Thai PBS Verify ตรวจพบในช่วงสถานการณ์ชายแดน ไทย-กัมพูชา ตึงเครียด ส่งผลให้ “ข่าวปลอม” พุ่งสูงต่อเนื่อง โดยเฉพาะข่าวปลอมจากฝั่งกัมพูชามาอันดับ 1 รองลงมาคือข่าวปลอมจากต่างประเทศ และการหายอดไลก์จากคลิปปลอมของคนไทย
ในห้วงวันที่ 24-28 ก.ค. 68 ซึ่งเป็นช่วงเริ่มต้นความขัดแย้งของสถานการณ์บริเวณชายแดน ไทย-กัมพูชา และช่วงเจรจาหยุดยิงของทั้งสองฝ่าย ส่งผลให้เกิดกระแสข่าวมากมายบนโซเชียลมีเดีย Thai PBS Verify เฝ้าระวังและตรวจสอบข่าวเหล่านี้อย่างใกล้ชิด โดยพบการเผยแพร่ข้อมูลเท็จทั้งภาพ คลิป และข้อความที่ “จงใจบิดเบือน” เพื่อปลุกกระแสเกลียดชัง และสร้างความชอบธรรมให้กับฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งในความขัดแย้ง
“ข่าวปลอม” จากคู่ขัดแย้ง “กัมพูชา”
ทั้งนี้เราพบว่า “ข่าวปลอม” จากฝากฝั่งกัมพูชา ถูกแพร่กระจายในโลกออนไลน์จำนวนถึง 5 ข่าว จากจำนวนทั้งหมด 10 ข่าว ในช่วง 24-28 ก.ค. 68 ดังนี้
สื่อกัมพูชาอ้าง “ทหารไทยต่อรองขอยอมจำนน
ภาพบันทึกหน้าจอแสดงโพสต์ของ Khmer News อ้าง ทหารไทยยอมจำนนต่อรอง
Thai PBS Verify พบบัญชีเฟซบุ๊กสื่อกัมพูชาชื่อ Khmer News โพสต์เฟซบุ๊กภาพพร้อมระบุข้อความ “ทหารไทยยอมจํานนต่อรอง” โดยโพสต์ดังกล่าวมีผู้แสดงความรู้สึกกว่า 3,600 ครั้ง รวมถึงแชร์ข้อมูลดังกล่าวไปเกือบ 600 ครั้ง ซึ่งโพสต์ดังกล่าวทำให้มีชาวกัมพูชาเข้ามาแสดงความคิดเห็นจำนวนมาก
ภาพบันทึกหน้าจอแสดงคำแปลความคิดเห็นของชาวกัมพูชาต่อข้อมูลเท็จ
แต่จากการตรวจสอบพบเป็นเพียงการนำภาพของ พล.อ.ณัฐพล นาคพาณิชย์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม รักษาราชการแทนรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม พร้อมกับภาพทหารพรานของไทย ซึ่งเมื่อใช้เครื่องมือตรวจสอบภาพด้วย Google Lens พบว่า ภาพที่นำมาใช้อ้างอิงนั้น ถูกนำมาจากบัญชีเฟซบุ๊กของ “กรกต เกตุแก้ว” อดีตทหารพรานของไทย ซึ่งได้โพสต์ภาพดังกล่าวไว้เมื่อวันที่ 23 มิ.ย. 68 ที่ผ่านมา ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นมากล่าวอ้างโดยไม่มีข้อมูลยืนยันแต่อย่างใด
ข่าวปลอมอ้างกัมพูชายิงเครื่องบิน F-16 ของไทยตก
Thai PBS Verify ยังพบข่าวปลอม ที่มีลักษณะสร้างความเข้าใจผิด ด้วยการนำภาพที่ไม่เกี่ยวข้องมาประกอบ โดยเป็นโพสต์ที่อ้างว่า กองทัพกัมพูชายิงเครื่องบินขับไล่ของไทยตกจนเกิดความเสียหาย ซึ่งโพสต์ดังกล่าวเกิดขึ้นหลังจาก พล.อ.อ.พันธ์ภักดี พัฒนกุล ผู้บัญชาการทหารอากาศ (ผบ.ทอ.) อนุมัติเครื่องบิน F-16 จำนวน 6 ลำเพื่อปฏิบัติภารกิจปกป้องอธิปไตยชายแดนไทย-กัมพูชา
ภาพบันทึกหน้าจอแสดงโพสต์เท็จอ้างเครื่องบิน F-16 ถูกยิงตก
