24 กุมภาพันธ์ 2022 รถถังของรัสเซียพร้อมทหารกว่า 200,000 นาย เคลื่อนข้ามพรมแดนเข้ารุกรานประเทศที่ใหญ่เป็นอันดับ 2 ของยุโรป สงครามไม่ได้จบอย่างรวดเร็วตามที่กองทัพรัสเซียตั้งเป้าไว้ ยูเครนยืนหยัดทัดทานและลากรัสเซียเข้าสู่สงครามยืดเยื้อ กลายเป็นสงครามที่ใหญ่ที่สุดในยุโรป นับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สองสิ้นสุดลง นอกจากความสูญเสียในยูเครน สงครามที่ลากยาวกำลังท้าทายความมั่นคงในยุโรป การโจมตีทางไซเบอร์เริ่มถี่และหนักขึ้น พร้อม ๆ กับการรุกล้ำของโดรนและเครื่องบินรบของรัสเซีย ที่เข้าน่านฟ้าของชาติยุโรปหลายครั้งหลายครา ขณะที่พันธมิตรที่เคยปกป้องคุ้มครองความมั่นคงอย่างสหรัฐฯ เริ่มมีท่าทีที่เปลี่ยนไป ภายใต้การนำของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ เหล่านี้คือเหตุผลที่ยุโรปต้องหวนกลับสู่ยุคแห่งการเสริมสร้างอาวุธครั้งใหญ่ในรอบหลายสิบปี
24 กันยายน 2025 มหานครนิวยอร์กของประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นเจ้าภาพจัดงานสำคัญ นั่นก็คือ การประชุมสมัชชาสหประชาติ เป็นเวทีที่เปิดให้รัฐสมาชิก 193 ประเทศหารือและเสนอทางออกจากวิกฤต เพื่อให้โลกมีสันติภาพและความมั่นคง อันเป็นเป้าหมายหลักของการตั้งองค์กรแห่งนี้เมื่อ 80 ปีที่แล้ว
โวโลดิมีร์ เซเลนสกี ประธานาธิบดียูเครนปรากฏตัวเหนือโพเดียมในห้องประชุม กล่าววิพากษ์วิจารณ์สหประชาชาติอย่างเผ็ดร้อนว่า ล้มเหลวโดยสิ้นเชิงในการหยุดยั้งสงครามและการนองเลือด ไม่ว่าจะเป็นในยูเครน ซูดาน โซมาเลีย หรือปาเลสไตน์ ก่อนจะตั้งคำถามว่า สหประชาชาติที่ก่อตั้งจากเถ้าถ่านของสงครามโลกครั้งที่ 2 สามารถพิทักษ์สันติสุขของโลกได้จริงหรือไม่
สุนทรพจน์ 18 นาทีของผู้นำยูเครนจบลงด้วยถ้อยคำสะเทือนใจว่า เมื่อองค์กรระหว่างประเทศล้มเหลวในการพิทักษ์สันติภาพ สิ่งเดียวที่พอเหลือไว้ให้พึ่งพาคือ อาวุธ
สุนทรพจน์ของผู้นำยูเครนสะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญของระเบียบโลก จากโลกที่มีภารกิจในการแก้วิกฤตและความท้าทายร่วมกันผ่านองค์กรระหว่างประเทศ มาเป็นความโลกที่ปั่นป่วนไม่แน่นอน ส่งผลให้ประเทศต่างๆต้องมีอาวุธหากต้องการอยู่รอด ความมั่นคงของศตวรรษที่ 21 กำลังถูกนิยามด้วย ‘อาวุธ’
