ค้นหา
ทีวีออนไลน์
เว็บไซต์ในเครือ
เว็บไซต์บริการ
มหาอำนาจบ้านนา
มหาอำนาจบ้านนา

นักเก็บเมล็ดพันธุ์ ถึงวันสิ้นโลกก็ยังปลูกได้

หน้ารายการ
6 เม.ย. 68

"ถ้าเกิดว่าไม่มีเมล็ดพันธุ์ ก็ไม่มีพืชพันธุ์" นี่คือคำพูดที่แสดงถึงความสำคัญของเมล็ดพันธุ์ ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นในการพึ่งตนเองของเกษตรกร หลายคนอาจยังไม่รู้ว่ามีคนกลุ่มหนึ่งที่ทุ่มเทให้กับการเก็บรวบรวม อนุรักษ์ และแบ่งปันเมล็ดพันธุ์ พวกเขาคือ "นักเก็บเมล็ดพันธุ์" ที่พยายามรักษาความหลากหลายทางชีวภาพของพืชพันธุ์ไว้ เพื่อความมั่นคงทางอาหารในอนาคต แม้ในวันที่โลกประสบกับภัยพิบัติ

พี่กอล์ฟ - เกษตรกรนักเก็บสะสมเมล็ดพันธุ์

พี่กอล์ฟ เกษตรกรนักเก็บเมล็ดพันธุ์ ที่ทำงานเก็บสะสมเมล็ดพันธุ์มาเป็นเวลากว่า 10 ปี เล่าว่า "เราเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้เวลาเกิดภัยพิบัติต่าง ๆ" บนพื้นที่เพียง 3 งานกว่า พี่กอล์ฟสามารถปลูกพืชแบบผสมผสาน เลี้ยงไก่ และจัดการให้กลายเป็นแหล่งเรียนรู้สำหรับผู้สนใจการเกษตรแบบพึ่งพาตนเอง

ปัจจุบันพี่กอล์ฟเก็บสะสมเมล็ดพันธุ์ไว้ประมาณ 50 - 60 สายพันธุ์ ทั้งผักสลัดหลากหลายชนิด ผักพื้นบ้าน และพืชอื่นๆ อีกมากมาย เช่น ชีหอมป้อม (ชีไทย) แตงไทย มะเขือเทศสีส้ม พริกกะเหรี่ยง ถั่วแปบ และข้าวโพดข้าวเหนียว

ทำไมต้องเก็บเมล็ดพันธุ์?

1. คลังเก็บเมล็ดพันธุ์โลก

พี่กอล์ฟกล่าวถึงคลังเก็บเมล็ดพันธุ์ของประเทศนอร์เวย์ ซึ่งเป็นสถานที่รวบรวมเมล็ดพันธุ์จากทั่วโลก เก็บไว้ในพื้นที่ห่างไกลที่มีอากาศเย็น ใต้น้ำแข็ง เสมือนการแช่แข็งเมล็ดพันธุ์ไว้ เพื่อให้แม้เมื่อเกิดพายุหรือภัยพิบัติรุนแรง ก็ไม่สามารถทำลายเมล็ดพันธุ์เหล่านี้ได้

2. ความหลากหลายทางพันธุกรรมที่กำลังหายไป

"สังเกตว่ามันลดลงทุกปี ผักที่เราเคยกินมันเริ่มหายไปจากตลาด มันจะมีแต่ผักซ้ำ ๆ" พี่กอล์ฟสังเกตเห็นว่าความหลากหลายของพันธุ์พืชในตลาดลดลงเรื่อย ๆ จึงต้องการเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์พันธุ์ดั้งเดิมไว้

3. การพึ่งพาตนเอง

ในอดีต เกษตรกรเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ใช้เอง ไม่ต้องซื้อ แต่ปัจจุบัน 80 - 90% ของเกษตรกรหันไปซื้อเมล็ดพันธุ์ เนื่องจากเข้าถึงตลาดได้ง่าย ทำให้ขาดการพึ่งพาตนเอง