อย่างไรก็ตามจากการตรวจสอบพบว่า ภาพดังกล่าวเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 11 ต.ค. 61 ที่ฐานทัพ Florennes ประเทศเบลเยียม โดยเป็นภาพซากเครื่องบิน F-16 ซึ่งได้รับความเสียหายอย่างหนัก หลังจากช่างเทคนิคของกองทัพอากาศได้เผลอเปิดใช้งานปืน Vulcan ที่ติดตั้งอยู่บนเครื่องบิน F-16 อีกลำซึ่งจอดอยู่ใกล้กัน ส่งผลให้กระสุนจากปืนพุ่งไปถูกเครื่องบิน F-16 ลำที่เกิดเหตุจนเกิดการระเบิดและไฟไหม้ ทำให้เครื่องบินได้รับความเสียหายทั้งลำ
“สื่อกัมพูชา” กับ “สงครามบิดเบือนข้อมูล”
ช่วงวันที่ 25 ก.ค. 68 Thai PBS Verify พบโพสต์เฟซบุ๊กของสื่อ “Fresh News Cambodia” ซึ่งเป็นสื่อของกัมพูชา ลงข่าวอ้าง “กองกำลังไทยถูกพบเห็นกำลังถอยทัพอย่างโกลาหลจากบริเวณปราสาทตาควาย พร้อมทิ้งชุดและศพทหารหนี” โดยมีภาพของอุปกรณ์ทางทหาร ได้แก่ เสื้อเกราะ, กระเป๋า และหมวกที่มีป้ายธงชาติไทย
ภาพบันทึกหน้าจอแสดงข่าวของสื่อ “Fresh News Cambodia” โพสต์อ้าง “ทหารไทยหนีทิ้งอาวุธและศพที่ปราสาทตาควาย”
อย่างไรก็ตามเมื่อเราทำการตรวจสอบแหล่งที่มาของภาพด้วย Google Lens กลับพบว่า ภาพประกอบดังกล่าว เป็นภาพเก่าที่ถูกนำมาจากข่าวการจับกุมชายต้องสงสัย ในพื้นที่บ้านหนองเม็ก อ.กันทรลักษณ์ จ.ศรีสะเกษ เมื่อวันที่ 25 ก.ค. 68 ที่ผ่านมา ซึ่งถือเป็นการสร้างข่าวปลอมที่ไม่มีความเกี่ยวข้องกับข้อเท็จจริงแต่อย่างใด (ลิงก์บันทึก)
ภาพบันทึกหน้าจอแสดงโพสต์ของเพจยโสธรบ้านเฮา ที่ได้ลงข่าวการควบคุมตัวชายต้องสงสัยในพื้นที่ จ.ศรีสะเกษ
ข่าวปลอมที่ไม่เว้นแม้เรื่องมนุษยธรรม
แปลเป็นภาษาไทยแปลได้ว่า “รวมแล้วตั้งแต่ตี 2 ถึงเช้าตรู่เสียชีวิตเกือบ 140 คน ใกล้วัดพระวิหาร ขอให้พาผีกลับบ้านกันให้หมด เพราะอยากได้แผ่นดินเขมรมากเกินไป”
Thai PBS Verify พบเพจเฟซบุ๊กชื่อ Army Media ซึ่งเป็นบัญชีของชาวกัมพูชา ที่มีผู้ติดตามราว 90,000 คน เนื้อหาส่วนใหญ่นำเสนอเกี่ยวกับข่าวสารด้านการทหารของกัมพูชา โพสต์ข้อความแปลเป็นภาษาไทยได้ว่า “รวมแล้วตั้งแต่ตี 2 ถึงเช้าตรู่เสียชีวิตเกือบ 140 คน ใกล้วัดพระวิหาร ขอให้พาผีกลับบ้านกันให้หมด เพราะอยากได้แผ่นดินเขมรมากเกินไป“
เราทำการตรวจสอบโพสต์ดังกล่าวด้วยวิธีการตรวจสอบผ่าน Google Lens พบว่า ภาพดังกล่าวตรงกับเหตุการณ์ทหารไทยส่งร่างทหารกัมพูชา 12 นาย ที่เสียชีวิตจากเหตุปะทะที่ภูมะเขือ เพื่อมอบให้เจ้าหน้าที่กัมพูชาบริเวณด่านช่องสะงำ นำไปประกอบพิธีทางศาสนา เมื่อวันที่ 27 ก.ค. 68 (ลิงก์บันทึก)
ภาพบันทึกหน้าจอแสดงผลการค้นหาด้วย Google Lens ซึ่งพบว่าภาพดังกล่าวเป็นภาพทหารไทยส่งร่างทหารกัมพูชา 12 นาย ที่เสียชีวิตจากเหตุปะทะที่ภูมะเขือ ให้เจ้าหน้าที่กัมพูชา
