กินให้หมดจาน

กินให้หมด: แคมเปญกู้โลกด้วยการลดอาหารเหลือทิ้ง

ในยุคที่ปัญหาสิ่งแวดล้อมกำลังเป็นประเด็นสำคัญ การกินให้หมดจากจานอาหารไม่ใช่เพียงแค่การประหยัด แต่เป็นการกระทำเล็ก ๆ ที่สามารถสร้างผลกระทบใหญ่ต่อโลก ผ่านแนวคิดการกินไม่เหลือทิ้งที่กำลังเป็นกระแสในการลดขยะอาหารและสร้างความยั่งยืน

ปรัชญา "กินให้หมด" คือการเริ่มต้นจากการเห็นแก่กิน

การที่เราจะเริ่มต้นดูแลสิ่งแวดล้อมนั้น ไม่จำเป็นต้องเริ่มจากแนวคิดที่ซับซ้อน แต่สามารถเริ่มได้ง่าย ๆ จากการกินให้หมดในสิ่งที่เราชอบ เพราะความจริงแล้วมันต้องเกิดจากการเห็นแก่กินและเห็นแก่ตัวก่อน - เราต้องการกินของดีและอร่อยในระยะยาว

การตระหนักในแนวคิดนี้เรียกว่า "โภชนปัญญา" หรือ "Food Literacy" ซึ่งหมายถึงการที่เรารู้ว่า การที่เราเลือกกินหรือไม่กินอะไร จะกระทบต่อใครอย่างไร ไม่ว่าจะเป็นสุขภาพตัวเอง สุขภาพของเกษตรกร เศรษฐกิจของผู้ปลูก รวมไปถึงสิ่งแวดล้อม และผลกระทบจากขยะอาหารหลังการบริโภค

วิธีปฏิบัติ "กินให้หมด" ในชีวิตประจำวัน

เมื่อเราไปร้านอาหารและสั่งตามใจปาก แต่กลับกินไม่หมด เราสามารถรับผิดชอบต่อสิ่งที่เรากินได้ด้วยการนำอาหารที่เหลือกลับบ้าน แล้วแปลงร่างให้กลายเป็นเมนูใหม่ที่อร่อยและสามารถรับประทานได้หมดได้

ข้อดีของการกินให้หมด:

• ประหยัดเงินในกระเป๋า เพราะไม่ต้องจ่ายเงินซื้ออาหารมื้อใหม่
• ลดขยะอาหารที่จะไปสู่บ่อขยะ
• สร้างความตระหนักรู้ (Awareness) เรื่องการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า

เทคนิค "กินให้หมด" ข้าวเหนียวส้มตำแปลงโฉม

หนึ่งในตัวอย่างคือการนำข้าวเหนียวที่เหลือจากการกินส้มตำมาแปลงร่างเป็น 2 เมนูใหม่:

เมนูคาว: ข้าวเหนียวต้มซุป

ขั้นตอนการทำ:

1. นำข้าวเหนียวเย็นมาอุ่นด้วยการนึ่งหรือไมโครเวฟ
2. ใช้เทคนิคการเตรียมน้ำให้ทุกอย่างเปียก เพื่อไม่ให้ติดเครื่องมือ
3. ตำข้าวเหนียวใส่น้ำค่อย ๆ จนได้เนื้อสัมผัสที่ต้องการ
4. ใส่แป้งข้าวเหนียวเพิ่มเพื่อให้เซตตัวมากขึ้น
5. นวดแป้งบนโต๊ะเหมือนทำขนมปัง
6. ปั้นเป็นลูกชิ้นแล้วยัดไส้ (หมูสับ กุ้ง หรืออะไรก็ได้ที่มีในตู้เย็น)
7. ต้มในน้ำซุป (ใส่มิโซะ เห็ด หรือเครื่องปรุงที่มีในบ้าน)

เมนูหวาน: ดังโงะสไตล์ไทย

ขั้นตอนการทำ:

