อาหารท้องถิ่นนับเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สำคัญของประเทศไทย แต่ละภูมิภาคต่างมีเอกลักษณ์และรสชาติที่โดดเด่นแตกต่างกันไป วันนี้เราจะพาทุกท่านไปรู้จักกับอาหารพื้นถิ่นจากจังหวัดลพบุรี ที่นอกจากจะมีชื่อเสียงเรื่องปราสาทหินและลิงแล้ว ยังมีอาหารพื้นบ้านที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ทำง่าย แต่รสชาติไม่ธรรมดา
แกงขี้เหล็กถือเป็นหนึ่งในอาหารพื้นถิ่นที่ขาดไม่ได้ในงานบุญ งานบวช และงานแต่งงานของชาวลพบุรี แกงขี้เหล็กแบบลพบุรีมีเอกลักษณ์ตรงที่นิยมใส่แคบหมู ซึ่งสร้างความแตกต่างของรสสัมผัสระหว่างใบขี้เหล็กที่นิ่มกับแคบหมูที่กรอบ ทำให้อรรถรสในการรับประทานเพิ่มขึ้น
การทำแกงขี้เหล็กให้อร่อย ต้องเริ่มจากการเตรียมใบขี้เหล็กให้ถูกวิธี เพื่อลดความขมแต่ยังคงคุณค่าทางอาหารไว้
การต้มสองน้ำจะช่วยให้ความขมออกไป แต่ยังคงรสชาติที่เรียกว่า "ขมำ" ซึ่งเป็นรสขมที่พอดี ไม่ขมจนเกินไป
นอกจากรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์แล้ว ขี้เหล็กยังมีสารที่ชื่อว่า "แอนไฮโดรบาราคอล" ซึ่งช่วยทำให้นอนหลับได้ดี จึงเป็นทางเลือกธรรมชาติสำหรับผู้ที่มีปัญหาการนอน โดยไม่ต้องพึ่งยานอนหลับ
แคบหมูเป็นส่วนประกอบสำคัญในแกงขี้เหล็กแบบลพบุรี แต่การทำแคบหมูให้กรอบอร่อยก็มีเคล็ดลับเฉพาะ:
การทำแคบหมูเองที่บ้านนอกจากจะได้ความอร่อยแล้ว ยังมั่นใจได้ในเรื่องความสะอาดและแหล่งที่มาของวัตถุดิบ
อีกหนึ่งเมนูเด็ดจากลพบุรีคือ น้ำพริกปลาสร้อยย่าง ซึ่งใช้วัตถุดิบหลักจากปลาสร้อยที่หาได้ง่ายในแม่น้ำป่าสัก แสดงให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ของแหล่งน้ำในจังหวัดลพบุรี
ปลาสร้อยย่างมีรสชาติหอมหวานตามธรรมชาติ สามารถเก็บไว้ได้นาน และใช้ประกอบอาหารได้หลากหลาย ทั้งทำน้ำพริกหรือใส่ในแกงต่างๆ เช่น แกงขี้เหล็ก แกงหยวก เป็นต้น
น้ำพริกปลาสร้อยย่างเป็นน้ำพริกที่ใช้เครื่องปรุงน้อย แต่ให้รสชาติกลมกล่อมจากความหอมของปลาย่างและเครื่องเทศที่นำไปเจียวก่อน สามารถรับประทานกับผักสดนานาชนิดหรือข้าวเหนียวร้อน ๆ เป็นอาหารที่เหมาะสำหรับการพกพา เพราะเก็บได้นาน
นอกจากอาหารรสเลิศแล้ว ลพบุรียังเป็นจังหวัดที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน มีแหล่งท่องเที่ยวสำคัญอย่างปราสาทหินพระนารายณ์ราชนิเวศน์ และปรางค์สามยอด
