บ้านเปียงก่อ อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.น่าน หมู่บ้านกลางหุบเขาริมแม่น้ำน่าน เป็นหมู่บ้านที่ครั้งหนึ่งอยู่ห่างไกลจากความสะดวกสบาย ชาวบ้านใช้ชีวิตอยู่กับป่าเขา ใช้พื้นที่ป่าและภูเขาเป็นที่ทำกินและอยู่อาศัย การเดินทางเข้าเมืองเมื่อ 20 กว่าปีที่แล้ว เป็นเรื่องที่แสนลำบาก รวมถึงการเข้ามาของคนภายนอกก็เป็นเรื่องที่ยากเช่นกัน ทำให้อัตลักษณ์ที่พวกเขามีนั้น ดำรงอยู่จนถึงปัจจุบัน แม้ความความสะดวกสบายจะเดินทางเข้าสู่หมู่บ้านมาหลายปีแล้ว
หมู่บ้านเล็ก ๆ แห่งนี้ยังคงวิถีชีวิตที่เรียบง่าย ทำมาหากินอยู่กับสภาพภูมิประเทศที่ตั้งชุมชน ทำนา ทำไร่ ทำสวน โดยแทบไม่ใช้เครื่องมือที่ทันสมัย และมากกว่านั้น ที่นี่ยังมีระบบการลงแขก หรือ ที่ชาวบ้านที่นี่เรียกว่า การ "เอามือ" ที่ยังแข็งแรงอยู่ เป็นการช่วยเหลือกันของชาวบ้านในทุก ๆ เรื่อง ตั้งแต่การก่อสร้างไปจนถึงการทำไร่ ทำนา วิถีการ "เอามือ" ไม่มีการจ่ายค่าแรงงาน เพราะทุกคนต่างผลัดมาช่วยกันทำงาน เจ้าของงานหรือเจ้าภาพมีหน้าที่ในการจัดอาหารให้คนที่มาช่วยทำงานกินในมื้อเที่ยง
โดยเฉพาะในฤดูเกี่ยวข้าวจะมีการรวมตัวกันของชาวบ้านตามไร่นา เพื่อช่วยกัน เกี่ยว ทุบ และหาบหรือแบกข้าว ในการเกี่ยวข้าวนั้นคนบ้านเปียงก่อยังคงใช้เคียวเกี่ยวข้าว ซึ่งอาจจะดูเป็นเรื่องที่แปลกสำหรับปัจจุบันที่ยังมีชาวนาทั้งหมู่บ้านใช้วิธีดังกล่าวในการเก็บเกี่ยว แต่เนื่องจากพื้นที่ที่สูง ไร่นาอยู่เชิงเขาและบนภูเขา การใช้รถเก็บเกี่ยวเหมือนที่อื่นนั้นไม่สามารถทำได้ นอกจากนี้การเอาเมล็ดข้าวออกจากรวง ก็ยังนิยมใช้การทุบมากกว่าการใช้เครื่องจักร นี่เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ วิถีการ "เอามือ" ของที่นี่ยังสามารถที่จะดำรงอยู่ได้
"บ้านเราไม่มีเงินก็มาเอามือกัน เราเอามือบ้านนี้ แล้วเขาก็ไปตอบมือ หมุนเวียนช่วยกันไปจนเสร็จ" จิราภรณ์ แปงอุด บอกกับทีมงาน
ในฤดูหนาวของที่นี่ ช่วงเดือนพฤศจิกายน - ต้นเดือนธันวาคม เป็นฤดูกาลที่หมู่บ้านในบริเวณนี้จะมีท้องทุ่งสวยงามเป็นสีเหลืองทอง มากกว่านั้นในแม่น้ำน่าน ซึ่งเป็นแม่น้ำสายหลักของชาวบ้านก็คึกคักไปด้วยผู้คน เพราะการหาปลาในช่วงเวลานี้ไม่เหนื่อยมากเกินไป เพราะน้ำไม่เยอะ ชาวบ้านสามารถใช้ซ่อนปลา มองปลา หรือแห ก็หาปลามากินได้แล้ว แม่น้ำน่านเป็นที่พึ่งของคนที่นี่ในทุกการทำมาหากิน ดังนั้นการดูแลแม่น้ำจึงเป็นหน้าที่หนึ่งของชาวบ้าน เช่นการจับปลาก็จับแค่พอกิน การเอาน้ำเข้านาก็เอาแค่พอใช้ ทั้งนี้เพื่อความยั่งยืนของทรัพยากรที่มี
ติดตามในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 13 ธันวาคม 2564 เวลา 17.30 - 18.00 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
ซีรีส์วิถีคน
วิถีบัวบึงบอระเพ็ด ต.ทับกฤช อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์
วิถีที่เปลี่ยนไปของโอรังอัสลี บ้านในหลง ต.แม่หวาด อ.ธารโต จ.ยะลา
วิถีคนเกาะหมาก ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยูน จ.พัทลุง
วิถีเรือรับจ้างคลองปากน้ำ ต.ปากน้ำ อ.เมือง จ.ชุมพร
วิถีเขื่อนแก่งกระจาน ต.แก่งกระจาน อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี
วิถีใบไม้ อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน
วิถีคนตีผึ้งป่า ต.สันป่ายาง อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่
วิถีคนบ้านเอียก ต.สันป่ายาง อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่
วิถีเกษตรแบ่งปัน "เป็ดไล่ทุ่ง" ต.ลาดหลุมแก้ว อ.ลาดหลุมแก้ว จ.ปทุมธานี
วิถีรถถีบ (จักรยาน) บ้านโคก อ.อู่ทอง จ.สุพรรณบุรี
วิถี "ควายขนของ" บ้านหมอเฒ่า ต.ช่องสะเดา อ.เมือง จ.กาญจนบุรี
วิถีคนเกาะยาว ต.เกาะยาวน้อย อ.เกาะยาว จ.พังงา
วิถีคนเก็บลูกชก ต.บางเตย อ.เมือง จ.พังงา
วิถีคนหากั้ง บ้านบากันเคย ต.ตันหยงโป อ.เมือง จ.สตูล
วิถีรวมใจ บ้านวังใหม่ ต.วังท่าช้าง อ.กบินทร์บุรี จ.ปราจีนบุรี
วิถี "สวนดั้งเดิม" คลองบางประทุน เขตจอมทอง กทม.
