก๊สแอมโมเนีย

หากสูดเข้าไปในปริมาณมาก แก๊สเหล่านี้อาจเป็นอันตรายต่อร่างกายได้ แม้กระทั่งผู้ที่มีสุขภาพแข็งแรงดี

วิธีป้องกันตัวเองจากกลิ่นเหม็นเน่า

การคัดเลือกบุคลากร

หากจำเป็นต้องเข้าไปในพื้นที่ที่มีกลิ่นเหม็นเน่า ควรคัดเลือกบุคคลที่:

• ร่างกายแข็งแรงดี
• ไม่มีโรคทางระบบการหายใจ
• ไม่เป็นโรคจมูกอักเสบ ภูมิแพ้ โรคหืด หรือโรคถุงลมโป่งพอง

อุปกรณ์ป้องกันกลิ่นเหม็นเน่า

หน้ากากอนามัยทั่วไป

• หน้ากากอนามัย 2 ชั้นเพียงพอสำหรับการป้องกันทั่วไป
• หน้ากากที่มีคาร์บอนจะช่วยกันกลิ่นเหม็นเน่าได้ดีขึ้น

หน้ากากเฉพาะทาง

• สำหรับงานที่ต้องเข้าไปใกล้ชิดหรือพื้นที่อากาศอับ
• หน้ากากอุตสาหกรรมที่กันได้ทั้งฝุ่น เชื้อโรค และแก๊สบางชนิด
• หน้ากากทางการแพทย์ที่มีระบบสูบอากาศบริสุทธิ์

ชุดป้องกันส่วนบุคคล

• ชุดคล้ายกับชุดที่ใช้ดูแลผู้ป่วยโควิด-19
• ปกคลุมร่างกายส่วนต่าง ๆ
• ป้องกันการสัมผัสผิวหนัง เยื่อเมือก และดวงตา

การจัดการกลิ่นเหม็นเน่าอย่างถูกต้อง

วิธีกำจัดต้นตอของกลิ่นเหม็นเน่า

วิธีที่ดีที่สุดในการจัดการกลิ่นเหม็นเน่าคือการเคลื่อนย้ายซากศพไปยังสถานที่ที่สามารถเผาหรือฝังได้อย่างเหมาะสม การใช้ปูนขาวโรยพบว่าไม่ได้ผลมากนัก

การใช้สารกลบกลิ่นเหม็นเน่า

การใช้ยาดม น้ำมันหอมระเหย หรือน้ำหอมเพื่อกลบกลิ่นเหม็นเน่าจะช่วยได้เพียงชั่วคราว แต่หากต้องปฏิบัติงานเป็นเวลานาน จำเป็นต้องใช้หน้ากากเฉพาะทางที่มีประสิทธิภาพสูง

ข้อควรระวังเพิ่มเติมเกี่ยวกับกลิ่นเหม็นเน่า

ความเสี่ยงจากการติดเชื้อ

องค์การอนามัยโลกได้ชี้แจงชัดเจนว่า ผู้ที่เสียชีวิตจากอุบัติเหตุหรือสงครามจะไม่มีเชื้อโรคที่ลอยมาในอากาศและทำให้คนที่อยู่ใกล้ติดเชื้อทางระบบการหายใจ อย่างไรก็ตาม เชื้อโรคอาจแพร่กระจายผ่านน้ำชะล้างที่ไหลเข้าแหล่งน้ำ

เชื้อโรคที่สามารถติดทางลมหายใจจะต้องมาจากผู้ที่เสียชีวิตด้วยโรคติดเชื้อเท่านั้น โดยเฉพาะโรคอีโบลาที่มีความเสี่ยงสูง

สิ่งที่อันตรายกว่ากลิ่นเหม็นเน่า

นอกจากกลิ่นเหม็นจากซากสิ่งมีชีวิตแล้ว สิ่งที่น่าห่วงใยมากกว่าคือขยะพิษจากโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งอาจมีสารเคมีอันตรายปะปนอยู่

บทสรุปของกลิ่นเหม็นเน่า

กลิ่นเน่าไม่ใช่เพียงแค่ความรำคาญ แต่อาจเป็นสัญญาณเตือนของอันตรายที่ซ่อนเร้น การป้องกันตัวเองด้วยอุปกรณ์ที่เหมาะสม การเลือกบุคลากรที่มีสุขภาพแข็งแรง และการจัดการกลิ่นเหม็นจากต้นทางเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยลดความเสี่ยงต่อสุขภาพ หากต้องเผชิญกับสถานการณ์ดังกล่าว ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญและใช้มาตรการป้องกันที่เหมาะสมเสมอ

อันตรายที่มาจากอากาศและการสูดดมเพิ่มเติม

• จมูกได้กลิ่นไหม้ตลอดเวลา เสี่ยงเป็นอาการแฟนโทสเมียจริงหรือ ?
• “วัณโรค” โรคอันตราย แพร่กระจายทางอากาศ
• สูดลมหายใจ หรือ ภัยเงียบ เมื่อ "ยาดม" บ่มเพาะเชื้อรา
• ก๊าซไนโตรเจนไดออกไซด์ สารตั้งต้นฝุ่น PM2.5 รุนแรงถึงขั้นเป็นมะเร็งจริงหรือ ?