ศาสตร์และศิลป์แห่งการเก็บเมล็ดพันธุ์

ขั้นตอนการเก็บเมล็ดพันธุ์สลัด

  1. ปล่อยให้ต้นโตเต็มที่ - แทนที่จะเก็บเกี่ยวสลัดเมื่ออายุ 45 วัน ต้องปล่อยให้เติบโตจนครบ 3 เดือน ต้นจะสูงขึ้นและออกดอก
  2. สังเกตความพร้อม - เมื่อกลีบดอกเริ่มเป็นสีน้ำตาลและมีละอองฟูขาวๆ แสดงว่าพร้อมเก็บแล้ว
  3. ตัดก้านดอก - ใช้กรรไกรตัดก้านดอกออกมา โดยควรสวมหน้ากากป้องกันละอองเกสรที่อาจทำให้เกิดอาการคัน
  4. เคาะเอาเมล็ด - นำดอกที่ตัดมาเคาะในที่ร่ม ถ้าแก่เต็มที่เมล็ดจะร่วงออกมาง่าย
  5. ร่อนแยกเศษ - ใช้ตะแกรงร่อนเพื่อแยกเศษต่างๆ ออก
  6. ตากลม - นำเมล็ดพันธุ์ที่ได้ไปตากลมในที่ร่มประมาณ 2 วัน
  7. เก็บรักษา - เก็บในภาชนะที่เหมาะสม ในที่ร่ม หรือแช่ในตู้เย็นเพื่อยืดอายุการเก็บรักษา

การเพาะกล้าจากเมล็ดพันธุ์ที่เก็บได้

  1. เตรียมถาดเพาะ - ใช้ถาดหลุมสำหรับเพาะกล้าโดยเฉพาะ
  2. ใช้ดินเพาะกล้า - ดินพีทมอสเป็นดินสำหรับเพาะกล้าโดยตรง
  3. รดน้ำให้ชุ่ม - ก่อนหยอดเมล็ด ควรรดน้ำให้ดินชุ่ม
  4. หยอดเมล็ด - หยอดหลุมละ 1-2 เมล็ด
  5. พ่นละอองน้ำ - ใช้ที่ฉีดน้ำพ่นหรือฟอกกี้ ไม่ใช้บัวรดน้ำเพราะเมล็ดจะกระเด็น
  6. ไม่ต้องกลบดิน - เมล็ดสลัดต้องการแสงในการงอก
  7. ดูแลรักษา - รดน้ำทุกวัน วันละ 1 ครั้ง
  8. รอการงอก - เมล็ดจะงอกใน 2 วัน และพร้อมลงดินใน 15-20 วัน

ประโยชน์ของการเก็บเมล็ดพันธุ์

1. ลดต้นทุนการผลิต

"ข้อดีของการเก็บเมล็ดพันธุ์หนึ่งก็คือลดต้นทุนการผลิต" พี่กอล์ฟอธิบายว่า การเก็บเมล็ดพันธุ์จากสลัดเพียงไม่กี่ต้น สามารถใช้ปลูกได้ตลอดทั้งปี โดยไม่ต้องซื้อเมล็ดพันธุ์

2. เพิ่มรายได้

นอกจากขายผลผลิตเป็นผักสดแล้ว พี่กอล์ฟยังสามารถเพิ่มรายได้จากการขายเมล็ดพันธุ์และต้นกล้า

  • เมล็ดพันธุ์: ซองละ 20 บาท
  • ต้นกล้าผักสลัด: ถาดละ 150 บาท (ประมาณ 105 ต้น)
  • การขายแบบต้นเดี่ยว: ต้นละ 2 บาท

เมล็ดพันธุ์บางชนิดมีมูลค่าสูงมาก เช่น เมล็ดพันธุ์สลัด 1 กิโลกรัม อาจขายได้ถึง 30,000 บาท