สำหรับเหตุการณ์ดังกล่าว เจ้าหน้าที่ฝ่ายไทยได้ดำเนินการส่งมอบศพทหารกัมพูชา จำนวน 12 นาย ซึ่งเสียชีวิตจากการสู้รบในพื้นที่ภูมะเขือ ให้แก่เจ้าหน้าที่ฝ่ายกัมพูชา ณ จุดผ่านแดนถาวรช่องสะงำ ต.ไพรพัฒนา อ.ภูสิงห์ จ.ศรีสะเกษ เพื่อนำศพกลับไปประกอบพิธีทางศาสนาในภูมิลำเนา ซึ่งการดำเนินการดังกล่าวเป็นไปตามหลักมนุษยธรรมสากล และถือเป็นการให้เกียรติแก่ทหารที่เสียชีวิตในสมรภูมิ
สื่อต่างชาติกับข่าวปลอม ไทย-กัมพูชา
นอกจากสื่อกัมพูชาแล้ว เรายังพบสื่อต่างชาติที่เผยแพร่ข่าวปลอมด้วยเช่นเดียวกัน โดยเมื่อวันที่ 26 ก.ค. 68 Thai PBS Verify พบการแชร์คลิปวิดีโอเครื่องบิน กริพเพน (Gripen) เครื่องบินขับไล่ของกองทัพอากาศ เป็นจรวดอากาศที่นำระเบิดด้วยวิถีแสงเลเซอร์ และระเบิดร่อน พร้อมข้อความประกอบภาษาอังกฤษว่า BREAKING: Thailand is planning to bomb Cambodia’s capital — Phnom Penh — if rocket attacks on Thai territory continue. Source: Thai PBS
ภาพบัญชี iran_military_officiall แชร์คลิปวิดีโอเครื่องบินกริพเพน กำลัง Take off จากสนามบิน
ทั้งนี้แปลข้อความดังกล่าวเป็นภาษาไทยได้ว่า “ข่าวด่วน! ประเทศไทยเตรียมถล่มกรุงพนมเปญ เมืองหลวงของกัมพูชา ที่มา : Thai PBS” โดยเผยแพร่ในหลายช่องทางทั้ง Instagram บัญชี iran_military_officiall , X อาทิ บัญชี NewsDaily, AlexandruC4, Defence Index, IránIsrael และ TikTok บัญชี dream.life722 ซึ่งมียอดชมคลิปดังกล่าวหลักหมื่น อีกทั้งยังมีการแชร์และ รีโพสต์ไปกว่าหกร้อยครั้ง
อย่างไรก็ตามกองทัพอากาศตรวจสอบ และได้ยืนยันว่า คลิปดังกล่าวเป็นคลิปการฝึกซ้อมขับเครื่องบินกริพเพนที่กองบิน 7 จ.สุราษฎร์ธานี เท่านั้น ไม่ได้เป็นคลิปที่เกี่ยวข้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน อีกทั้งคลิปดังกล่าวไม่มีการเผยแพร่ในสื่อของ Thai PBS แต่อย่างใด
สื่อนอกเกาะกระแสสร้างข่าวลวง
ช่วงที่ โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา เสนอไกล่เกลี่ยความขัดแย้งของ ไทย-กัมพูชา ถือเป็นอีกหนึ่งช่วงที่ Thai PBS Verify พบข่าวลวงจากสื่อต่างประเทศด้วยเช่นเดียวกัน
หนึ่งในข่าวที่ตรวจสอบพบคือบัญชี X ที่ชื่อ Times Algebra ที่ได้โพสต์ภาพ โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา และ นางสาว แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี พร้อมข้อความภาษาอังกฤษ ระบุว่า BIG BREAKING NEWS Thailand PM has rejected the mediation offers from both the US and China. She warns “The border conflict with Cambodia could turn into a full-scale war” The UN Security Council will hold an emergency meeting tonight. Over 130,000 people have already been displaced.