1. ปั้นข้าวเหนียวเป็นลูกกลมเล็กๆ
2. พักให้เซตตัวก่อนเสียบไม้
3. ทำซอสกล้วยทับ โดยผสมกล้วยงอม กะทิ เกลือเล็กน้อย และน้ำตาลมะพร้าว
4. ใช้น้ำตาลมะพร้าวแทนการทำคาราเมล (เป็นความลับที่ฝรั่งไม่รู้!)
5. เติมเนยนิดหน่อยเพื่อความหอมมัน
6. จี่ดังโงะให้ขึ้นสีน้ำตาล
7. ราดด้วยซอสกล้วยทับ

ผลกระทบของการ "กินให้หมด" ต่อสิ่งแวดล้อม

แคมเปญ "กินหมดจาน" ที่ดำเนินการมาแล้ว 3 ปี มีเป้าหมายชวนผู้บริโภคมาลดขยะอาหารตั้งแต่ต้นทาง โดยให้ทุกคนเป็นฮีโร่กู้โลกได้ผ่านการกินให้หมด

นอกจากนี้ยังมีโครงการ "Leftover Makeover" ที่ชวนร้านอาหารมาแยกขยะร่วมกัน ซึ่งได้ผลลัพธ์ที่น่าพอใจ เพราะไม่เพียงแค่ลดปริมาณขยะอาหาร แต่ร้านยังดูสวยงามขึ้น และทำให้เกิดระบบที่ยั่งยืน

การสร้างนิสัย "กินให้หมด" ในครอบครัว

การทำอาหารและการกินหมดเป็นกิจกรรมที่สนุกสำหรับครอบครัว โดยเฉพาะการให้เด็กๆ มีส่วนร่วมในครัว เปรียบเสมือนการสืบทอดภูมิปัญญาอาหารพื้นบ้านไทย

ความสำคัญของการปลูกฝังนิสัยนี้คล้ายกับการดูแลต้นไม้ - ต้องใช้เวลาและความใส่ใจ แต่เมื่อเราได้เห็นผลิตผลที่เกิดขึ้น เราจะเข้าใจถึงคุณค่าของสิ่งที่เกษตรกรผลิตขึ้นมาให้

ข้อเสนอแนะสำหรับผู้ที่ต้องการ "กินให้หมด"

การทำอาหารเป็นศิลปะและเป็นเรื่องของความสนุก อย่ากลัวการทำอาหาร เพราะมันไม่มีผิดไม่มีถูก วันนี้อาจทำไม่อร่อยสักเท่าไร แต่ค่อยๆ เรียนรู้ไป ความสุขอยู่ในช่วงเวลาแห่งการได้ลงมือทำ

การกินจนหมดทำให้เราได้รับความสุขทั้งจากการลงมือทำ และการเป็นส่วนหนึ่งของการไม่ทิ้งขยะไปสู่บ่อขยะ

บทสรุป: สิทธิของผู้บริโภคในการ "กินให้หมด"

เราในฐานะผู้บริโภคมีสิทธิ์เลือก เราจะเลือกให้เกษตรกรมีชีวิตที่ดี มีสิ่งแวดล้อมที่ดี ขึ้นอยู่กับมือเรา ทุกคนมีสิทธิ์ เราควรใช้สิทธิ์นี้ให้เต็มที่

หากปัจจัยและเงื่อนไขเอื้ออำนวย เราทุกคนสามารถมาร่วมกู้โลกด้วยการกินให้หมดไปด้วยกันได้ เพราะการเลือกกินของไทยให้หลากหลาย เพื่ออาหารไทยที่มั่นคง เราทุกคนจงช่วยกันแบบพื้นบ้านแบบไทยๆ

ติดตามได้ในรายการกินอยู่คือ วันเสาร์ที่ 30 สิงหาคม 2568 เวลา 16.30 - 17.00 น. ทางไทยพีบีเอส

ชมเนื้อหาที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

• อาหารไม่เหลือทิ้ง
• ข้าวพองทรงเครื่อง เมนูจากข้าวเหลือก้นหม้อ
• ขนมข้าวตู เมนูจากข้าวเหลือก้นหม้อ
• อาหารเหลือ...เขย่าโลก