3. ช่วยเหลือเครือข่าย

"เราได้ช่วยเหลือกันในเครือข่าย สมมติว่ามีการเกิดภัยพิบัติ ช่วงนี้มันยิ่งมีภัยพิบัติเยอะ ไม่ว่าจะเป็นน้ำท่วม ไฟไหม้ อะไรแบบนี้ เราก็สามารถที่จะส่งไปช่วยกัน" พี่กอล์ฟกล่าวถึงการช่วยเหลือแบ่งปันเมล็ดพันธุ์ในเครือข่ายเกษตรกร

จากครอบครัวเกษตรกรสู่นักเก็บเมล็ดพันธุ์

จุดเริ่มต้นจากความรักในครอบครัว

พี่กอล์ฟเล่าว่าแม้จะมาจากครอบครัวเกษตรกรชาวนา แต่พ่อแม่มองว่าอาชีพเกษตรกรลำบาก จึงส่งให้เรียนหนังสือสูงๆ ที่มหาวิทยาลัยขอนแก่น คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ สาขาพัฒนาชุมชน ที่นั่นเอง พี่กอล์ฟได้พบกับพี่มัล (สามีในปัจจุบัน) ระหว่างการออกค่ายอาสาพัฒนา

หลังจากแต่งงานและมีลูกสาว (น้องมาตา) พี่กอล์ฟพบว่าลูกสาวมีสุขภาพไม่ค่อยแข็งแรง จึงเริ่มปลูกผักปลอดสารเคมีเพื่อให้ลูกได้รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ ประกอบกับพี่กอล์ฟทำงานส่งเสริมเกษตรอินทรีย์ จึงนำความรู้มาปรับใช้ในการทำสวนของตัวเอง

ติดตามชมรายการมหาอำนาจบ้านนา วันอาทิตย์ที่ 6 เมษายน 2568 เวลา 16.05 - 16.30 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live

มหาอำนาจบ้านนา

1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - ล่าสุด
  • เกษตรในบ้าน 150 ตารางวา สร้างรายได้