บัญชี Times Algebra โพสต์ภาพ โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา และ นางสาว แพทองธาร ชินวัตร
แปลเป็นไทยได้ว่า ข่าวด่วน นายกรัฐมนตรีของไทยปฏิเสธข้อเสนอไกล่เกลี่ยความขัดแย้งจากทั้งสหรัฐฯ และจีน พร้อมเตือนว่า ความขัดแย้งบริเวณชายแดนกับกัมพูชาอาจลุกลามกลายเป็นสงครามเต็มรูปแบบ ส่งผลให้ประชาชนมากกว่า 130,000 คนต้องอพยพออกจากพื้นที่ ขณะนี้ คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ เตรียมจัดการประชุมฉุกเฉินในคืนนี้เพื่อหารือเกี่ยวกับสถานการณ์ตึงเครียดที่กำลังเกิดขึ้นอย่างเร่งด่วน ซึ่งโพสต์ดังกล่าวมียอดผู้ชมหลักล้าน และรีโพสต์กว่าห้าหมื่นครั้ง (ลิงก์บันทึก)
อย่างไรก็ตามจากการตรวจสอบภาพด้วยเครื่องมือ Google Lens พบว่าภาพของ นางสาว แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ไปตรงกับข่าวศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยความเป็นนายกรัฐมนตรีของ “แพทองธาร ชินวัตร” ซึ่งเป็นภาพที่ นางสาว แพทองธาร สวมใส่ชุดดังกล่าว แถลงยกระดับปราบอาชญากรรมข้ามชาติ เมื่อวันที่ 23 มิ.ย. 68 (ลิงก์บันทึกที่นี่ และ นี่)
ทั้งนี้กระทรวงการต่างประเทศแจ้งผ่าน บัญชี X ว่า ผู้ที่ทำหน้าที่เจรจากับ โดนัลด์ ทรัมป์ คือ นาย ภูมิธรรม เวชยชัย รักษาการนายกรัฐมนตรี ซึ่งได้ตอบรับข้อเสนอให้ไทยและกัมพูชาหยุดยิงทันที พร้อมแสดงความขอบคุณต่อความห่วงใยและเจตนาดีจากสหรัฐฯ โดยยืนยันว่า ฝ่ายไทยเห็นด้วยในหลักการกับการหยุดยิง ซึ่งไทยมีความประสงค์จะจัดการหารือแบบทวิภาคีโดยเร็วที่สุด เพื่อร่วมกันกำหนดมาตรการและแนวทางที่ชัดเจนในการหยุดยิง และเดินหน้ายุติข้อพิพาทอย่างสันติและยั่งยืนต่อไป (ลิงก์บันทึก)
ภาพบัญชี X กระทรวงการต่างประเทศ ระบุถึงการพูดคุยระหว่าง นาย ภูมิธรรม เวชยชัย รักษาการนายกรัฐมนตรี และประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ เกี่ยวกับสถานการณ์ไทย – กัมพูชา
แอบอ้างสถานการณ์ ไทย-กัมพูชา สร้างคลิปลวง
นอกจากข่าวบิดเบือนจากสื่อนอกแล้ว เรายังพบการใช้คลิปปลอมมาแอบอ้างสถานการณ์ความขัดแย้งของ ไทย-กัมพูชา อีกด้วย โดย Thai PBS Verify พบบัญชี X แชร์คลิปวิดีโอภาพเหตุการณ์ระเบิดภายในเขตเมือง อ้างไทยเปิดฉากโจมตีทางอากาศต่อฐานทัพทหารกัมพูชา
พบบัญชี X ชื่อ Latest News แชร์คลิปวิดีโอภาพเหตุการณ์ระเบิดภายในเมือง ระบุ ไทยเปิดฉากโจมตีทางอากาศต่อฐานทัพทหารกัมพูชา