ลพบุรีเป็นจังหวัดที่อุดมสมบูรณ์ด้วยแม่น้ำลำคลอง โดยเฉพาะแม่น้ำป่าสักที่เป็นแหล่งอาหารสำคัญของชาวลพบุรี สามารถเที่ยวได้ทุกหน้า ไม่ว่าจะเป็นหน้าร้อน หน้าหนาว หรือหน้าฝน แต่ละฤดูกาลก็มีเสน่ห์แตกต่างกันไป
นอกจากขี้เหล็กแล้ว ลพบุรียังมีผักพื้นบ้านอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น
อาหารพื้นถิ่นลพบุรีสะท้อนให้เห็นถึงภูมิปัญญาท้องถิ่นในการนำวัตถุดิบที่มีในธรรมชาติมาประกอบอาหารที่มีรสชาติเป็นเอกลักษณ์ ทั้งแกงขี้เหล็กใส่แคบหมูและน้ำพริกปลาสร้อยย่าง ล้วนเป็นอาหารที่ทำง่าย ใช้วัตถุดิบที่หาได้ในท้องถิ่น แต่มีรสชาติอร่อยและมีประโยชน์ต่อสุขภาพ
หากมีโอกาสได้ไปเยือนลพบุรี อย่าลืมลิ้มลองอาหารพื้นถิ่นเหล่านี้ หรือหากอยากทดลองทำรับประทานเองที่บ้าน ก็สามารถทำตามวิธีการที่ได้กล่าวมาข้างต้น รับรองว่าจะได้อาหารรสเลิศที่ไม่เหมือนใคร เหมาะสำหรับเป็นเมนูประจำบ้านและนำไปอวดเพื่อนฝูงได้อย่างภาคภูมิใจ
ติดตามได้ในรายการกินอยู่คือ วันเสาร์ที่ 26 เมษายน 2568 เวลา 16.30 - 17.00 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
กินอยู่คือ
หลนเครื่องจิ้มอย่างไทย
ขนมจีนและยำอย่างทวาย
สารพัดของแนมแก้เผ็ด
อาหารพื้นบ้านจากมะเดื่อ
ตอนพิเศษ สวัสดีปีใหม่ 2568
กินเพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระ
จานผักแสนอร่อยสำหรับเด็ก
ขนมหวานญี่ปุ่นต้อนรับปีใหม่
กินปลาสองน้ำ
แปลงร่างอาหารไหว้ตรุษจีน
ขนมจีนไม่ใส่กะทิ
อาหารถิ่นคนหนองกุดทิง
กินผักรสขมสารพัดประโยชน์
อาหารจานอร่อยของคนสูงวัย
กินเพิ่มภูมิคุ้มกันจากฝุ่นจิ๋ว
กินปลาอย่างลพบุรี
Bone Broth น้ำซุปกระดูกยอดฮิต
กินแกงอย่างคนตรัง
อาหารดับร้อน ต้อนรับสงกรานต์
อาหารถิ่นจานอร่อย
กินอยู่คือ
หลนเครื่องจิ้มอย่างไทย
ขนมจีนและยำอย่างทวาย
สารพัดของแนมแก้เผ็ด
อาหารพื้นบ้านจากมะเดื่อ
ตอนพิเศษ สวัสดีปีใหม่ 2568
กินเพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระ
จานผักแสนอร่อยสำหรับเด็ก
ขนมหวานญี่ปุ่นต้อนรับปีใหม่
กินปลาสองน้ำ
แปลงร่างอาหารไหว้ตรุษจีน
ขนมจีนไม่ใส่กะทิ
อาหารถิ่นคนหนองกุดทิง
กินผักรสขมสารพัดประโยชน์
อาหารจานอร่อยของคนสูงวัย
กินเพิ่มภูมิคุ้มกันจากฝุ่นจิ๋ว
กินปลาอย่างลพบุรี
Bone Broth น้ำซุปกระดูกยอดฮิต
กินแกงอย่างคนตรัง
อาหารดับร้อน ต้อนรับสงกรานต์
อาหารถิ่นจานอร่อย