    เกษตรในบ้าน 150 ตารางวา สร้างรายได้

    1 ก.ย. 67
  • สวนเกษตรเมืองนนท์ สร้างสุขให้ทุกคนในบ้าน

    สวนเกษตรเมืองนนท์ สร้างสุขให้ทุกคนในบ้าน

    8 ก.ย. 67
  • ข้าวญี่ปุ่น ณ แดนอีสาน

    ข้าวญี่ปุ่น ณ แดนอีสาน

    15 ก.ย. 67
  • บ้านกระถิน หัวใจอินทรีย์

    บ้านกระถิน หัวใจอินทรีย์

    29 ก.ย. 67
  • หอยขมกับชีวิตที่ไม่ขม

    หอยขมกับชีวิตที่ไม่ขม

    6 ต.ค. 67
  • ฝรั่งหัวใจเกษตร วิถีเกษตรฟื้นฟู

    ฝรั่งหัวใจเกษตร วิถีเกษตรฟื้นฟู

    13 ต.ค. 67
  • กระเฉดชะลูดน้ำ ผักทำเงินกระฉูด

    กระเฉดชะลูดน้ำ ผักทำเงินกระฉูด

    20 ต.ค. 67
  • สูตรลับฉบับบ้านนา : ขั้นตอนการปลูกพริกพราน

    สูตรลับฉบับบ้านนา : ขั้นตอนการปลูกพริกพราน

    1 พ.ย. 67
  • พริกพราน พืชกลิ่นหอมเผ็ดซ่าชาลิ้น

    พริกพราน พืชกลิ่นหอมเผ็ดซ่าชาลิ้น

    3 พ.ย. 67
  • โมโรเฮยะ ผักราชาแห่งวิตามิน

    โมโรเฮยะ ผักราชาแห่งวิตามิน

    10 พ.ย. 67
  • ไผ่ระยองของดีเมืองแกลง

    ไผ่ระยองของดีเมืองแกลง

    17 พ.ย. 67
  • "มะขามแดง" สมุนไพรดี ที่อยากให้โลกรู้จัก

    "มะขามแดง" สมุนไพรดี ที่อยากให้โลกรู้จัก

    24 พ.ย. 67
  • ไก่ต๊อกอุบลฯ ไข่ดก ราคาดี

    ไก่ต๊อกอุบลฯ ไข่ดก ราคาดี

    1 ธ.ค. 67
  • ปลากะพงเกรดซาชิมิ ยกระดับปลาไทย

    ปลากะพงเกรดซาชิมิ ยกระดับปลาไทย

    8 ธ.ค. 67
  • พี่เจ้ย จน เครียด ทำเกษตร

    พี่เจ้ย จน เครียด ทำเกษตร

    15 ธ.ค. 67
  • ปลาซิวควาย ปลาซิวใหญ่หายาก รสชาติที่คิดถึง

    ปลาซิวควาย ปลาซิวใหญ่หายาก รสชาติที่คิดถึง

    22 ธ.ค. 67
  • กล้วยหอมคาเวนดิช พิชิตเงินล้าน

    กล้วยหอมคาเวนดิช พิชิตเงินล้าน

    29 ธ.ค. 67
  • มะพร้าวกะทิทั้งต้น มิติใหม่ที่สร้างรายได้

    มะพร้าวกะทิทั้งต้น มิติใหม่ที่สร้างรายได้

    5 ม.ค. 68
  • กาแฟโรบัสตา อร่อยเข้ม เติมเต็มรัก

    กาแฟโรบัสตา อร่อยเข้ม เติมเต็มรัก

    12 ม.ค. 68
  • ปลาชะโอนระบบปิด หนึ่งเดียวในหนองคาย

    ปลาชะโอนระบบปิด หนึ่งเดียวในหนองคาย

    19 ม.ค. 68
  • สูตรลับฉบับบ้านนา : สูตรปุ๋ยหมักกลับกอง 2 หนุ่ม

    สูตรลับฉบับบ้านนา : สูตรปุ๋ยหมักกลับกอง 2 หนุ่ม

    24 ม.ค. 68
  • มหัศจรรย์สมุนไพรไทย ปลูกไว้เป็นยา

    มหัศจรรย์สมุนไพรไทย ปลูกไว้เป็นยา

    26 ม.ค. 68
  • พืชแปลกสุดแหวก คนไทยก็ปลูกได้

    พืชแปลกสุดแหวก คนไทยก็ปลูกได้

    2 ก.พ. 68
  • เมลอนสีทอง เปลี่ยนชีวิตหนุ่มวิศวะ

    เมลอนสีทอง เปลี่ยนชีวิตหนุ่มวิศวะ

    9 ก.พ. 68
  • แมงมันของดี 1 ปีมีครั้งเดียว

    แมงมันของดี 1 ปีมีครั้งเดียว

    16 ก.พ. 68
  • ส้มสายน้ำผึ้งปลอดสาร เปรี้ยวหวานฉ่ำ ทำเพื่อพ่อ

    ส้มสายน้ำผึ้งปลอดสาร เปรี้ยวหวานฉ่ำ ทำเพื่อพ่อ

    23 ก.พ. 68
  • ฟักแม้ว กินแล้วดีคิดถึงบ้าน

    ฟักแม้ว กินแล้วดีคิดถึงบ้าน

    2 มี.ค. 68
  • เกษตรไฮเทค ง่าย สบายด้วยปลายนิ้ว

    เกษตรไฮเทค ง่าย สบายด้วยปลายนิ้ว

    9 มี.ค. 68
  • ปูขาวอินทรีย์ ปูทะเลหายากราคาสูง

    ปูขาวอินทรีย์ ปูทะเลหายากราคาสูง

    16 มี.ค. 68
  • ทุเรียนน้ำปากพนัง ของดีที่โลกต้องรู้

    ทุเรียนน้ำปากพนัง ของดีที่โลกต้องรู้

    23 มี.ค. 68
  • กำลังเล่น...
    นักเก็บเมล็ดพันธุ์ ถึงวันสิ้นโลกก็ยังปลูกได้

    นักเก็บเมล็ดพันธุ์ ถึงวันสิ้นโลกก็ยังปลูกได้

    6 เม.ย. 68
  • ของฝากจากบ้านนอก

    ของฝากจากบ้านนอก

    13 เม.ย. 68
  • ผักในรั้วบ้าน 2 งาน ขายได้ไม่มีวันหยุด

    ผักในรั้วบ้าน 2 งาน ขายได้ไม่มีวันหยุด

    20 เม.ย. 68
  • พุทราน้ำอ้อย กรอบอร่อย หวานฉ่ำจับใจ

    พุทราน้ำอ้อย กรอบอร่อย หวานฉ่ำจับใจ

    27 เม.ย. 68

มหาอำนาจบ้านนา

1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - ล่าสุด
  • เกษตรในบ้าน 150 ตารางวา สร้างรายได้