อย่างไรก็ตาม Thai PBS Verify ตรวจสอบด้วยการใช้โปรแกรม InVID-WeVerify แยกเฟรมแต่ละภาพ นำภาพที่ได้ใช้เครื่องมือ Google Lens ตรวจสอบภาพพบว่า ภาพในคลิปดังกล่าวตรงกับภาพเหตุการณ์รัสเซียโจมตีเมืองหลวงยูเครน ด้วยขีปนาวุธและโดรน ที่เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 6 มิ.ย. 68 ในช่องยูทูบ Times News
ภาพเหตุการณ์ รัสเซียโจมตีเมืองหลวงยูเครนด้วยขีปนาวุธและโดรน ที่เกิดขึ้น เมื่อวันที่ 6 มิ.ย. 68 ในช่องยูทูบ Times News
คลิปปลอมอาศัยความขัดแย้งเรียกยอดไลก์
นอกจากภาพปลอมแล้ว เรายังตรวจสอบพบคลิปปลอมจากผู้ใช้บัญชีชาวไทย ที่แชร์คลิปอ้าง “ชาวกัมพูชาวิ่งหนีเอาชีวิตรอดจากเครื่องบิน F-16 และ JAS 39 Gripen ถล่ม” ซึ่งมีผู้เข้าชมกว่า 1.7 ล้านครั้ง
ชมคลิป
Thai PBS Verify ตรวจสอบโพสต์ดังกล่าว พบว่า ภาพดังกล่าวถูกนำมาจากคลิปเหตุการณ์ตึก สตง. ถล่ม ที่ถูกบันทึกเอาไว้ได้เมื่อวันที่ 28 มี.ค. 68 ภายในบริเวณตลาดปลาจตุจักร (ลิงก์บันทึก)
ขณะที่เมื่อนำภาพจากคลิปมาเปรียบเทียบผ่าน Google Map พบว่า ภาพของสถานที่ในคลิปดังกล่าว ตรงกับภาพบริเวณลานจอดรถของศูนย์การค้า มิกซ์ จตุจักร
ภาพบันทึกหน้าจอแสดงภาพลวดลายของอาคาร มิกซ์ จตุจักร จากคลิปปลอม (ซ้าย) เปรียบเทียบกับ ภาพจากคลิปเหตุการณ์ตึก สตง. ถล่ม (ขวา)
แผนที่สถานที่ในคลิปดังกล่าว
แอบอ้างสถานการณ์เรียกยอดไลก์จากความรู้สึกร่วม
ช่วงที่กองทัพเผยแพร่ภาพทหารไทยปักธงชาติไทยบนภูมะเขือเมื่อวันที่ 27 ก.ค. 68 นั้น Thai PBS Verify พบคลิปที่มีผู้เข้าชมกว่า 400,000 ครั้ง ระบุ “ธงไทยถูกปักบนเขาพระวิหารอีกครั้งปี 68 และไทยยึดฐานบนเขาพระวิหารได้สำเร็จ” โดยคลิปดังกล่าวมีผู้แชร์ไปกว่า 1,100 ครั้ง ซึ่งทำให้ผู้คนแสดงความรู้สึก และเข้าใจว่าทหารไทยยึดยอดเขาพระวิหารได้จริง
คลิปอ้างไทยปักธงชาติพร้อมยึดฐานบนเขาพระวิหารได้สำเร็จ
อย่างไรก็ตาม Thai PBS Verify ตรวจสอบโพสต์ดังกล่าวผ่าน Google Lens พบว่า สถานที่ในคลิปไม่ใช่ปราสาทเขาพระวิหาร แต่ภาพดังกล่าวกลับไปตรงกับ เขาอกทะลุ ซึ่งอยู่ใน จ.พัทลุง (ลิงก์บันทึกที่นี่ และ นี่)
ภาพจากแผนที่ Google Map
ภาพจากแผนที่ Google Map
จากการตรวจสอบกับ ศูนย์ปฏิบัติการกองทัพภาคที่ 2 สรุปสถานการณ์การสู้รบตามแนวชายแดนไทย-กัมพูชา ซึ่งรายงานสถานการณ์ประจำวันที่ 27 ก.ค. 68 (ณ เวลา 12.00 น.) พบว่า พื้นที่ด้านหน้าเขาพระวิหาร ยังคงมีการปะทะกันของทหารทั้งสองฝ่ายอยู่ (ลิงก์บันทึก)