รวมถึงในยุโรป ทวีปที่เคยเชื่อว่าจะไม่มีสงครามใหญ่อีกนับตั้งแต่สิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อ 80 ปีที่แล้ว เดือนกุมภาพันธ์ 2022 รัสเซียส่งทหาร 200,000 นายบุกยูเครน ระเบิดเกิดกลายเป็นสงครามเต็มรูปแบบ ผ่านไปเกือบ 4 ปี นอกจากจะไม่มีท่าทียุติลง แต่สงครามในยูเครนยังขยับเข้าใกล้ยุโรปมากขึ้น บวกรวมผู้ที่เคยพิทักษ์ความมั่นคงอย่างสหรัฐฯเริ่มมีท่าทีที่เปลี่ยนไป เมื่อโดนัลด์ ทรัมป์ ผู้นำสหรัฐฯ มีท่าทีไม่ชัดเจนในหลายครั้งเมื่อถูกถามว่า สหรัฐฯจะปกป้องชาติสมาชิกนาโตหรือไม่หากถูกรัสเซียโจมตี
ทั้งหมดนี้เป็นที่มาของการตัดสินใจครั้งสำคัญของยุโรป
4 มีนาคม ที่กรุงบรัสเซลล์ ประเทศเบลเยียม ออร์ซูลา ฟอน เดอ เลเยน ประธานคณะกรรมาธิการยุโรปเปิดแถลงข่าวกดปุ่มเดินหน้าโครงการมูลค่า 800,000 ล้านยูโรที่ชื่อว่า ReArm Europe ก่อนประกาศว่า ยุโรปกำลังอยู่ในยุคที่เต็มไปด้วยอันตราย ไม่ต้องสงสัยเลยว่าภัยคุกคามต่อยุโรปเป็นเรื่องจริง
ดังนั้นจึงถึงเวลาแล้วที่ยุโรปต้องรับผิดชอบความมั่นคงของตนเอง
การเลือกเดินบนทางนี้ท้าทายและเสี่ยง เพราะไม่ใช่ฝ่ายการเมืองหรือประชาชนในทุกชาติสมาชิกที่เห็นพ้องต้องกัน เสียงคัดค้านและทัดทานการสั่งสมอาวุธเป็นสิ่งที่ยากจะมองข้าม หากต้องการรักษาค่านิยมในสังคมประชาธิปไตย โจทย์ของสหภาพยุโรปในวันนี้จึงอยู่ที่จะทำอย่างไรให้คนคล้อยตามและเชื่อมั่นว่า ท่ามกลางภูมิรัฐศาสตร์การเมืองโลกที่ปั่นป่วน อาวุธอาจเป็นหลักประกันที่เชื่อถือได้ในการธำรงไว้ซึ่งสันติภาพ ไม่ใช่การแบ่งแยกเพื่อมุ่งหน้าสู่สงครามครั้งใหม่
ติดตามได้ ในรายการ FLASHPOINT จุดร้อนโลก ตอน ยุโรป-สันติภาพที่ต้องสร้างด้วยอาวุธ วันพุธที่ 22 ตุลาคม 2568 เวลา 21.30 - 21.55 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมย้อนหลังทุกตอน ทาง www.thaipbs.or.th/program/FlashPoint
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
FLASHPOINT จุดร้อนโลก