วิถีคนเก็บเมล็ดพันธุ์ ต.ห้วยเขย่ง อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี
วิถีหน้าฝนคนหันคา อ.หันคา จ.ชัยนาท
วิถีคนกุยบุรี อ.กุยบุรี จ.ประจวบคีรีขันธ์
วิถีคนเปียงก่อ อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.น่าน
วิถีคนและดอกไม้ บ้านห้วยสำราญ ต.หนองไฮ อ.เมือง จ.อุดรธานี
วิถีหมู่บ้านผ้าไหม บ้านดอนมะเกลือ ต.หนองคู อ.บ้านแท่น จ.ชัยภูมิ
วิถีคน วิถีป่า
วิถีคนเลี้ยงวัว - ควาย
วิถีคนกับสายน้ำ
วิถีคนหนองกลับ ต.หนองกลับ อ.สวรรคโลก จ.สุโขทัย
วิถีคนภูเก็ตบ้านไม้ขาว อ.ถลาง จ.ภูเก็ต
วิถีคนกะบกเตี้ย อ.เนินขาม จ.ชัยนาท
วิถีฤๅษีบ้านมอตะหลั่ว ต.แม่จัน อ.อุ้มผาง จ.ตาก
วิถีคนกลางป่า ต.แม่จัน อ.อุ้มผาง จ.ตาก
ซีรีส์วิถีคน
วิถีบัวบึงบอระเพ็ด ต.ทับกฤช อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์
วิถีที่เปลี่ยนไปของโอรังอัสลี บ้านในหลง ต.แม่หวาด อ.ธารโต จ.ยะลา
วิถีคนเกาะหมาก ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยูน จ.พัทลุง
วิถีเรือรับจ้างคลองปากน้ำ ต.ปากน้ำ อ.เมือง จ.ชุมพร
วิถีเขื่อนแก่งกระจาน ต.แก่งกระจาน อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี
วิถีใบไม้ อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน
วิถีคนตีผึ้งป่า ต.สันป่ายาง อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่
วิถีคนบ้านเอียก ต.สันป่ายาง อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่
วิถีเกษตรแบ่งปัน "เป็ดไล่ทุ่ง" ต.ลาดหลุมแก้ว อ.ลาดหลุมแก้ว จ.ปทุมธานี
วิถีรถถีบ (จักรยาน) บ้านโคก อ.อู่ทอง จ.สุพรรณบุรี
วิถี "ควายขนของ" บ้านหมอเฒ่า ต.ช่องสะเดา อ.เมือง จ.กาญจนบุรี
วิถีคนเกาะยาว ต.เกาะยาวน้อย อ.เกาะยาว จ.พังงา
วิถีคนเก็บลูกชก ต.บางเตย อ.เมือง จ.พังงา
วิถีคนหากั้ง บ้านบากันเคย ต.ตันหยงโป อ.เมือง จ.สตูล
วิถีรวมใจ บ้านวังใหม่ ต.วังท่าช้าง อ.กบินทร์บุรี จ.ปราจีนบุรี
วิถี "สวนดั้งเดิม" คลองบางประทุน เขตจอมทอง กทม.
วิถีคนเก็บเมล็ดพันธุ์ ต.ห้วยเขย่ง อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี
วิถีหน้าฝนคนหันคา อ.หันคา จ.ชัยนาท
วิถีคนกุยบุรี อ.กุยบุรี จ.ประจวบคีรีขันธ์
วิถีคนเปียงก่อ อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.น่าน
วิถีคนและดอกไม้ บ้านห้วยสำราญ ต.หนองไฮ อ.เมือง จ.อุดรธานี
วิถีหมู่บ้านผ้าไหม บ้านดอนมะเกลือ ต.หนองคู อ.บ้านแท่น จ.ชัยภูมิ
วิถีคน วิถีป่า
วิถีคนเลี้ยงวัว - ควาย
วิถีคนกับสายน้ำ
วิถีคนหนองกลับ ต.หนองกลับ อ.สวรรคโลก จ.สุโขทัย
วิถีคนภูเก็ตบ้านไม้ขาว อ.ถลาง จ.ภูเก็ต
วิถีคนกะบกเตี้ย อ.เนินขาม จ.ชัยนาท
วิถีฤๅษีบ้านมอตะหลั่ว ต.แม่จัน อ.อุ้มผาง จ.ตาก
วิถีคนกลางป่า ต.แม่จัน อ.อุ้มผาง จ.ตาก