ศูนย์ปฏิบัติการกองทัพภาคที่ 2 สรุปสถานการณ์การสู้รบตามแนวชายแดนไทย-กัมพูชา ประจำวันที่ 27 ก.ค. 68 ระบุยังคงมีการปะทะกันของทหารทั้งสองฝ่ายในพื้นที่ปราสาทเขาพระวิหาร
สำหรับโพสต์ดังกล่าว ถือว่าสร้างผลกระทบกับผู้ที่พบเห็น เพราะอาจทำให้เชื่อว่า “ประเทศไทยได้ดินแดนคืน” และเมื่อข้อมูลผิดถูกแชร์ในวงกว้าง จะทำให้แหล่งข่าวจริงถูกตั้งคำถาม และประชาชนสับสนได้
ประชาชนบางส่วนหลงเชื่อว่าคลิปดังกล่าวเป็นภาพการปักธงบนปราสาทเขาพระวิหาร
ข่าวลวงจากเหตุความไม่สงบ
แม้แต่สื่อก็ยังเกิดข้อผิดพลาดจากสงครามข่าวลวง เมื่อเราพบว่าภาพที่มีการแชร์ต่อโดยสื่อออนไลน์หลายสำนักเมื่อวันที่ 26 ก.ค. 68 ที่ผ่านมา ซึ่งเป็นภาพบ้านหลังหนึ่งที่มีการระบุว่า ได้รับความเสียหายจากเหตุการณ์กระสุนตกฝั่งลาว แท้จริงแล้วพบเป็นภาพเหตุเพลิงไหม้ในตลาด สปป.ลาว ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับผลกระทบจากเหตุปะทะชายแดนไทย-กัมพูชาแต่อย่างใด
ภาพข่าวที่ตรวจสอบพบว่า ไม่ใช่บ้านที่ได้รับผลกระทบจากกระสุนปืนใหญ่กัมพูชาตกใส่ แต่เป็นเหตุไฟไหม้ช่วงก่อนเกิดเหตุกระสุนปืนใหญ่ตกใน สปป.ลาว เพียงเท่านั้น
จากการสืบค้น Thai PBS Verify ตรวจสอบพบข้อมูลจากสำนักข่าว Laophattana News รายงานภาพเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นว่า “กรมดับเพลิง อำเภอสุขุมา แจ้งว่า เวลา 03.20 น. ของวันที่ 26 ก.ค. 68 เกิดเหตุเพลิงไหม้ร้านมอเตอร์ไซค์ บริเวณตลาดสุขุมา จำปาสัก สปป.ลาว เหตุเกิดวันที่ 26 ก.ค. 68 ส่วนสาเหตุเพลิงยังคงรอการตรวจสอบยืนยันจากหน่วยงานผู้รับผิดชอบ” ซึ่งเป็นเหตุการณ์ก่อนหน้าเหตุกระสุนปืนใหญ่กัมพูชาตกในฝั่ง สปป.ลาว (ลิงก์บันทึก)
แผนที่แสดงพื้นที่เกิดเหตุเพลิงไหม้
ผลกระทบจากข่าวปลอมในสถานการณ์ขัดแย้ง
-
สร้างความเข้าใจผิดในหมู่ประชาชน
ประชาชนที่ไม่ได้รับข้อมูลจากแหล่งทางการโดยไม่มีข้อมูลสนับสนุนที่น่าเชื่อถือ อาจทำให้เข้าใจผิดและเกิดความหวาดกลัว หรือส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ไทย-กัมพูชา ให้เพิ่มมากขึ้น
-
บั่นทอนความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ
ข่าวบิดเบือนที่กล่าวหาอีกฝ่ายในความขัดแย้ง อาจถูกใช้เป็นเครื่องมือสร้างความชอบธรรมในเวทีสาธารณะ และผลักดันความขัดแย้งให้ลุกลาม
-
ทำให้สื่อหรือเพจที่นำเสนอข้อมูลผิดพลาดสูญเสียความน่าเชื่อถือ