    เกษตรในบ้าน 150 ตารางวา สร้างรายได้

    1 ก.ย. 67
  • สวนเกษตรเมืองนนท์ สร้างสุขให้ทุกคนในบ้าน

    สวนเกษตรเมืองนนท์ สร้างสุขให้ทุกคนในบ้าน

    8 ก.ย. 67
  • ข้าวญี่ปุ่น ณ แดนอีสาน

    ข้าวญี่ปุ่น ณ แดนอีสาน

    15 ก.ย. 67
  • บ้านกระถิน หัวใจอินทรีย์

    บ้านกระถิน หัวใจอินทรีย์

    29 ก.ย. 67
  • หอยขมกับชีวิตที่ไม่ขม

    หอยขมกับชีวิตที่ไม่ขม

    6 ต.ค. 67
  • ฝรั่งหัวใจเกษตร วิถีเกษตรฟื้นฟู

    ฝรั่งหัวใจเกษตร วิถีเกษตรฟื้นฟู

    13 ต.ค. 67
  • กระเฉดชะลูดน้ำ ผักทำเงินกระฉูด

    กระเฉดชะลูดน้ำ ผักทำเงินกระฉูด

    20 ต.ค. 67
  • สูตรลับฉบับบ้านนา : ขั้นตอนการปลูกพริกพราน

    สูตรลับฉบับบ้านนา : ขั้นตอนการปลูกพริกพราน

    1 พ.ย. 67
  • พริกพราน พืชกลิ่นหอมเผ็ดซ่าชาลิ้น

    พริกพราน พืชกลิ่นหอมเผ็ดซ่าชาลิ้น

    3 พ.ย. 67
  • โมโรเฮยะ ผักราชาแห่งวิตามิน

    โมโรเฮยะ ผักราชาแห่งวิตามิน

    10 พ.ย. 67
  • ไผ่ระยองของดีเมืองแกลง

    ไผ่ระยองของดีเมืองแกลง

    17 พ.ย. 67
  • "มะขามแดง" สมุนไพรดี ที่อยากให้โลกรู้จัก

    "มะขามแดง" สมุนไพรดี ที่อยากให้โลกรู้จัก

    24 พ.ย. 67
  • ไก่ต๊อกอุบลฯ ไข่ดก ราคาดี

    ไก่ต๊อกอุบลฯ ไข่ดก ราคาดี

    1 ธ.ค. 67
  • ปลากะพงเกรดซาชิมิ ยกระดับปลาไทย

    ปลากะพงเกรดซาชิมิ ยกระดับปลาไทย

    8 ธ.ค. 67
  • พี่เจ้ย จน เครียด ทำเกษตร

    พี่เจ้ย จน เครียด ทำเกษตร

    15 ธ.ค. 67
  • ปลาซิวควาย ปลาซิวใหญ่หายาก รสชาติที่คิดถึง

    ปลาซิวควาย ปลาซิวใหญ่หายาก รสชาติที่คิดถึง

    22 ธ.ค. 67
  • กล้วยหอมคาเวนดิช พิชิตเงินล้าน

    กล้วยหอมคาเวนดิช พิชิตเงินล้าน

    29 ธ.ค. 67
  • มะพร้าวกะทิทั้งต้น มิติใหม่ที่สร้างรายได้

    มะพร้าวกะทิทั้งต้น มิติใหม่ที่สร้างรายได้

    5 ม.ค. 68
  • กาแฟโรบัสตา อร่อยเข้ม เติมเต็มรัก