สงครามน้ำ อินเดีย-ปากีสถาน

เอลซัลวาดอร์ อาชญากรรม เรือนจำและความหวัง

ศึก 2 ตระกูล อิทธิพลแห่งฟิลิปปินส์

ดีอาร์คองโก - สมรภูมิเลือดที่โลกลืม ตอนที่ 1

ดีอาร์คองโก - สมรภูมิเลือดที่โลกลืม ตอนที่ 2

สหรัฐฯ - อิหร่าน คู่แค้นครึ่งศตวรรษ

อิสราเอล - อิหร่าน คู่แค้นครึ่งศตวรรษ

เคอร์ดิสถาน ชาติไร้รัฐและอนาคตตะวันออกกลาง

อิหร่าน นิวเคลียร์เขย่าโลก

ธารน้ำแข็งละลาย หายนะของโลก

จิบูตี ดินแดนแห่งฐานทัพมหาอำนาจ

กัมพูชา จากอาณานิคมฝรั่งเศสสู่ยุคตระกูล ฮุน

กัมพูชา การเมืองที่ไร้ฝ่ายค้าน

ญี่ปุ่น อุดมการณ์สันติภาพบนเส้นด้าย

6 สิงหาคม 1945 วันเปลี่ยนโลก

การกลับมาของมัจจุราชใต้ดิน

เวเนซุเอลา จากยุครุ่งเรืองสู่วันริบหรี่

เนปาล 2 ทศวรรษแห่งความบอบช้ำ

อาร์เมเนีย-อาเซอร์ไบจาน สันติภาพที่แท้จริงหรือคำสัญญาลวง
อัฟกานิสถาน ชีวิต 4 ปีภายใต้ตอลีบาน
บากราม การกลับมาของสหรัฐฯ ในอัฟกานิสถาน
กาตาร์ ร่ำรวย เล็ก และห้าว
ยุโรป-สันติภาพที่ต้องสร้างด้วยอาวุธ
มาดากัสการ์ จุดเดือดบนดินแดนที่โดดเดี่ยว
แรร์เอิร์ธ ขุมทรัพย์เปลี่ยนเกมการเมืองโลก
เกาหลีเหนือ การขึ้นมาของแพ็กตูหญิง ?
เอธิโอเปีย หลุดจากความสิ้นหวัง ?
เมื่อโลกหวนคืนสู่ยุคแข่งขันนิวเคลียร์
จุดเริ่มต้นสงครามร้อน ตอนที่ 2
จีน-ญี่ปุ่น แผลเก่าที่นานกิง
FLASHPOINT จุดร้อนโลก

สงครามน้ำ อินเดีย-ปากีสถาน

เอลซัลวาดอร์ อาชญากรรม เรือนจำและความหวัง

ศึก 2 ตระกูล อิทธิพลแห่งฟิลิปปินส์

ดีอาร์คองโก - สมรภูมิเลือดที่โลกลืม ตอนที่ 1

ดีอาร์คองโก - สมรภูมิเลือดที่โลกลืม ตอนที่ 2

สหรัฐฯ - อิหร่าน คู่แค้นครึ่งศตวรรษ

อิสราเอล - อิหร่าน คู่แค้นครึ่งศตวรรษ

เคอร์ดิสถาน ชาติไร้รัฐและอนาคตตะวันออกกลาง

อิหร่าน นิวเคลียร์เขย่าโลก

ธารน้ำแข็งละลาย หายนะของโลก

จิบูตี ดินแดนแห่งฐานทัพมหาอำนาจ

กัมพูชา จากอาณานิคมฝรั่งเศสสู่ยุคตระกูล ฮุน

กัมพูชา การเมืองที่ไร้ฝ่ายค้าน

ญี่ปุ่น อุดมการณ์สันติภาพบนเส้นด้าย

6 สิงหาคม 1945 วันเปลี่ยนโลก

การกลับมาของมัจจุราชใต้ดิน

เวเนซุเอลา จากยุครุ่งเรืองสู่วันริบหรี่

เนปาล 2 ทศวรรษแห่งความบอบช้ำ

อาร์เมเนีย-อาเซอร์ไบจาน สันติภาพที่แท้จริงหรือคำสัญญาลวง
อัฟกานิสถาน ชีวิต 4 ปีภายใต้ตอลีบาน
บากราม การกลับมาของสหรัฐฯ ในอัฟกานิสถาน
กาตาร์ ร่ำรวย เล็ก และห้าว
ยุโรป-สันติภาพที่ต้องสร้างด้วยอาวุธ
มาดากัสการ์ จุดเดือดบนดินแดนที่โดดเดี่ยว
แรร์เอิร์ธ ขุมทรัพย์เปลี่ยนเกมการเมืองโลก
เกาหลีเหนือ การขึ้นมาของแพ็กตูหญิง ?
เอธิโอเปีย หลุดจากความสิ้นหวัง ?
เมื่อโลกหวนคืนสู่ยุคแข่งขันนิวเคลียร์
จุดเริ่มต้นสงครามร้อน ตอนที่ 2
จีน-ญี่ปุ่น แผลเก่าที่นานกิง