หากนำเสนอโดยไม่ตรวจสอบให้ถี่ถ้วนอาจทำให้การนำเสนอข้อมูลผิดพลาด ยิ่งมีการแชร์ต่อจำนวนมาก ยิ่งขยายความเข้าใจผิด
-
กระทบต่อจิตใจครอบครัวผู้ปฏิบัติหน้าที่
ข่าวที่บิดเบือนอาจสร้างผลกระทบทางจิตใจแก่ครอบครัวของทหารหรือพลเรือนทั้งสองฝั่ง
แนวทางรับมือข่าวปลอมในช่วงความขัดแย้ง
-
ตั้งสติทุกครั้งก่อนแชร์
-
โดยเฉพาะข้อมูลเกี่ยวกับยอดผู้เสียชีวิตหรือภาพรุนแรง
-
-
ตรวจสอบแหล่งที่มา
-
ตรวจสอบว่ามาจากสื่อทางการหรือไม่ หากเป็นเพจที่ไม่รู้จัก ควรตรวจสอบย้อนหลังผ่านฟีเจอร์อย่าง Google Lens หรือการค้นหาภาพย้อนกลับ
-
-
เปรียบเทียบหลายแหล่ง
-
หากพบข้อมูลเพียงแหล่งเดียว อย่าเพิ่งเชื่อทันที
-
-
ส่งข้อมูลให้หน่วยตรวจสอบ
-
อาทิ หน่วยงานรัฐ หรือหน่วยตรวจสอบข่าว เช่น Thai PBS Verify
-
ในภาวะที่ความตึงเครียดสามารถจุดชนวนความเข้าใจผิดได้ง่าย การใช้ข้อมูลบิดเบือนกลายเป็นเครื่องมือที่ทรงพลัง ดังนั้น หน้าที่ของประชาชนจึงไม่ใช่เพียง “รับข่าวสาร” แต่ต้อง “ตรวจสอบข่าวปลอม คัดกรองข่าวจริง” ข่าวสารเหล่านั้นด้วย ซึ่ง Thai PBS Verify จะยังคงติดตาม ตรวจสอบ และให้ข้อมูลที่ถูกต้องกับประชาชนต่อไป
หากพบหรือสงสัยว่าภาพหรือข่าวที่ได้รับเชื่อถือได้หรือไม่ สามารถส่งเรื่องราวต่าง ๆ มาแจ้งทีมงาน Thai PBS Verify ได้ทาง Inbox Facebook : https://m.me/ThaiPBSVerify หรือ Email : Verify@thaipbs.or.th
“ตรวจสอบข่าวปลอม คัดกรองข่าวจริง” กับ ThaiPBSVerify ได้ที่
• Website : www.thaipbs.or.th/Verify
• Facebook : Thai PBS Verify
• IG : www.instagram.com/ThaiPBSVerify
• TikTok : www.tiktok.com/@ThaiPBSVerify
• LINE : www.thaipbs.or.th/LINEVerify
อ่านกระบวนการตรวจสอบข่าวทั้งหมดได้ที่นี่
ตรวจสอบแล้ว: สื่อกัมพูชาอ้าง “ทหารไทยต่อรองขอยอมจำนน” ทบ.ยัน “ข่าวปลอม”
ตรวจสอบแล้ว: โพสต์ปลอมอ้าง “ชาวกัมพูชาแตกตื่นหลังถูกเครื่องบินรบไทยถล่ม ที่แท้คลิปตึก สตง. ถล่ม
ตรวจสอบแล้ว: สื่อกัมพูชาลงข่าวปลอม อ้าง ทหารไทยหนี “ทิ้งชุด-ศพทหาร” ไว้บนปราสาทตาควาย
ตรวจสอบแล้ว: คลิปอ้าง Thai PBS รายงาน ไทยเตรียมกริพเพนถล่มพนมเปญ
ตรวจสอบแล้ว: ภาพ “ทรัมป์ – แพทองธาร” ถูกใช้สร้างข่าวลวงปมขัดแย้งไทย-กัมพูชา
ตรวจสอบแล้ว: คลิปปลอม อ้าง “ไทยปักธงชาติพร้อมยึดฐานบนเขาพระวิหารได้สำเร็จ”
ตรวจสอบพบ: เพจกัมพูชาโพสต์ข่าวปลอม อ้างทหารไทยเสียชีวิต 140 คนใกล้เขาพระวิหาร
ตรวจสอบแล้ว: คลิปปลอมสงครามไทย-กัมพูชา ที่จริงคือรัสเซียโจมตียูเครน