    กาแฟโรบัสตา อร่อยเข้ม เติมเต็มรัก

    12 ม.ค. 68
  • ปลาชะโอนระบบปิด หนึ่งเดียวในหนองคาย

    ปลาชะโอนระบบปิด หนึ่งเดียวในหนองคาย

    19 ม.ค. 68
  • สูตรลับฉบับบ้านนา : สูตรปุ๋ยหมักกลับกอง 2 หนุ่ม

    สูตรลับฉบับบ้านนา : สูตรปุ๋ยหมักกลับกอง 2 หนุ่ม

    24 ม.ค. 68
  • มหัศจรรย์สมุนไพรไทย ปลูกไว้เป็นยา

    มหัศจรรย์สมุนไพรไทย ปลูกไว้เป็นยา

    26 ม.ค. 68
  • พืชแปลกสุดแหวก คนไทยก็ปลูกได้

    พืชแปลกสุดแหวก คนไทยก็ปลูกได้

    2 ก.พ. 68
  • เมลอนสีทอง เปลี่ยนชีวิตหนุ่มวิศวะ

    เมลอนสีทอง เปลี่ยนชีวิตหนุ่มวิศวะ

    9 ก.พ. 68
  • แมงมันของดี 1 ปีมีครั้งเดียว

    แมงมันของดี 1 ปีมีครั้งเดียว

    16 ก.พ. 68
  • ส้มสายน้ำผึ้งปลอดสาร เปรี้ยวหวานฉ่ำ ทำเพื่อพ่อ

    ส้มสายน้ำผึ้งปลอดสาร เปรี้ยวหวานฉ่ำ ทำเพื่อพ่อ

    23 ก.พ. 68
  • ฟักแม้ว กินแล้วดีคิดถึงบ้าน

    ฟักแม้ว กินแล้วดีคิดถึงบ้าน

    2 มี.ค. 68
  • เกษตรไฮเทค ง่าย สบายด้วยปลายนิ้ว

    เกษตรไฮเทค ง่าย สบายด้วยปลายนิ้ว

    9 มี.ค. 68
  • ปูขาวอินทรีย์ ปูทะเลหายากราคาสูง

    ปูขาวอินทรีย์ ปูทะเลหายากราคาสูง

    16 มี.ค. 68
  • ทุเรียนน้ำปากพนัง ของดีที่โลกต้องรู้

    ทุเรียนน้ำปากพนัง ของดีที่โลกต้องรู้

    23 มี.ค. 68
  • กำลังเล่น...
    นักเก็บเมล็ดพันธุ์ ถึงวันสิ้นโลกก็ยังปลูกได้

    นักเก็บเมล็ดพันธุ์ ถึงวันสิ้นโลกก็ยังปลูกได้

    6 เม.ย. 68
  • ของฝากจากบ้านนอก

    ของฝากจากบ้านนอก

    13 เม.ย. 68
  • ผักในรั้วบ้าน 2 งาน ขายได้ไม่มีวันหยุด

    ผักในรั้วบ้าน 2 งาน ขายได้ไม่มีวันหยุด

    20 เม.ย. 68
  • พุทราน้ำอ้อย กรอบอร่อย หวานฉ่ำจับใจ

    พุทราน้ำอ้อย กรอบอร่อย หวานฉ่ำจับใจ

    27 เม.ย. 68

ละครดี ซีรีส์เด่น

ดูทั้งหมด

♫ ♫ Songs Popular ♫ ♫

ดูทั้งหมด

คลิปมาใหม่

คนดูเยอะ 👀

ดูทั้งหมด

เสน่ห์ประเทศไทย